İnsani Gelişme Raporu (2021 / 2022)

2021-2022 İnsani Gelişme Raporu, 191 ülke ve BM tarafından tanınan toprak için İGE’yi (değerler ve sıralamalar), Eşitsizliğe uyarlanmış İGE yani EUİGE’yi, Cinsiyete dayalı gelişme endeksi yani CDGE’yi, Cinsiyet eşitsizliği endeksi yani CEE ve Çok boyutlu yoksulluk endeksi yani ÇBYE’yi sunuyor.

Raporda ayrıca Gezegensel baskılara uyarlanmış İGE (GBUİGE) de hesaplanmış.

Birleşmiş Milletler Gelişme Örgütü (UNDP)’nün bu yılki raporunda insanlık tarihinde daha önce hiç görülmemiş bir belirsizlikler karmaşasıyla karşı karşıya olduğumuzun altı çizilmiş. İnsanlığın daima karşılaştığı günlük belirsizliklerin üstüne birbiriyle girişim yapan üç oynak belirsizlik unsurunun olduğu sularda yüzdüğümüz belirtilmiş. Bu üç belirsizlik unsuru şunlar:

• Antroposenin tehlikeli gezegensel değişimi,
• Yaygın ve yoğunlaşan kutuplaşma,
• Kapsamlı sosyal dönüşümlerin birbirini izlemesi.

Rapora göre, küresel krizler üst üste geldi: küresel finansal krizler, devamedegelen iklim krizi ve kovid-19 salgını, küresel gıda krizi vd.

ORTALAMALARIN ÖTESİNE BAKMAK

Raporda ortalamaların, hikâyenin daha geniş bir söylemine olanak sağladıkları, ancak toplumda gerçekten neler olup bittiğini sakladıkları, eşitsizliğin etkili biçimde ortadan kaldırılması için politikalar yaratmak amacıyla daha ayrıntılı öğreni (enformasyon) üretilmesi gerektiği vurgulanmış ve yapılmış. Çok boyutlu yoksullukla baş edebilmek için bu doğrudur, özellikle engelliler,  cinsiyet eşitsizliği ve güçlendirilmesi gereken bireylerin gereksinimlerinin karşılanması söz konusu olduğunda.

GÖREVİMİZ TEHLİKE İSE 3I

Raporda her şey yolunda değilse de herşeyin bitmiş olmadığı belirtiliyor ve bunun için 3I’nın (Investment, Insurance, Innovation) önümüzdeki dönemde yeni belirsizlik sorunsalıyla başa çıkma çabasının ana donanımı olacağı ve bunun uzunca bir süre alacağı belirtilmiş. Yatırım (Investment) ile yenilenebilir enerji yatırımlarından aşırı doğal afetlerin hasarlarına hazır olmak için yapılacak yatırımlara dek muhtelif yatırımlar kast ediliyor. Sigorta (Insurance) ile belirsizliklere karşı alınacak risk önleme, paylaşma, transfer önlemleri ve yanı sıra sosyal sigortalar kast ediliyor. Yenileşim (Innovation) ile teknolojik, ekonomik, kültürel tüm boyutları kapsayıcı biçimde ve tüm toplumu kucaklayan bir yenilikçilik kast ediliyor, bu nedenle de kamusal müdahalenin de devreye girmesi mantıklı gözüküyor. 

DÜNYA

Raporda ele alınan ülkelerin yüzde 90’ında İGE değeri düşmüş. İGE’de ilk 12 şöyle: İsveç (İGE değeri 0,962) , Norveç, İzlanda, Hong Kong (Çin), Avustralya, Danimarka, İsveç, İrlanda, Almanya, Hollanda, Finlandiya, Singapur ve taa ilerde ABD (21).

TÜRKİYE

Türkiye (0,838 İGE değeri ile) çok yüksek insani gelişme grubunda ve 48. sırada yer aldı ama! Amalar var. Bu grup 66 ülke ve bizden sonraki ülkelerle İGE farkımız virgülden sonraki ikinci ve üçüncü basamakta! Bir ama daha var o da Eşitsizliğe Uyarlanmış İGE’de sorun olması:  - 7 yani 7 sıra aşağı düşüyoruz! Cinsiyete dayalı gelişme endeksinde (CDGE) 3. Grup’tayız (en kötü 4. Grup, yani biz vasat altı olduk) . Cinsiyet eşitsizliği endeksinde (CEE) 65. sıradayız. “Allah” ism-i şerifinin ebced hesabı ile değeri 66‘dır. Yani bu iş gelmiş  dayanmış Allah’a kalmış! Yanmış gülüm keten helva! Gezegene baskılara uyarlanmış İGE konusunda İGE değerimiz 11,6 puan daha iyiymiş ve 14 sıra öne geçiyoruz. Bu harbiden iyi! Çok boyutlu yoksulluk endeksi veri yetersizliği nedeniyle ülkemiz için hesaplanamamış!

Not: Dünyanın ve Türkiye’nin durumuna ayrıntılı bakmak için rapora aşağıdaki bağlantıdan bakabilirsiniz.

https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf