28 Mayıs 2024 Salı
İstanbul 17°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Ölüler Ülkesi’nden onu alıp gelecekti

Yaşar Atan

Yaşar Atan

Eski Yazar

A+ A-

Müzisyen Orfeus’un sevgilisi güzel Euridike; kötü niyetli bir delikanlıdan kaçarken, üstüne bastığı bir yılanın sokmasıyla , tanrı Hades’in Ölüer Ülkesi’ne göçüp gitti!..

Sevgilisi müzisyen Orfeus da, lirini çala çala, Ölüler Ülkesi’ni yöneten karı-koca tanrıların; tanrıça Persefone ile tanrı Hades’in yanına gitti...

SEVGİLİSİNİ GERİ GETİRECEKTİ..

Tanrı Hades’i yumuşatıp sevgilisini yeniden dünyamıza getirebilmek için neler neler döktürmedi ki lirinden! Sevgilisiyle daha yaşayacakları çok şeyler olduğunu dillendirmeye çalıştı ezgileriyle. Müzisyen Orfeus’un ezgilerinden, Hades’in karısı tanrıça Persefone etkilendi daha çok. Çünkü Persefone’nin de benzer şeyler geçmişti başından!.. Şimdi yanında duran kocası, Ölüler Ülkesi’nin sevimsiz tanrısı Hades, daha yeniyetmeliğindeyken onu dünyadan kaçırıp getirmişti buralara!.. Bu yüzden genç yaşında buraya düşen talihsiz Euridike’ye çok acıdı tanrıça Persefone. Orfeus’un onu birsüreliğine dünyaya alıp götürme isteğini destekledi ve kocası Hades’i de bu konuda yumuşattı.

Ölüler Ülkesi’nden onu alıp gelecekti - Resim : 1
Orfeus’un ezgilerini dinleyen hayvanlar

Ne var ki Orfeus’la sevgilisi Euridike; dünyaya dönerlerken yanlarında gözlemci olarak kılavuz tanrı Hermes de bulunacaktı ve Ölüler Ülkesi’nden çıkana dek, Orfeus arkasına dönüp sevgilisine bakmayacaktı! Çünkü tanrı Hades biliyordu ki; yeniden dünyaya dönüş yolu kolaylaştırılırsa, sonunda Ölüler Ülkesi’nde kimseler kalmazdı!..

BULUTLARIN ÜSTÜNDE YÜRÜYORLARDI.

Orfeus önde, Euridike arkasında olmak üzere, kılavuz tanrı Hermes’in eşliğinde ve bulutların üstünde, dünyamıza doğru dönüş yolculuğuna başladılar. Bulutların üstünde yürüdükleri için, ayak seslerinin duyulması da sözkonusu değildi!..

Ölüler Ülkesi’nden onu alıp gelecekti - Resim : 2
Orfeus’la sevgilisi Euridike, bulutların içinde

Bu çok uzun süren yürüyüş sırasında Orfeus; bütün direncini kullanıp ardına dönüp bakmadı hiç... Artık Ölüler Ülkesi’nin çıkış kapısına ulaşmışlardı. Ne var ki biraralık, hiç ayırdında olmadan ve tanrıların uyarılarını unutup sevgilisi Euridike’ye dönüp bakıverdi!.. Bakar bakmaz da Euridike; yeniden gerisingeri , eski yerine dönmeye başladı! Bir yandan da;

“Bu ne çılgınlık böyle, seni beni yokeden?

İşte gene gidiyorum gerisingeri, elveda!

Uzata uzata ellerimi sana...” diye çığlıklar atıyordu.

Ölüler Ülkesi’nden onu alıp gelecekti - Resim : 3
Ölüler Ülkesi’nin kapısını bekleyen Kerboros adındaki üç başlı köpek

Ölüler Ülkesi’ne dönen Euridike; sis-duman bulutları içindeki ölü ruhlara tutunaraktan, yeniden dünyamıza dönmek istese bile, Ölüler Ülkesi’nin kapısındaki üç başlı bekçi köpek Kerberos ve cehennemi çevreleyen ırmağın sandalcısı Haron, ona izin vermeyecekti!..

