ABD ikametli TCMB Para Politikası Kurulu: Sık dişini vatandaş enflasyon geçecek!
Avrupa'da doğalgaz fiyatları yüzde 4 yükselişle megavatsaat başına 90 avronun üzerine çıkarken Almanya'da elektrik fiyatları da megavatsaat başına 124 avroyu gördü. BloombergHT'nin internet sitesinde yayınladığı grafiğe göre, geçen yıl bu zamanlar Avrupa'da gaz fiyatları 20 avrolar, Almanya'daki elektrik fiyatları da 40 avrolar civarındaydı. Fiyat artışlarının son bir yılda inanılmaz arttığı gözleniyor. Bütün dünyada enflasyon yükselirken dün Fransa'dan gelen veriye göre ülkedeki tüketici enflasyonu enerji ve hizmetler sektöründe maliyetlerin artmasıyla 10 yılın zirvesine yaklaştı.
PEYNİR, SÜT, YUMURTA...
Türkiye'de eylül ayı enflasyonu önümüzdeki hafta açıklanacak. Dün yayımlanan Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (Kurul) toplantı özeti metninde, ülkemizdeki fiyat artışlarına ilişkin olarak, enflasyondaki artışta gıda fiyatlarındaki artışın belirleyici olduğunu ifade edildi. Gıda enflasyonundaki yükselişte taze meyve ve sebze fiyatlarının etkisi belirgin olurken; dünyada ve ülkemizde etkili olan tarımsal kuraklığın tüketici gıda fiyatlarını olumsuz yönde etkilediğini not eden Kurul, “İklim koşullarının da etkisiyle taze meyve ve sebze fiyatları, mevsimsellikten arındırılmış olarak, ağustos ayında da belirgin bir şekilde yükselmiş ve işlenmemiş gıda fiyatlarını yukarıya çeken temel unsur olmuştur. Diğer işlenmemiş gıda kalemleri arasında yumurta fiyat artışı ile öne çıkarken, bakliyat ürünlerindeki olumsuz görünümün devam ettiği izlenmektedir. İşlenmiş gıdada ise ekmek ve tahıllar alt grubu ile çiğ süt fiyat artışının yansımalarının izlendiği peynir ve
diğer süt ürünlerinde fiyat artışları görülmüştür” denildi.
OYNAK SEYİR NE DEMEK?
LPG fiyatlarını takiben tüp gaz fiyatlarının da arttığına işaret eden Kurul, “İklim koşullarına bağlı olarak elektrik piyasa takas fiyatlarında gözlenen yukarı yönlü seyre ek olarak, uluslararası doğal gaz ve kömür fiyatlarında da artışlar gerçekleşmektedir” dedi. Kira fiyat artışlarının bir miktar hızlandığını, piyasa katılımcılarının enflasyon beklentilerinin yukarı yönlü güncellendiğini de not eden Kurul, enflasyondaki artışın geçici unsurlardan kaynaklı olduğunu ifade etti. Kurul'un toplantı özeti metninde, gelişmiş ülkelerdeki tahvil faizi oynaklığının portföy akımlarında risk yaratsa da ülkemizdeki mevcut stok itibarıyla Türkiye'ye etkisinin sınırlı olacağı kaydedildi. Kurul metninde, “Enflasyonun kısa dönemde, başta emtia fiyatları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlar olmak üzere arz ve talep yönlü çeşitli unsurların etkisiyle oynak bir seyir izlemesi beklenmektedir” denildi.
ÖNGÖRÜLERİ TUTMADI
Buna göre enflasyonist dönemin geçici olduğunu düşünen Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, üretimi desteklemek için çekirdek enflasyona bakarak, faizi 100 baz puan indirmiş oldu. İktisatçı Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, Twitter'da yaptığı yorumda, “PPK metninin tümünü okudum. 23 Eylül faiz indirimini 3 nedene bağlıyor : 1) Ağustosta TL’nin göreceli istikrarlı seyrine, 2) Enerji fiyatlarının düşüşüne, 3) Varlık alımlarının devamına. Ne var ki her 3 koşul da şimdiden ortadan kalktı!” dedi. Eski Merkez Bankası Başekonomisti, Prof. Dr. Hakan Kara da, “Enflasyonun ... arz ve talep yönlü çeşitli unsurların etkisiyle oynak bir seyir izlemesi beklenmektedir. Tercümesi: Enflasyon yükselmeye devam edecek” yorumu yaptı. Para politikasında çekirdek enflasyonun gösterge kabul edileceğinin açıklanmasından ve ardından faiz artışı gelmesinden bu yana dolar kuru
68 kuruş arttı. Önceki gece dolar kuru 8.96 TL'ye kadar yükseldi.
'ABD'Lİ ÜYE' SESSİZLİĞİ
Öte yandan Para Politikası Kurulu'na Erdem Başçı'nın başkan olduğu dönem atanan Abdullah Yavaş'a ilişkin iddialar karşısında Merkez Bankası da dönemin ilgilileri de sessiz. Konuyu Dünya Gazetesi Yazarı Alaattin Aktaş kaleme almış ve görev süresi iki kez uzatılan Yavaş'ın 13.5 yıl boyunca ABD'den gelerek toplantılara katıldığını, binlerce dolarlık yol masraflarının banka tarafından karşılandığını, son toplantıya ise gelemediğini açıklamıştı. Aktaş'ın yazısına göre Yavaş'ı Kurul'a alanlar dönemin TCMB Başkanı Başçı ve Kurul Üyesi İbrahim Turhan. Daha önce Borsa İstanbul'u yöneten Turhan şimdilerde Ahmet Davutoğlu'nun ekonomi kurmayları arasında yer alıyor. Her fırsatta Merkez Bankası yönetimini eleştiren Turhan'ın bu konuda sessizliği koruması ise dikkatlerden kaçmadı.
