Eli ekmek tutan her 5 kişiden 1’i işsiz

Recep Erçin

İşsizlikte tırmanış sürüyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı Ekim 2016 dönemi işgücü verilerine göre resmi işsizlik oranı yüzde 11.8 olarak hesaplandı. Bu oran milyonlarca yurttaşın işini kaybettiği 2009 kriz yılından sonraki düzeye ulaştı. Resmi işsizlik oranı en son 2011’in Ocak döneminde yüzde 11.9 seviyesindeydi.

KRİZ YILINA ULAŞTI

TÜİK’in verilerine göre Eylül, Ekim ve Kasım aylarını kapsayan Ekim 2016 döneminde 911 bin kişi işgücüne katıldı. Bu kişilerden 411 bin kişi bir işe yerleşerek iş sahibi oldu. Kalan 500 bin kişi ise işsizler ordusuna eklendi. Böylece resmi işsiz sayısı 3 milyon 647 bine yükseldi. Söz konusu işsiz sayısı Türkiye ekonomisinin yüzde 4.7 daraldığı 2009 kriz yılı seviyelerine ulaştı. Geçmiş verilere baktığımızda işsiz sayısı en son 2009’un Nisan döneminde 3.6 milyonu geçmişti.

KORKUTUCU SAYI

TÜİK’in resmi işsiz sayıları böyle. Ancak açıklanan tabloların alt metinlerine baktığımızda çalışmaya hazır olup ancak herhangi bir nedenle iş aramayan kişileri TÜİK işgücüne katmıyor. Fiili olarak işsiz olan bu kişiler işsiz sayılmıyor. TÜİK bu kişileri iş aramayıp, çalışmaya hazır olanlar şeklinde sınıflandırıyor. İşsiz sayılmayan bu 2 milyon 276 bin kişiyi resmi işsiz sayısına eklediğimizde karşımıza 5 milyon 923 bin kişilik gerçek işsizlik ordusu çıkıyor. Söz konusu 2.2 milyonu resmi işgücü verisine ekleyip oranladığımızda gerçek işsizlik oranı yüzde 17.8 olarak hesaplanıyor. Buna göre ülkede eli ekmek tutan her 100 kişiden 18’i yani her 5 kişiden 1’i isşiz durumda.

KAYIT DIŞI 9 MİLYONU AŞTI

İşsizlik verilerinde karşımıza çıkan bir diğer unsur ise işgücüne katılma oranının 0.8 puan artarak yüzde 52.4’e ulaşmış olması. Bilindiği üzere 2016 sonbaharında ekonomiye ilişkin öncü göstergeler olan güven endeksleri ve imalat sanayi PMI verileri kötümserliğe işaret etti. Böyle bir dönemde işgücüne katılım artınca 500 bin kişi işsiz kalmış oldu. Yukarıda ele aldığımız bir diğer alt unsur olan iş aramayıp çalışmaya hazır olan nüfusta da 76 bin kişilik azalma olmuş. Yani eskiden iş bulma ümidi olmayan yurttaşlar iş buluruz ümidiyle iş aramış. Ancak onlar da işsiz kalmış. Ekim döneminde kayıtdışı çalışanların oranı 0.3 puan artarak yüzde 33.9’a ulaşmış durumda. Buna göre 9.2 milyon yurttaş kayıtdışı çalışıyor.

GENÇLER İŞSİZ KALDI

İşgücü verilerine göre tarım dışı işsizlik de rekor düzeye ulaşmış durumda. En son kriz yılı 2009’da yüzde 16 ile rekor kıran tarım dışı işsizlik oranı 2016’nın Ekim döneminde yüzde 14.1 olarak hesaplandı. Aynı dönemde 15-24 yaş arası genç işsizlik oranı da 1.9 puanlık artarak yüzde 21.2 oldu. Buna göre her 100 gençten 21’i işsiz durumda bulunuyor.

YEDİ AYDIR ARTIYOR

TÜİK’in işgücü verilerinde mevsim etkilerinden arındırılmış sayılar da bulunuyor. Bu veriler aylık olarak işgücünün durumunu izlememizi sağlıyor. Verilere baktığımızda işsizliğin Mart ayından beri kesintisiz arttığı görülüyor. Ekim’de ayrıca Eylül’e göre istihdamda da daralma görüldü. Buna göre 23 bin kişi işini kaybetti. Böylece Mayıs ve Haziran ile birlikte 2016 yılı içinde üç ay istihdamda daralma yaşandı. Arındırılmış verilere göre, istihdam edilenlerin sayısı, tarım sektöründe 69 bin, inşaat sektöründe 42 bin kişi azalırken, sanayi sektöründe 22 bin, hizmet sektöründe ise 66 bin kişi artış gösterdi.

808 BİN MÜZMİN İŞSİZ

TÜİK’in açıkladığı 3.6 milyonluk işsiz sayısı içerisinde 808 bin kişi en az 3 yıldır işsiz durumda. Üstelik bu müzmin isşizlerin sayısı son bir yılda 138 bin kişi artmış. Bir yıldan kısa süredir işsiz olanların sayısı ise 2.8 milyonun üzerinde. Toplam işsizlerin yüzde 40’ını son bir iki aydır işsiz gezenler oluşturuyor.