Kiev'i çalkalayan söylenti: Ukrayna Genelkurmay Başkanı görevden alındı
Ordunun başındaki isim Zalujniy'nin görevinden azledildiği rivayeti tüm Ukrayna'yı sarmış durumda. Kiev yönetimiyle özellikle savaşın idaresi konusunda uzun süredir sürtüşme içinde olduğu bilinen komutan, Zelenskiy'e siyasi rakip olarak da gösteriliyor
Yiğit Saner
Editor
Kyiv Independent gazetesi ve ülkenin diğer yayın kuruluşlarına bakılırsa Genelkurmay Başkanı Valeri Zalujniy’nin bileti pazartesi günü kesilmiş olabilir. Fakat Zalujniy’den bir açıklama gelmemiş olması ve Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'in resmi internet sitesinde konuya ilişkin bir kararname bulunmaması bilinmezliği artırıyor. Böyle olmakla beraber, Kyiv Independent'ın Genelkurmay Başkanlığından basınla konuşma yetkisi bulunmadığı bildirilen bir kaynağı, Zalujniy'nin kovulduğunu doğruladı.
Zelenskiy'nin sözcüsü Sergii Nykyforov pazartesi akşam saatlerinde Ukrayna basınına verdiği demeçte, Zalujniy'nin görevden alınması konusunda sadece “bu doğru değil” ifadesini kullandı. Genelkurmayın basın servisi tarafından saat yirmi sularında yayınlanan akşam bildirisinde de Zalujniy'ın görevden alındığına dair haberlere değinilmedi.
ÇELİŞKİLİ YANITLAR
Haberi ilk olarak pazartesi akşamüstü, aralarında daha önce Ukrayna Başkanlık Ofisinin içerisinden basına “doğru bilgiler sızdıran” anonim bir Telegram kanalı duyurdu. Ardından Ukraynalı eski milletvekili Borislav Bereza, Facebook'ta yaptığı paylaşımda, "Kaynaklarım bana Zalujniy'nin Silahlı Kuvvetler Başkomutanlığı görevinden alındığını bildirdi. Bu bilginin doğrulanmamasını içtenlikle umuyorum. Ancak, ikinci bir kaynak çoktan bunu doğruladı." diye yazdı. Ukrayna basını, ülkenin en üst düzey komutanının kovulduğuna dair haberlerin teyit edilmeye çalışıldığını aktarıyor. Kiev Independent'a isimleri gizli kalmak kaydıyla konuşan kaynaklarınsa çelişkili yanıtlar verdiği belirtiliyor.
'UZUN SÜRELİ SAVAŞ TUZAĞI'
Valeri Zalujniy, Temmuz 2021'den bu yana Genelkurmay Başkanı olarak görev yapıyor(du). Zelenskiy ve Zalujniy arasındaki anlaşmazlıkların iyice su yüzüne çıkarak, kamuoyuna açık polemiklere dönüşmesi Kasım 2023'e dayanıyor. İkili arasında yaşanan sorunlar Zalujniy'nin 1 Kasım'da The Economist'e verdiği demeçle su yüzüne çıktı: Genelkurmay Başkanı, “Ukrayna'nın uzun süreli bir savaş tuzağına düşme tehlikesinin” bulunduğunu, savaşın gidişatının “umulan sonuçları getirmeyeceğini” ve “cephelerde durgunluk” olduğunu belirtti. Zelenskiy, 4 Kasım'da gazetecilerin karşısına çıkarak "Statüsü ne olursa olsun herkes yorulur. Ve farklı görüşlerimiz var. Ancak bu bir çıkmaz değil" açıklamasında bulundu. Devlet Başkanı konuyu daha da ileriye götürerek Zalujniy'nin yorumlarının “Rusya'ya yardımcı olduğunu” ifade etti. Tam da bu dönemde Zelenskiy, Genelkurmay Başkanı’nın bazı üst düzey astlarını başta Özel Harekat Kuvvetleri Komutanı Viktor Khorenko olmak üzere değiştirdi.
SİYASİ RAKİP
Aralık ayına doğru Zelenskiy'in orduyla iletişime geçerken Zalujniy'i atlatmaya başladığı haberleri basında yer buldu. Ukrainska Pravda'nın birden fazla kaynağa dayandırdığı 4 Aralık tarihli haberine göre Zelenskiy'in Kara Kuvvetleri Komutanı Oleksandr Syrskyi ya da Hava Kuvvetleri Komutanı Mykola Oleshchuk gibi bazı komutanlarla iletişimde Genelkurmay Başkanı'nı baypas ediyordu.
Aralık ayında yapılan bir anket Zalujniy'nin yüzde 92'lik güven oranıyla ülkenin en güvenilir askeri lideri olduğunu ve Ukraynalıların önemli bir çoğunluğunun (yüzde 72) onun değiştirilmesini onaylamayacağını gösterdi. Anketin sonuçlarının açıklanmasının ardından Ukrayna gazeteleri, Zalujniy'e güvenin yükselişte Zelenskiy'e olan desteğin ise düşüşte olduğunu vurgulayarak, ikilinin yakın gelecekte siyasi rakip haline gelebileceğini öngörüyordu.
İNGİLİZLERİN GÖZDESİ
Aydınlık'ın 2 Aralık 2023 tarihli haberinde, İngiltere ve ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in, Genelkurmay Başkanı'nı öne çıkardığı aktarıldı. Haberde, Zalujniy'nin 2014-2022'de “Donbass'taki savaş sırasında İngiliz lobicileriyle yakınlaştığı” belirtildi. Genelkurmay Başkanı'nın "en güzel günleri" 2022'de Harkov bölgesindeki sonbahar saldırısıydı denilen haberde, “ardından ülkedeki en popüler politikacılardan biri haline geldi. Tabii ki İngiliz lobicileri bundan faydalanmaya çalıştı.” ifadelerine yer verildi.
'TÜNELİN SONU KARANLIK'
Avrupa Birliği (AB) Dış Politika Şefi Josep Borrell, Batı'nın Ukrayna'ya yardım etme ve Rusya'yı "zayıflatma" çabalarına rağmen yaptırımların hedeflerine ulaşmada büyük ölçüde başarısız olduğunu ve Moskova'yı izole etmek için Orta Asya ülkelerinden daha fazla işbirliğine ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
Borrell, pazartesi günü Brüksel'de düzenlenen AB-Orta Asya Ulaşım Bağlantısı Küresel Geçit Yatırımcıları Forumu'nda yaptığı konuşmada, “Brüksel'in Rusya'ya karşı önemli yaptırımlar uyguladığını ve bu yaptırımların Rusya'nın savaş makinesini zayıflattığını biliyorsunuz. Ama hala oradalar ve savaş devam ediyor. Söylemem gerekirse savaşın yoğunluğu artıyor ve tünelin sonunda ışığı göremiyoruz." ifadelerini kullandı.
"Bu yaptırımların etkili olabilmesi için ortaklarımızın tam işbirliğine ihtiyacımız var.” diyen Dış Politaka Şefi, “Orta Asya ülkelerinin bizimle ve Rusya'yla olan ticaretini yakından takip ediyoruz. Yaptırımların delinmesini sağlayan mekanizmaların hangileri olduğunu analiz etmeye çalışıyoruz." şeklinde konuştu.
