Borsaya giren zarara battı!

Çıkarcı holding medyasında gece-gündüz “borsa çıktı-çıkıyor-çıkacak” diye yazan ve konuşan “televole” ekonomistleri-yorumcuları ve programcıları yine yanıldılar ve yanılttılar.
Tam bir “kumarhane” ekonomisine dönüşen Türk ekonomisinde, yatırım aracı olmaktan çıkıp spekülatörler ve manüplatörler için “oyun” alanı haline gelen borsada, 2015 yılı büyük bir hüsranla kapandı. Borsanın ortalama son 5 yıllık toplam kaybı-enflasyondan arınmış haliyle (-) yüzde 27’ye yaklaştı.
Türkiye son dönemde bir yandan hızla dolarizasyona yönelirken, borsaya girenlerin kaybı ise çok büyük oldu.
The Economist’in düzenli olarak takip ederek verilerini karşılaştırmalı olarak yayınladığı gelişmiş ve gelişmekte olan önde gelen 43 dünya borsası içinde, Borsa İstanbul (BİST) 13 Ocak 2016 itibariyle önceki yılsonuna nazaran, dolar bazında Kolombiya-Mısır ve Yunanistan’dan sonra en çok kaybettiren ve kaybeden 4’üncü borsa durumda maalesef.
Bugün için de, yaklaşık yüzde 65’i yabancıların elindeki BİST’ten sağlıklı ve sürdürülebilir bir gelişme beklemek aşırı iyimserlik olur.
Çünkü 2016 yılı için beklenti ve veriler oldukça olumsuz seyredecek gibi görünüyor. Örneğin, enflasyon Merkez Bankası’nın yıllardır hedefleyip ulaşamadığı yüzde 5’lere 2016 yılında da inmeyecek, hatta muhtemelen yine “çift haneye” yükselecek.
İşsizlik, bizzat ekonomi yönetiminin de açıkladığı üzere, yine “çift” haneli rakamlara ulaşacak.
Tabii eski-güzel günlerdeki gibi bol ve ucuz sıcak para girişlerinin 2016 için artık bir hayal olduğu da bir başka gerçek.
O nedenle, BİST’e girerek, hisse senedi alan yerli yatırımcılar, bunları ellerinde “1 ay” bile tutmuyor, tutamıyor.
Etrafı zaten ateş çemberi olan ülkeyi, buna rağmen Ortadoğu’daki vahşi-kanlı-mezhep kavgalarına olmayacak bir biçimde bulaştırarak, bölücü ve dinci terörü şehirlere taşıyan, Rusya’dan İran’a, Irak’tan Suriye’ye tüm bölge ve dünya ülkeleriyle çatışma çıkaran Türkiye’deki gidişat, hem yerli hem yabancı yatırımcıları elbette ki ürkütüyor.
Patlayan bombaların turizme, ihracata vb olumsuz etkilerinin 2016 yılında çok daha ağır biçimde hissedileceği öngörülüyor.
Laiklik ilkesini ayaklar altına alan, kuvvetler ayrılığını hiçe sayan, medyayı “çok kanallı ama tek sesli” hale dönüştüren, otoriter ve baskıcı bir ortamı, hiçbir yatırımcı kolay kolay “demokratik, güvenli ve yatırım yapılabilir iklime sahip” bir ortam olarak görmez, göremez.
3 ayda bir Orta Vadeli Program açıklayıp, kişi başına düşen milli gelirin, orta gelir tuzağının sınırı olan 10 bin doların da altına inmesinin beklendiği ülkede, büyümenin de yüzde 3.5-4’ün üzerine çıkamaması büyük olasılık.
Dünyada petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüşlere rağmen, borçluluğunu ve maliyetlerini düşüremeyen, üretim ve verimliliğini ise arttıramayan bir ekonomi, borsa yatırımcısı için ne kadar cazip olabilir?
Tabii spekülatör ve manipülatörlerden bahsetmiyorum. Gerçek yerli ve yabancı yatırımcıları kastediyorum.
Küçük ve orta ölçekli tasarrufların orta ve uzun vadeli yatırımlara dönüşerek, ekonomiye ve şirketlere kaynak ve fon sağlanmasının aracı olması gereken borsa, bu haliyle ümit vaat etmiyor.
Ama zararı garanti ediyor!