Fransa’da 3 sürpriz

Ali Rıza Taşdelen / Paris

Fransa’da önümüzdeki yıl yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleri için merkez sağ Cumhuriyetçiler partisinin adayının belirlenmesi için yapılan ön seçimlerin birinci turu sürprizle sonuçlandı.

Bir değil üç sürpriz yaşandı: birincisi, bir önceki Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy yüzde 20,6 ile üçüncü olarak oyun dışı kaldı ve siyasi kariyeri sonlandı. İkincisi, tüm anketlerde birici görünen eski başbakanlardan ve Sarkozy’nin dışişleri bakanı Alain Juppe yüzde 28,6 ile François Fillon’nun 15 puan gerisinde kaldı. Üçüncüsü, François Fillon hiç beklenmedik bir şekilde yüzde 44,1 ile birinci oldu.

Bu ön seçimler için 10 binden fazla sandık kuruldu ve 4 milyonun üzerinde seçmen oy kullandı. Oy kullanmak için Cumhuriyetçiler partisine üye olmak gerekmiyordu; 2 euro ödeyen herkes oy kullanabildi. Hiç bir aday yüzde 50’yi geçemediği için önümüzdeki Pazar günü yapılacak ikinci turda Fillon ve Juppe yarışacak.

Daha şimdiden yapılan yorumlarda ve anketlerde Fillon’un kazanacağına kesin gözüyle bakılıyor. Ön seçimlerde kaybeden Sarkozy ve Bruno Le Maire ikinci turda Fillon’a oy verme çağırısında bulundu.

Cumhurbaşkanlığı seçimleri için henüz aday adayları belli olmayan ve halk desteği çok aşağılarda olan Sosyalist Partinin birinci turda eleneceği, ikinci turda François Fillon ve Marine Le Pen’nin yarışacağı tahmin ediliyor.

HEM LİBERAL HEM GELENEKÇİ

Dış politikada Avrasya’ya yakın duran Fillon, iç politikada partisi içinde de en muhafazakar, en liberal ve en gelenekçi çizgiyi temsil ediyor. Jacque Chirac döneminde bakanlık, Sarkozy döneminde beş yıl başbakanlık yapan Fillon, adaylar içinde en radikal liberal programa sahip lider. Fillon Cumhuriyetçiler’in diğer adayları gibi göçmenler politikasında ırkçılığa varan söylemleri var. Asılsız Ermeni Soykırımı iddialarını da savunan Fillon Türkiye’nin AB üyeliğine de karşı.

Ekonomide Thatcher’ı örnek alıyor; devleti küçülterek serbest piyasayı güçlendirme, kamu harcamalarını kısma, işverenlerin vergi yükünü azaltma, yüzde 20 olan KDV’yi 2 puan artırma, kamu sektöründe 35 saatlik çalışma süresini 39’a yükseltme, Özel sektöre çalışma saatlerini artırma olanağı verme, emeklilik yaşını yükseltme gibi ultra liberal bir programa sahip. 5 yıl içinde 500 bin kamu çalışanının işine son verileceği vaadinde bulunuyor.

Toplumsal alanda gelenekçi, aile yapısını korumayı öne çıkaran, eşcinsel evliği getiren yasayı gözden geçireceği ve eşcinsellerin evlatlık edinme yolunu kapatacağı programında yer alıyor. Fillon’nun rakibi Juppe ise Esad ile masaya oturmayacağını ilan etti, Rusya’ya da mesafeli duruyor.

‘ABD EMPERYALİZMİ AVRUPA’YI TEHDİT EDİYOR’

François Fillon altı ay önce attığı twit’te “İslami totalitarizm, Amerikan emperyalizmi, Asya kıtasının dinamizmi Avrupa’yı tehdit ediyor” diye yazmıştı. Fillon, Cumhuriyetçiler partisinin adayları içinde içinde Rusya’ya en yakın ve Putin’in dostu olarak biliniyordu. Suriye sorununda Putin ile aynı çizgiyi savunuyor, IŞİD’de karşı mücadelede başarılı olmanın yolunun Putin ve Esad ile işbirliğinden geçtiğini söylüyor. Ukrayna krizi dolayısıyla Avrupa’nın Rusya’ya karşı başlattığı yaptırımlara karşı çıkıyor ve aptalca bir tutum olduğunu ifade ediyordu.

sputniknews.com’un fransızca sitesi Fillon’nun başarısını şöyle değerlendiriyor “Bu yılın tüm uluslararası olayları bir biri ardına ‘Moskova’nın rüyasını” tamamlıyor. Brexit, Trump’un seçilmesi ve Fransa’nın olası cumhurbaşkanı Fillon Vladimir Putin’e ‘sevinç gözyaşları’ döktürüyor”.

ABD’nin hızla çöken “Yeni Dünya Düzeni” veya küreselleşme projesinin ardından dünyanın yeniden şekillendiği yeni tip liderlerin ve seçmen kesimlerinin ortaya çıkmaya başladığına şahit oluyoruz. Fransız basını; Brexit’te, Trump’a ve Fillon’a oy veren seçmenlerin aynı profilde olduğunu tartışıyor; dünya dengelerinin Avrasya’ya doğru kaydığını yazıyor. Obama, Hollande ve Merkel modelinin çöktüğü, son gelişmelerle Merkel’in yanlız kalacağı tespitleri yapılıyor.