Tekstil sektöründe kriz derinleşiyor
İstihdam ve ihracat yönüyle ekonominin en önemli kalemlerinden biri tekstil. Sektör aylardır süren bir kriz yaşıyor. Maliyet artmaya devam ediyor, iş kaybediyor, işçi çıkarıyor. Yerli firmalar da üretimi Mısır ve Bangladeş gibi ülkelere taşıyor.
Ekrem Demir
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi için tekstil önemli sektör. Sanayisi olmayan bölgede özel teşviklerle organize sanayi bölgeleri kuruluyor, fabrikalar açılıyor. Bölge halkına ekmek kapısı kazandırılırken şehir ekonomisinin alanı da genişletiliyor. Ne var ki son aylarda derinleşen kriz bölge ekonomisini olumsuz etkiliyor. Şanlıurfa’dan Diyarbakır’a, Batman’dan Van’a kadar açılan tekstil fabrikalarında işçi sayısı son bir senede üçte bir oranında azaldı. Cirolar yüzde 50 düştü. Türkiye genelinde de aynı durum söz konusu.
FİRMALAR KAÇIYOR
Ekonomide global krize dikkat çeken Adıyaman Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Abdulkadir Çelenk, tekstilde özellikle de iplikte, 1,5 senedir kriz yaşadıklarını anlattı. Fabrikaların fason üretim yaptığını ve Avrupa ülkelerine ihraç ettiklerini kaydeden Çelenk, hem Avrupalı müşterilerinin hem de yerli firmaların Etiyopya, Mısır, Pakistan ve Çin’e kaçtığını belirtti. Sebebini ise elektrik, doğalgaz, vergiler ve işçilik maliyetlerinin çok yükselmiş olmasına bağladı. Bunu Etiyopya’da işçiliğin 50 dolar Türkiye’de ise 650 dolar olduğu bilgisiyle örneklendirdi. Çelenk asgari ücretin Türkiye için yüksek olduğunu söylemek istemediğini ama devletin de bu konuda firmalara destek olması gerektiğini ifade etti. İş kaybı durumunda fabrikanın zararının büyüdüğünü hatırlattı.
İPLİK İTHAL EDİLİYOR
Sektörün, ipliği son 1,5 seneden beri ithal ettiği, bunun da sektöre zarar verdiği bilgisini paylaşan Abdulkadir Çelenk şöyle konuştu: “Bizdeki sıkıntı İstanbul’dakinden daha fazla çünkü mal İstanbul’a geliyor, İstanbul bize gönderiyor. Burada dikiliyor, geri gönderiyoruz. Genelde ihracatımız da İstanbul üzerinden yapılıyor. Maliyet orada 50 ise bizde 55… Lojistik farkı var. Devlet kredilere çözüm bulmak zorunda, yüzde 50 faizle kredi olmaz, bu faizle kalkınmak mümkün değil.”
‘DEVLET DESTEK ÇIKSIN’
Görüştüğümüz başka oda başkanları ve fabrika sahipleri de faizlerin yüksekliğine dikkat çekerek, bu şartlarda üretim yapmanın zor olduğunu ve artan maliyetler nedeniyle pazar kaybettiklerini belirttiler. Tekstilciler, “Faizlerin yüksek olduğu dönemlerde insanlar kolay para kazanmanın yoluna bakarlar. Hatta ellerindekini satar bankaya faize koyarlar. Biz ise en zor işi yapıyoruz. Üreterek para kazanmaya çalışıyoruz. Devletten acilen destek bekliyoruz. Yüksek faizlerle kredi kullanmak hem zor hem de maliyet artışına neden oluyor. Güneydoğu Anadolu’nun durumunu da dikkate alarak devletin elektrik, doğalgaz, vergiler ve işçi sigortasını sıfırlayacak şekilde destekler vermesini istiyoruz. Biz bu fabrikaları gençler dağa çıkmasın, iş sahibi olsun diye ayakta tutmaya çalışıyoruz. Bu da bir nevi terörle mücadeledir.” diyor.
