28 Nisan 2024 Pazar
İstanbul 12°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

İncirlik Hava Üssü’nün karnesi

İhsan Sefa

İhsan Sefa

Site Yazarı

A+ A-

Başlığımız her ne kadar incirlik Hava üssünün karnesi olarak atılmış olsa da bu üssün geçmişini, yani tarihini bilmeden karnesini değerlendiremeyiz o nedenle müsaadenizle üssün tarihine kısaca göz atalım.

İkinci Dünya Savaşı sonrasında Türkiye’nin stratejik konumu, ABD'nin Ortadoğu’daki menfaat ve çıkarları için daha çok dikkat çekmeye başlamıştı. Öte yandan CIA raporlarında Rusya yayılmasına karşı durabilecek bölgedeki tek güçlü ordunun Türk ordusu olduğu, Türkiye’nin NATO’ya alınması ve buralarda üsler kurulması sıklıkla yer alıyordu. ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Edwin C. Wilson 25 Mayıs 1948 tarihinde Türkiye’de askerî bir üs kurulması için Türk yetkilileri ile görüşmeler yapıyor ve ardında da ABD Genelkurmayı tarafından hazırlanan raporda (1949 Mayıs) İskenderun-Adana bölgesinde bir hava üssü kurulması gündeme getiriliyor.

Bilindiği üzere Eylül 1951’de Türkiye NATO’ya kabul edildi. 18 Şubat 1952’de de 5886 sayılı yasa ile TBMM’ inde NATO anlaşmasını onaylandı ve Türkiye resmen NATO üyesi oldu. ABD hemen İncirlik'te üs kurulması için NATO anlaşması kapsamında baş vuruda bulunmuş ve aynı yıl yani 1952'de İncirlik Hava Üssü inşasına başlanılmıştı. 1952 sonunda üs faaliyete başlamış başlangıçta keşif ve gözetleme balonları konuşlandırılmış ise de gerek SSCB nin tepkisi gerek yeterli verim alınamaması sonucu balonlar kaldırılmış.

NATO Sözleşmesi kapsamında 23 Haziran 1954 tarihinde Türkiye ile ABD arasında imzalanan Askerî Kolaylıklar Anlaşması ile ABD’nin ülke topraklarında üs ve tesis kurma ile askerî faaliyetlerde bulunmasının yasal zemini hazırlanmıştır. Bu anlaşma ile Türkiye topraklarında ABD üs ve tesisleri kurulmuş İncirlik Üssü'nün de müşterek kullanımı karara bağlanmıştır. Bu andan itibaren de İncirlik müştereken kullanılmaya başlanılmıştır.

NÜKLEER SİLAHLAR VAR

1969’a kadar ABD ile üsler konusunda bölük börçük pek çok anlaşmalar yapılmış ve bunlar gizlilik gerekçesiyle kamuoyundan saklanmıştır. Daha sonra 3 Temmuz 1969 tarihinde Ortak Savunma ve İşbirliği Anlaşması imzalanmıştı. Öncesinde yapılan anlaşmalardaki karışıklıklar giderilmişti

1974 Kıbrıs Barış Harekatı sonrasında ABD nin ambargo kararına karşılık Türkiye 26 Temmuz 1975 tarihi itibarıyla 3 Temmuz 1969 tarihli Ortak Savunma ve İşbirliği Anlaşmasını yürürlükten kaldırarak İncirlik dahil ABD üslerine el koymuştur.

Eylül 1978 de Ambargo kalkınca ABD üslerinin tekrar açılmakla beraber kaldırılan anlaşmanın yerine bugün halen geçerli olan 29 Mart 1980 tarihli “Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri arasında NATO Anlaşmasının II. ve III. maddelerine uygun olarak savunma ve ekonomik alanda işbirliğinde bulunulmasına dair anlaşma” imzalanmıştır. Anlaşama, 12 Eylül’den sonra Kasım 1980 de onaylanmıştır.