Ölüler Ülkesi’nden onu alıp gelecekti - Resim : 4
Müzisyen Orfeus

Böylece tek başına kalan Orfeus da; Ölüler Ülkesi’ni çevreleyen Stiks Irmağı’nın kıyılarında, tam dokuz gün dokuz gece, çalgısından döktürdüğü ezgilerle, tanrılara yalvaryakar oldu; hep Euridike’sinin dönüşünü bekledi. Gelmeyince de, tek başına, dünyamıza döndü. Artık dağlara bayırlara vurdu kendini; çalgısıyla hiç duyulmadık ağıtlar yaktı... Sonra Makedonya’daki Sitrimon ırmağının kıyısındaki havada asılı bir kayanın altına oturup tanrılara ve onların çizdiği acıyazgısına ağıtlar yağdırdı...

Ölüler Ülkesi’nden onu alıp gelecekti - Resim : 5
Orfeus (Berlin, Bergama Müzesi).

EURİDİKE, DÜNYAMIZA GERİ DÖNEMEZDİ.

Sevgilisi Euridike için dillendirdiği ezgilerle büyülenen Trakya bölgesinin güzel kızları, Orfeus’un ardısıra koşuşup durdular... Ama o hep Euridike dedi; başka birşey demedi! Gene bu arada üzüm bağlarının tanrısı Diyonisos’un alayındaki Maynad’lar denen o güzel kadınlar da vuruldu ona; nereye gittiyse onu izlediler. Ama bir türlü gönlünü çelemediler!.. Ne var ki Maynad’ların kapıldıkları bu üzüntü ve eziklik de, birsüre sonra büyük bir öfkeye dönüştü... Bu yüzden de Maynadlar; Orfeus gene birgün, elindeki çalgısıyla, Trakya’daki Hebrus ırmağı kıyılarında yanık yanık Euridike’sine olan aşkını dillendirirken, ellerindeki taşlarla sopalarla ona saldırdılar ve onu ırmağa attılar. Orfeus’un sulara kapılan bedeni; “Euridike...bahtsız Euridike...” diye başlayan ezgiler döktürüyordu aralıksız! Sular üstünde yol alan çalgısı da; “Euridike... Euridike...” diye inliyordu... Orfeus’un bedeni bu ezgileri dillendire dillendire, Ege denizine ulaştı. Oradan da, sürüklene sürüklene, Midilli adasında karaya vurdu...

Trakya bölgesinin her yerinde Orfeus’un ölüsünü arayan teyzeleri güzel esinperileri Musa’lar; bir duyum üzerine Midilli adasına geldiler. Orada buldukları Orfeus’un bedenini, Trakya’daki Dium kentine götürüp gömdüler...

Söylentilere göre, bu kentteki mezarından başka, tanrı ve tanrıçaların oturduğu Olimpos dağına yakın bir yerde de, bir mezarı vardı Orfeus’un...

BİR YILDIZA DÖNÜŞTÜ ÇALGISI...

Müzisyen Orfeus’a duyulan sevgi ve saygı; kısa sürede duygusal bir inanca dönüştü dünyamızda. Haliyle Orfeus’un kendisi de, tanrı Hades’in yönettiği Ölüler Ülkesi’ndeki Euridike’sine kavuştu. Bu arada teyzeleri olan güzel esinperilerinin tanrı Apollon’a yaptıkları yalvarılar sonunda, Orfeus’un olağanüstü ezgiler döktüren çalgısı, gökyüzünde bir yıldıza dönüştü...

Bu dönüşümden sonra aradan geçen binyıllar içinde de, bütün soylu sanatçılar; Akdeniz göklerindeki yıldızların birinden, bazı geceler usul usul, çok dokunaklı ezgiler döküldüğünü duydular.

Ve bütün bu duyduklarını da, şiirlerinde, bestelerinde, heykellerinde hep dillendiregeldiler...

OoO

Mitolojiyle ilgilenen okurlarımız için son çıkan kitabımız:

Ölüler Ülkesi’nden onu alıp gelecekti - Resim : 6
HOMEROS’UN İZİNDE – İLYADA ÖYKÜLERİ (Boyalı Kuş Yayınları)