Ankara Emlakçılar Odası Başkanı Akçam: Fiyatları komisyon belirlesin

Konut kira artışlarını yüzde 25 ile sınırlayan yasa, 11 Haziran 2022'de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yasa, konut kiralarının 1 Temmuz 2023'e kadar söz konusu oranın üzerinde artışına yasak getirmişti. Konuyla ilgili çalışma olup olmayacağı yönündeki soru üzerine Adalet Bakanı Yılmaz Tunç "Üzerinde çalışıyoruz." açıklamasında bulundu. Bakan Tunç, konunun bakanlığın değil TBMM'nin yetkisinde olduğunu kaydetti. Tunç, söz konusu düzenlemenin süresinin 1 Temmuz'da dolacağının hatırlatılması üzerine, “Çalışıyoruz, yetişir.” yanıtını verdi. Konuyla ilgili görüşüne başvurduğumuz Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam, bunun biriken soruna doğru çözüm olmadığını belirterek, Oda olarak yaptıkları çalışmayı ve kademeli geçiş çözüm önerilerini Aydınlık’a anlattı. Akçam’ın sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle:

‘YÜZDE 25’E TARAF DEĞİLİZ’

• Bakan Tunç'un açıklamasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Seçim öncesi Cumhurbaşkanımızın açıkladığı gibi bir düzenleme yapılacağının haberini zaten biz almıştık. Sayın Bakanımız da dün bir açıklamada bulundu. Yüzde 25 oranının tekrar bir yıl daha uzatılacağını eğer o tarihe kadar yetişmez ise tekrar geriye yönelik işleyeceğini söyledi. Uzatılmasına biz sektör temsilcileri olarak çok taraf değiliz.

‘KADEMELİ ARTIŞ OLSUN’

• Yüzde 25 sınırlamasına neden taraf değilsiniz?

Çünkü vatandaşın gayrimenkulü hep geri fiyattan geliyor ve ev sahibi kiracı arasında ciddi sıkıntılar yaratıyor. Dolayısıyla yüzde 25 değil de daha farklı modellerle gidilebilir. Örneğin mal sahibi tarafını da kiracı tarafını da düşünerek ortak noktada buluşacağı bir sisteme gidilebilir. Biz oda olarak bir çalışmada bulunduk, kademeli olarak bir artış olsun istiyoruz. İlk kiraya verilen konut bir yılın sonunda yüzde 25 olsun tamam. Ama ikinci, üçüncü, dördüncü yıllarda yüzde 35, yüzde 40, yüzde 45, yüzde 50 kademeler konulsun diye bir öneride bulunduk. Bunun dikkate alınmasını istiyoruz. Vatandaşın gayrimenkulü fiyatların yükselişi nedeniyle yüksek değere çıkmasına rağmen, eski kiracı oturduğu için kira o değeri karşılamıyor. Örneğin 4-5 milyonluk konutta 2 bin liradan kiracı oturuyor. Bu haksızlık oluyor. Bundan dolayı ev sahibi de kiracısını çıkartıyor, taciz ediyor, mahkemeye veriyor.

'ARABULUCULUK SORUNUN BİR KISMINI ÇÖZER’

• Bu gibi farklı uyuşmazlıklarla ilgili 1 Eylül 2023'te devreye girecek arabuluculuk sistemi ne kadar çözüm olur?

Tamamını değil ama olayın bir kısmını çözer diye düşünüyoruz. Birkaç gün önce Sayın Bakanımız yine bir açıklama yaptı hapis cezası gelecek diye. Aslında bu hapis cezası çok caydırıcı olmaz, olmamalı. Vatandaş konutunu serbest piyasa ortamında kirayı verdiği veya sattığı zaman, fahiş fiyat sınıfına sokulmayan bir işlem için hapis cezası gelecek deniliyor. Bu da bence çok mantıksız bir durum. Ülkede şu an için yüzde 40 civarında bir enflasyon var. Yüzde 25 artış şu an için çok düşük bir rakam olur. Enflasyonun çok altı.

ÖNERİLERİ BAKANLIĞA İLETTİK

• Bunlara yönelik çözüm önerileriniz nedir?

Buna yönelik önerimizi biz farklı bakanlıklara yaptık. Konumuna göre ve içinin yapısına göre fiyat tespiti olsun. Bir komisyon oluştursun. Bu komisyonda da Çevre Bakanlığı, ilgili belediyeler, STK'lar, biz emlak odaları ve değerleme kurumlarından temsilciler olsun. Komisyonun raporu kiraya verilirken kontrata ek olarak eklenmeli. Satış tarafında da aynı bu şekilde düzenlenmeli. Bununla da ilgili biz zaten sözlü ve yazılı çalışmalarımızı Bakanlığa ilettik

İnşallah bu da dikkate alınır.

‘E-KONTRAT 2024’TE DEĞİL HEMEN UYGULANSIN’

Yine 2024’te e-Devlet üzerinden e-Kontrat şeklinde kontrat yapılacak. Bunun da bir an önce yapılması lazım ki vatandaşın eskiden oturan kiracısının evden kaç liradan çıktığını evi kaç liraya kiraya verebileceğini, komisyonlardan geriye gelecek raporla beraber bunu eşleştirdiğimiz zaman hükümetin devletin orada o seyri dikkat ederek sistem üzerine yansıtarak e-Devlet üzerinden burada bir takip edilebilir. Aksine davranan ev sahipleri ciddi bir cezayla karşı karşıya getirilebilir.

'KONUT YATIRIM ARACI OLMAKTAN ÇIKARILMALI'

Bunun dışında, vatandaşın iki konutu varsa üçüncü konut almak istediği zaman ciddi bir vergiyle karşı karşıya getirilmeli. Vatandaşın gayrimenkulde sadece konut tarafında barınma ihtiyacının dışında rant sağlamaması için bir yatırım aracı olarak konutu çıkartması lazım.

‘KADEMELİ ARTIŞ TİCARİ İŞLETMELERDE DE YAPILMALI’

Ticari işletmelerde de ciddi anlamda sıkıntı var. Mesela yüzde 65, yüzde 70 aralığında kira artışları var. Ticari işletmeler tarafına da bir dokunulması lazım. Yapılabiliyorsa yüzde 25 sınırlaması ve kademeli artışın ticari işletmelerde de yapılması gerekli.