Uzmanlar Kiev ziyaretini yorumladı: ‘Türkiye bölgede istikrar ve barışı sağlar’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile Kiev’de önceki gün buluştu. 3 saatten fazla yapılan birebir görüşmede birçok konu konuşuldu ve 12 konuda anlaşma sağlandı. Uzmanlar bu ziyareti Aydınlık’a yorumladı. Prof. Dr. Hasan Köni, Prof. Dr. Hasan Ünal ve Dr. Mehmet Perinçek Türkiye’nin attığı ve atacağı adımları Aydınlık’a değerlendirdi. Köni Türkiye’nin hem Rusya hem de Batı arasında denge politikası yürüttüğünü belirtirken, Ünal, Ukrayna’nın herhangi bir çatışmayı tetikleyecek hareketlerden kaçınması için uyarıldığını düşündüğünü aktardı. Perinçek ise Türkiye’nin atacağı adımın Türkiye ve bölgenin yararına olması açısından Ukrayna’yı ABD’den koparmak olması gerektiğini söyledi.

‘İYİ BİR ORTAM VAR’

Türkiye’nin arabuluculuk yapması için iyi bir ortamın olduğunu belirten Ünal, “Fakat bu arabuluculuğu iyi tanımlamak lazım. Ukrayna ve Rusya arasındaki sorunların çözülmesi ya da Rusya ve Batı arasındaki sorunların çözümü için bir arabuluculuğun mümkün olmadığını düşünüyorum. Ama herhangi bir şekilde arabuluculuk yapılmayacak bir ortamın da olduğunu söyleyip kestirip atamayız. Amaçları önceden belirlendiği takdirde burada tansiyonu düşürmenin olanağı vardır.” ifadelerini kullandı. Ünal, “Benim tahmin ettiğim kadarıyla Erdoğan tansiyonu düşürmek için gitti. Eğer şu mesajlar verilmişse gayet yerinde olur ki ben verildiği ihtimalini yüksek görüyorum: ‘Toprak bütünlüğü tartışmalı olan Ukrayna’nın NATO’ya girmesinin mümkün olmadığı.’”

‘UKRAYNA ÇATIŞIRSA SİHA SATIŞI OLMAZ’

Ünal, Erdoğan’ın muhtemelen Zelenskiy’e uyarı yaptığını belirterek, “Erdoğan’ın ‘Eğer siz Donbass’ta tansiyonu düşürmek yerine o bölgeyi silahlı bir çatışma ile denetim altına alacağınızı düşünürseniz, tansiyonun yükseldiği bir ortamda bizim size SİHA satışımızın imkânı olmaz’ dediğini tahmin ediyorum.” ifadelerini kullandı. Ünal, bu durumun Türkiye’nin Rusya ile ilişkilerini derinden zedeleyeceğinin bilindiğini belirtti. Ünal, “Çünkü, Ukrayna hükümeti kendini Rusya ve Rus düşmanı bir konuma getirdi.” ifadelerini kullandı.

‘DIŞİŞLERİNDEN BİR GRUBUN RUSYA ZİYARETİ’

Konuyla ilgili açıklama yapan Köni ise, Erdoğan’ın Ukrayna’ya ziyareti yapılırken bir yandan da Dışişlerinden bir ekibin Rusya temasından bahsetti. Köni, “Dışişlerinden bir grup Rus tarafına giderek, Karadeniz Ekonomik İşbirliği örgütü ve Karadeniz’de bulunan güvenlik örgütü ile ilgili konuşmalar yapacak. Türkiye bir yandan Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü vurgularken bir yandan da Rusya ile temasa geçip dostluğun devam ettiğini ve bu işin iş birliği ile çözüleceğini söyleyip Karadeniz’in bir barış denizi olduğunu belirtiyor. Savunma Bakanı da verdiği demeçte, Montrö’nün değişmezliğini vurguladı. Türkiye bu şekilde denge politikasını devam ettiriyor.” ifadelerini kullandı.

‘SAVAŞACAK EKONOMİK GÜÇ YOK’

Savaşın çıkacağını düşünmediğini belirten Köni, “Ne ABD’nin ne de Rusya’nın savaşı götürebilecek bir ekonomik durumlarının olduğunu düşünmüyorum. Bugünkü enflasyon içerisinde ABD’nin bunu kaldırması mümkün değil, Avrupa’nın da Ukrayna için askerlerini savaştırıp öldürmesi mümkün değil. Putin ise Afganistan’dan tecrübeli. Putin, ABD’nin güçlendirdiği Ukrayna ordusunun ve paralı askerlerin Donbass’a saldırmasını engellemek için asker yığdığını biliyoruz. Bu dengeleri biliyorsanız, Türkiye’nin bu davranışının Türkiye açısından olumlu bir imaj verdiğini söyleyebiliriz.” ifadelerini kullandı.

Köni ayrıca, “Eğer Avrupa Rusya’dan korkmuyorsa o zaman NATO’nun önemi kalmayacak o zaman da silah satamayacak. Eğer silah satışı olmaz ise o büyük paralar kazanılmaz.” açıklamasını yaptı.

‘TÜRKİYE, UKRAYNA’YI ABD’DEN KURTARMALI’

Türkiye’nin dış politikasında atacağı tüm adımların, ABD’den gelen tehdidi göğüslemeye ve Türkiye’nin bir üretim devrimiyle ekonomisini kalkındırmaya yönelik olmalı vurgusunu yapan Perinçek ise, Türkiye’nin Ukrayna ziyaretinin bu çerçevede yürütülmesi gerektiğini belirtti. Perinçek ziyarette olumlu ve olumsuz vurguları belirterek şu ifadeleri kullandı: “Tabi ki Ukrayna ile dostluk ilişkileri kurulabilir, fakat bunun Rusya’ya karşı bir hamle olarak algılanmaması gerekir. Erdoğan’ın Minsk anlaşmasına vurgu yapması ve bu konun çözülmesinde Zelenskiy’e bunun hatırlatılması bölgede barış ve istikrarın sağlanması için önemli. Fakat Erdoğan’ı karşılayan askerlere, ikinci dünya savaşı sırasında Nazilerle iş birliği yapanların sloganlarının söyletilmesi, bununla birlikte Rusya’nın terör listesinde en üst basamaklarda yer alanların Erdoğan ve Türk üst düzey yetkililer ile fotoğraf çektirilmesi, Türk devletini yanlış bir noktaya düşürmüştür. Türkiye Rusya arasındaki ilişkileri torpillemek açısından bu tür hareketler Batı’nın ve Ukrayna’daki savaş kışkırtıcılarının işine gelmektedir. Oysa bugün hem arabuluculuğu açısından hem de Ukrayna’yı ABD’den kurtararak, hüsranla bitecek çeşitli maceraları engelleyecek bir zemin vardır. Bu zemin, Ukrayna’da ABD’den kaynaklanan, ABD’ye yönelik hayal kırıklığıdır, ABD’nin de elinin kolunun çeşitli askeri operasyonlara girecek kadar uzun olmamasıdır. Türkiye ne kadar Ukrayna’yı ABD’den kurtarırsa hem bize hem de Ukrayna’ya ve bölgeye katkısı olur.”