İthal otoya bir ‘araba’ döviz!

Türkiye’de yıllar içinde üretimden kopuk sıcak parayla borçlanmaya dayalı ekonomik anlayış, hemen her alanda imalatın yerine ithalatın egemen olmasına neden oldu maalesef.
Bugün 411 milyar doları aşan toplam dış borçların büyük bölümü kısa vadeli olduğu için bu paralar kalıcı yatırım ve katma değer üreten alanlar yerine, spekülatif alanlarda çar-çur oluyor. Öte yandan borçlu ve gelişmekte olup da ne hikmetse yıllardır bir türlü gelişemeyen Türk ekonomisinde lüks ve tüketim malı ithalatı toplam ithalatın yüzde 13’ünü buluyor. Üretmeden tüketen, tasarruf etmeden borçlanan, imalat yerine ithalat yapan, sıcak paraya dayalı bu anlayışın son göstergelerinden birisi de otomotiv sektörüne ait. Türkiye’de 2014 yılında satılan her 100 otomobilin 73 tanesi, 2015 yılında satılan her 100 otomobilin 74 tanesi ‘ithal’. 2016 yılının ilk 6 ayında da durum değişmemiş vaziyette. İlk 6 ayda satılan Türkiye’de satılan toplam 338.442 otomobilin 250.381 adedini yani yüzde 74’ünü yine ithal otomobiller oluşturuyor. Halbuki 2002-2003 yıllarında ithal otoların oranı yüzde 52-53’ü geçmiyordu. Otomobil almak için borçlananların oluşturduğu kredi stoku ise 2015 yılı itibarıyla 45.8 milyar TL’ye ulaşmış. Slogan belli ve basit; ‘Borçlan ve ithal otomobil al’!
İhracat gerilemiş, işsizlik ve enflasyon çift haneye ulaşmış, cari açık sürüyor, borç ‘bini’ aşmış, ama ne gam! Tam bir ‘ayranı yok içmeye...’ vaziyeti yani. Esasında sıcak para ile günübirlik spekülatif para girişlerinde de, kalıcı doğrudan yabancı sermaye girişlerinde de ciddi bir duraklama var. Örneğin doğrudan yabancı sermaye (FDI) girişlerinde Türkiye yerinde saymaya başladı. 2006 yılında 20.2 milyar dolar, 2007 yılında 22 milyar dolar, 2008 yılında ise 19.8 milyar dolar olarak gerçekleşen doğrudan yabancı sermaye girişleri 2011 yılında 16.2 milyar dolar ve 2015 yılı itibariyle ise 16.5 milyar dolara gerilemiş vaziyette. Gelen bu doğrudan yabancı yatırım sermayesinin yüzde 22.8’i ‘gayrimenkul alımları’ için getirilmiş. İmalat-üretim amaçlı gelen yabancı sermayenin oranı ise yüzde 24 civarında.
Yayınlanan son ‘dünya küresel yabancı yatırım’ raporunda Türkiye ‘gelişmekte olan Asya’ ülkeleri arasında tasnif edilmiş durumda. Bu rapora göre, 2015 yılı itibarıyla Hong Kong 175 milyar dolar, Çin 136 milyar dolar, Singapur 65 milyar dolar, Hindistan 44 milyar dolar yabancı sermaye çekmişken, Türkiye 16.5 milyar dolarda kalmış. Halbuki 2015 yılı sonu itibarıyla Dünya’da toplam doğrudan yabancı sermaye yüzde 38 oranında artarak 1.7 trilyon dolara çıkmış. Bunun 765 milyar doları ise Türkiye’nin de içinde bulunduğu ‘gelişmekte olan’ ülkelere akmış. Türkiye’nin bu miktardan alabildiği pay ise yüzde 2 civarında. Yine 2015 yılında Brezilya’ya 65 milyar dolar, Hindistan’a 44 milyar dolar, Meksika’ya 30 milyar dolar ve Şili’ye 20 milyar yabancı sermaye girişi olurken, Türkiye’nin 16.5 milyar dolarda takılması oldukça düşündürücü.
Sonuç olarak dünya böyle ama siz bunları boşverin! Türkiye’de her bin kişiye düşen otomobil sayısı 183. Avrupa ortalaması ise 613.
O halde, durmak yok borçlanmaya, ithalata ve tüketime devam...