18 Mayıs 2024 Cumartesi
İstanbul 19°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Sanayicilerden uyarı: Gıda sektörü yabancılara geçebilir

İsmet Özçelik

İsmet Özçelik

Gazete Yazarı

A+ A-

Gıda ve içecek sektörü…

Bu alanda üretim yapan yerli firmalar…

Uzun sohbetler yaptım.

Sorunlarını anlattılar, uyarılarda bulundular.

Ana hatlarla şunları söylediler:

YENİ YATIRIMLAR

“Yeni yatırım yapmakta zorlanıyoruz.

Nedeni izlenen politikalar.

Yatırım yapmakta sıkıntılar var.

Hükümet ‘her desteği veriyoruz’ diyor.

Ama gerçek böyle değil.

Kredi bulmakta büyük zorluk çekiyoruz.

DAYANAMIYORUZ

Dayanma gücümüz zayıflıyor.

Yabancılar için uygun ortam.

TL zayıflayınca, onlara gün doğdu.

Özellikle güçlü yerli markalar.

Desteklenmezse elden gidebilir.

İçecek sektöründe önemli mesafe aldılar.

Ulusal dağıtım yapan su sektörü.

Kontrol önemli ölçüde onlarda.

Süt piyasasına Fransızlar girdi.

Gıda sektörünü ele geçirebilirler.

Bu durum tüm sektörlerde geçerli.

Ama son dönemde gıda öne çıktı.

AGRASİF PAZARLAMA

Agresif pazarlama ve reklam yapıyorlar.

Televizyon ve gazetelerdeki tanıtımlar.

Çoğu yabancı firmaların.

Bu yolla amaçlarına ulaşmayı planlıyorlar.

Yerli firmaları ezip geçmeyi hedefliyorlar.

Sıfırdan fabrika kurmuyorlar.

Mevcut işletmeleri ele geçiriyorlar.

Bizim yapamadığımız yatırımlar…

Onları yapıp rekabette avantaj sağlayacaklar.

Kurlu işletmeler el değiştirecek.

Yeni istihdam da yaratmayacak.

Türkler kazanacağına yabancılar kazanacak.”

MAĞAZA MARKALARI

Başka sorunları da var.

Yılların emekleri zayıflıyor.

Yarattıkları markalar yok ediliyor.

Bu konuda da şu ifadeleri kullandılar:

“Mağaza markaları…

Her üründe devrede.

Kaliteyi düşürüp fiyat kırıyorlar.

Ekonomik kriz nedeniyle tüketici ucuza yöneliyor.

İlk bakışta iyi gözüküyor.

Ama ciddi zarar veriyor.

Yılların emeğiyle yaratılmış markaları öldürüyorlar.

Buna önlem alınması şart.

Alınmazsa zararı sadece o firmalar değil,

Türkiye görecek.”

ÖDEMELER

Ödemelere gelince…

Önemli sorunlardan biri de bu.

Dertlerini şöyle gündeme getirdiler:

“Bazı zincir marketler 120 gün vadeyi zorluyor.

Bu sistemde en zayıf halka üretici, tüketici.

Tüketici peşin ödüyor.

Marketler o parayı 120 gün kullanıyor.

Üretici vergisini ödüyor.

Ama ürünün parasını 3 ay sonra alıyor.

Sürdürülebilir değil.

Bu durum önlenmeli.

Ticaret Bakanlığı bir yasa hazırlıyor.

‘Parakente Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Yasa.’

Bütün bunlar bir kurala bağlanmalı.

Çiftçi, sanayici, parasını zamanında almalı.”

BAKKALLAR

Bakkalların durumu.

Haksız rekabette zorlanıyorlar.

Varlıklarını sürdürmek için direniyorlar.

Üreticiler de onlardan vazgeçmiyor.

Değerlendirmeleri şöyle:

“120 gün vadeli satışlar.

Büyükler gücünü kullanıyor.

Ama bakkalların bu şansı yok.

Dolayısıyla büyüklerle yarış sıkıntılı.

Girdi maliyetleri çok arttı.

Dayanamayan bakkal geceleri fişleri çekiyor.

Dolap çalışmayınca ürün bozuluyor.

Ürün bozulunca tüketici bizi suçluyor.

Bakkal desteklenmeli dolabın fişini çekmemeli.”

ÖNLEM ALINMALI

Sanayicilerinin anlattıkları özetle böyle.

En güçlü olanlar bile arayış içinde.

Pandemi tüm dünyaya ders oldu.

Gıda sektörü stratejik bir sektör.

Yabancılara geçmemeli.

Bunun için devlete düşen görevler var.

Yarın çok geç olabilir…

Şimdiden önlem alınmalı.

Ticaret Bakanlığı