26 Nisan 2024 Cuma
İstanbul 15°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

AKP, Suriye'de federasyona suskun

Rafet Ballı

Rafet Ballı

Gazete Yazarı

A+ A-
Suriyeliler Astana'da buluştu.
Bölgesel bir inisiyatifti.
İleri bir adımdı.
Selamladık.
* * *
Bir haber suyu bulandırdı fakat.
Rusya: Bir Anayasa taslağı hazırlamıştı.
Ve taraflara sunmuştu.
İddialara göre iki olumsuzluk vardı.
Bir: Devletin isminden "Arap" kelimesi çıkarılmıştı.
Mevcut isim: "Suriye Arap Cumhuriyeti".
Şimdi "Suriye Cumhuriyeti" uygun görülmüştü.
Biliniyor: Kürt milliyetçilerinin talebiydi bu.
İki: Bir tür "Kürt özerkliğinden" söz ediliyordu.
* * *
Gördüğüm o ki: İddialar resmi raporlara konu edilmişti.
Düzey: Yüksek.
Kaygı: Derindi.
Haklı olarak: Kamuoyumuzda dalgalanma yarattı.
Haksız değillerdi.
Artık herkes farkında: Suriye'yle Türkiye'nin kaderini birbirine bağlandı.
* * *
Medyada iki tepki dillendirildi.
Birincisi tuhaftı: Olmayacak bir tarif yapıyordu.
Buna göre: ABD, Rusya, İran anlaşmıştı.
Hedefleri: Türkiye'ydi.
* * *
İddia yanlıştı: Böyle, üçlü bir hizalanma yoktu.
Olsa: Gizlice konuşmazlar, açıkça yaparlardı.
Diyelim: İki küresel güç + bir bölgesel devlet anlaştı.
Hiç oyalanmazlar. Konuşmayıp yaparlar. "İş"i hemen bitirirlerdi yani.
* * *
Ayrıca: Mevcut dünya koşullarında üçlü ittifak mümkün değil.
Dünya tek veya iki kutuplu değil artık.
ABD: "Verdim gitti" diyecek kadar sahaya hakim değil.
Rusya: "Aldım gitti" diyecek kadar sahada tek başına bulunmuyor.
Alanda başkaları da var: Öncelikle Türkiye ve İran. Ve de Suriye.
* * *
İran-ABD ilişkileri de yeni krizlere gebe.
Daha şimdiden: İran "7 yasaklı ülke" arasına konuldu.
Yakından biliyorum: Tahran'da her gün toplantılar yapılıyor.
Trump Amerikası'nın hamlelerini nasıl savuşturacağız diye.
Sonuç: Üçlünün çıkarları farklı.
* * *
Suriye'de federasyon haberlerine diğer tepki: Bizlerden geldi.
Tamam.
Rusya: Yalanlıyor.
İran: Teyid etmiyor.
Fakat: Türkiye kendini riske atamaz.
"Bölgesel ittifak" için harekete geçmeli.
Öncelikle Suriye ve İran'la. Irak'ı da buraya dahil etmeli.
Hem de hiç beklemeden.
* * *
Özetle.
İlk tepki: Türkiye'yi yalnızlaştırıyor.
Dostlarını da "düşman kamp"ta sayıyor.
İkinci tepki: Dostlarla ortak hareket yolunu gösteriyor.
* * *
Şimdi bir "durum tespiti" yapalım.
Bir: İçeriği ne olursa olsun...
Ortada bir anayasa taslağı var.
Geri bir adım. Yanlış bir adım.
Tekrar tekrar kayda geçirelim: "Dost" ya da "düşman" farketmez.
Dışarıdan anayasa hazırlamak, haddini aşmaktır.
Herkese haddini hatırlatacağız.
* * *
İki: Taslak masaya konuldu.
Fakat devletler suskun.
Suriye: Resmi tepki gelmedi.
İran: Resmi açıklama yapılmıyor.
Rusya: "Özerlik yok" savunması dışında susuyorlar.
Taslak için "tarafsız" ve "dengeli" diyorlar.
* * *
Rus Dışişleri Bakanlı Sözcüsü'nün açıklaması anlamlı.
Maria Zaharova'nın sözlerini Sputnik'ten aktaralım:
"Özerklik, federasyon, konfederasyon olup olmayacağına halk karar verecek."
"Taslak, bu konunun tartışılmaya başlaması için iyi anlamda bir provokasyon. Zira artık bunun tartışılması gerekiyor." (26.1.2017).
* * *
Suriye'den açıklamayı Aydınlık'tan Mehmet Kıvanç yazdı (30.1.2017).
Enformasyon Bakanlığı Müsteşarı Bessam Abdullah konuşmuş.
“Dost ya da düşman hiçbir ülke bize anayasa dayatmasında bulunamaz”
"Bütün tarafların, azınlıkların taleplerini alarak anayasaya taslağı şeklinde öneri olarak koyuluyor."
Uyarıyor: "Suriye’den sonra sırada Türkiye var."
Çağrısı: "Vurgulayarak söylüyorum. Şam-Ankara hattını açmalıyız."
"Perde arkasından değil bizimle açık bir şekilde irtibat kursunlar bu konuyu görüşmek için."
* * *
Üç: Asıl dikkat çekici olan AKP iktidarı.
Kamuoyundaki dalgalanmayı onlar da izliyor.
Fakat: Susuyorlar.
Bir görüşleri var elbette.
Nedense: Dillendirmekten kaçınıyorlar.
Niçin: Söyleseler de öğrensek.
* * *
AKP farkındadır herhalde.
Trump'ın önerisi de masada.
Sözde: Güvenli bölge.
Gerçekte: Koridor.
Bu da cevap bekliyor.
* * *
Dört: Bir suskun taraf da Suriye muhalefeti.
Tek tük itirazlar duyuluyor.
Fakat: Resmi, sistematik açıklama yapmadılar.
Niçin?
Muhalefetin genel "çatı" örgütlerinden birine sordum.
"Nedir bu özerklik" diye. Cevapları aynen şöyle:
"(Taslağı) resmen almayı reddetik."
"Anayasanın sadece Suriyeliler tarafından yazılacağını söyledik."
"Ama yine de grupta bir danışmanın eline tutuşturmuşlar."
"Özerklik resmen yazmıyor ama önünü açıyor."
Son değerlendirmeleri: "Federatif modeli öneriyor."
Not: "Çatı" örgütü Türkiye'ye yakın.
Tespitlerini AKP iktidarının görüşü sayabiliriz.