Halen İncirlik Üssünde Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı 10'uncu Tanker Üs Komutanlığı ile ABD Hava Kuvvetleri'nin 39'uncu Üs Komutanlığı bulunmaktadır. Ayrıca NATO kapsamında NATO üyesi ülkelere ait görev grupları kısa sürelerle gelip dönmektedirler. Ağırlıklı olarak ABD 'in taarruz uçakları ile keşif ve gözetleme uçakları konuşludur. Ayrıca ABD nin bölgedeki en büyük lojistik destek üssüdür. Bunun dışında ABD'ye ait 60-70 nükleer silaha ev sahipliği yapmaktadır.

İncirlik Hava Üssü’nün karnesi - Resim: 1

İNCİRLİĞİN KARNESİ

Lübnan’da 1958 yılında Müslümanlar ve Hristiyanlar arasında yaşanan çatışmalar karşısında Lübnan Cumhurbaşkanı’nın ABD’den yardım istemesi üzerine ABD'nin müdahalesinde İncirlik Hava Üssü kullanılmıştı. Bu üssün kullanılmasında Türkiye’den izin alınmamıştır.

1960’ların başında Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında gerilim oluşturan ABD’nin U-2 casus uçaklarına ev sahipliği yapmıştır.

Arap-İsrail Savaşında ve İran İslam Devrimi’nde Amerikan vatandaşlarının ülkeden çıkarılmasında etkin görev yapmıştır.

Birinci Körfez Harekatı sırasında Irak'ın kuzeyindeki Amerikan birliklerine hava desteği sağlamıştır.

1970 yılı Eylül ayında yaşanan ve tarihe “Kara Eylül” olarak geçen olayda kullanılmıştı. Filistinlilerin Ürdün’e sürülmesi ve Ürdün’de Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) faaliyetlerini artırması üzerine Ürdün Kralı Hüseyin’in ABD ve İsrail’den yardım istemiş, ABD tarafından gerçekleştirilen müdahalede İncirlik Hava Üssü lojistik merkez olarak kullanılmıştır.

İncirlik Hava Üssü 1990-1991 yıllarındaki Birinci Körfez Savaşı'nda ABD güçleri için oldukça önemli görevler yerine getirmiş ve Irak'ın kuzeyindeki kara güçlerine hava desteği vermiştir.

Körfez Savaşı sonrası Kuzey Irak'taki Kürt mültecileri korumak ve insani yardım götürmek için başlatılan operasyonun hava gücü yani “Çekiç Güç” burada konuşlandırılmıştır. Bu sayede bölgede oluşan otorite boşluğu ve ABD nin de gizliden desteği ile özerk bir Kürt bölgesi oluşturulmuş ayrıca PKK güçlendirilmiştir.

İncirlik Üssünde konuşlu ABD ve NATO uçakları ile Suriye Kuzeyinde kimi terör grupları bombalanırken kimi terör gruplarına da hava desteği

Malum darbelere ve 15 Temmuz 2016 darbe girişimine bu üsten destek verilmiştir.

Görüleceği üzere 60-70 nükleer bombanın depolanması ile Türkiye’yi nükleer tehdit altında bırakan bu şer yuvasında ülkemiz lehine olacak tek bir faaliyetine rastlanmamıştır.

İncirlik Hava Üssü’nün karnesi - Resim: 2

TÜRKİYE İNCİRLİK ÜSSÜNÜ KAPATABİLİR Mİ?

Yukarıda arz edilen kısa adıyla ”1980 Tarihli Türkiye-ABD Savunma ve İşbirliği Anlaşması” olarak bilinen anlaşmaya “Ek Üs ve Tesislerle İlgili III No'lu Anlaşma”nın XII'inci maddesi aynen şöyledir:

Bu anlaşmadaki hiçbir husus, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nin olağan üstü durumlarda milli varlığını korumak için, uluslar arası hukuka uygun olarak gerekli kısıtlayıcı tedbirleri almak hususundaki doğal hakkını kullanmasına engel değildir.

Bu madde Türkiye’ye İncirlik'i ve diğer ABD üslerini kapatma yetkisi vermektedir. Bu yetkiyi TBMM kullanmalıdır. İktidar muhalefet kavgasını milli meselelerde bir kenara bırakabilecek milli sorumluğa sahip bir meclis bu yetkiyi kullanabilir. TBMM'den beklentimiz budur.