İran’a göre ‘idam’ tahrikinde ABD yok

Konu belli: Suudilerin bir Şii ayetullahı idam etmesi.İran cenahı olayı nasıl okuyor?Olanlar ne, olacaklar ne?***Sordum: ABD’nin rolü neydi acaba?Beklemediğim bir cevap: “ABD olayın içinde değil.”Gel de şaşırma.***Bilenler bilir: Türkiye’yle İran arasında ters bir simetri vardır.Türkiye’de halk ABD karşıtıdır. İran’da ise devlet. Buna rağmen şimdi Tahran’da duruşlar ölçülü. Washington, idamda “sanık sandalyesi”nde değil.Vardır bir bildikleri.***Sordum: Suudiler kendi başına mı yaptı yani?“Aynen öyle.”Riyad için sicil özetleri daha da karanlık.“ABD’yi 3 kez İran’a saldırtmak istediler.”Tarih de veriyorlar: 2006, 2008 ve Suriye krizinde.“Resmen” talepte bulunmuşlar. ABD reddetmiş!***Bir tespitleri daha var: “Salman’la birlikte Riyad pervasızlaştı.”“İran düşmanlığı zirve yaptı.”Kıyaslıyorlar: “Emir Abdullah daha temkinliydi.”***Suudilerin hedefi ne?Tahran’da teşhisler net: “İran’ı çatışmaya çekmek istiyorlar.”Durdukları yer: “Tuzağa düşmeyiz.”Örnekleri yakın tarihten: 1980-88’deki İran-Irak savaşı. “Tecrübesizdik o zaman. Savaşa sürüklendik.”***(Not: 1979’da İran’da İslam devrimi olmuş.Devletin, ordunun dağıldığı bir dönem.Saddam Irak’ı fırsat bildi. Sınır ihlalleriyle İran’ı savaşa çekti.Sonuçları ağır. İki taraf da kaybetti.)***Soruyorum: Suudiler savaş mı çıkarmak istiyorlar?Tereddütsüzler: “Evet.”İtiraz ediyorum: Savaşacak güçleri yok sanıyordum.Parantezler açıyorlar: “Kara savaşı değil. Daha çok uçaklarla, füzelerle.”Bir de not düşülüyor: “Riyad bu kadarına sahip.”Anladığım: Suudilerin amacı emrivakiyle ABD’nin askeri müdahalesini sağlamak.***Soru: İdam hamlesi cevapsız mı kalacak?Cevap: “Hayır. Bazı cevaplar şimdiden verildi.”“Başka adımlar da olur. Ama direkt değil.”Anladığım: İran’ın usta olduğu yöntemle. Yani vekaleten.***Soru: Niçin bu kadar maceracılar?Cevabın özeti:“Nükleer anlaşma Suudileri aşırı rahatsız etti.”“İran’ın elinin güçlenmesinden, serbest kalmasından korkuyorlar.”“Çok çalıştılar engellemek için. Başaramadılar.”“Anlaşmaya yakın günlerde Yemen’e saldırdılar.”“Amaçları, İran’ın Yemen’e müdahil olmasını sağlamaktı.”“Nükleer anlaşmayı önleyeceklerdi böylece.”“İran açıktan devreye girmedi fakat.”***Şaşırtıcı iki “kehanet” ortaya attılar.“Suudilerin hem ABD, hem de Rusya ilişkileri berbat.”“En soğuk, en kötü dönemini yaşıyor.”Kehanet 1: “ABD ile Suud arasında beklenmedik bir yol kazası olabilir.”***“Emir Salman’dan herkes rahatsız. Hanedan da, yönetici sınıf da.”Bir de isim veriyorlar: “Bender bin Sultan bile.”Suudilerin ünlü eski istihbarat başkanı.Kehanet 2: “Riyad’da darbe olursa şaşırmayın.” Temenni mi, somut beklenti mi bilmiyorum.***Soru: İdamı niye önleyemediniz?Cevap: “Herkes devredeydi. Mektuplar yazıldı.”“Düşünün, El Ezher bile araya girdi. Affedilsin diye.”(Not: Sünni dünyasının en itibarlı medresesi.)“İdam iki aydır gündemden düşmüştü. Beklemiyorduk.”***İran-Suud arasında arabuluculuk var mı?“Rusya, Almanya, Fransa devreye girmek istiyor.”Son soru: Ya Tayyip Erdoğan? Aracılığa soyunur mu?Cevap maalesef küçümseyici: “Onun boyunu aşar.”