TRT ADINA BELGESEL YAPTI: ‘Doğunun Evliya Çelebisi Adem Sönmez’

Adem Sönmez Muş’ta Doğu’daki fotoğrafçıların öncüsüdür/emektarıdır. Onun yaşamı ve yaptıkları birçok insana örnek olmuştur. Nemrut krater gölünü yıllar önce çektiği fotoğrafını görenler çok kez o fotoğraftan etkilenerek krater gölüne gitmiştir. Ancak şimdiye kadar hiç kimse o fotoğraftan daha güzelini çekememiştir. Birçok proje gerçekleştiren, TRT’de yaşamı belgesel olan Adem Sönmez şimdi çok heyecanlı çünkü Muş’ta bir sanat galerisi açacak. Orada yine memleketinde sanatın gelişmesi için öncülük edecek.

FOTOĞRAFA NASIL BAŞLADI

Adem Sönmez, çocukluk ve gençlik yıllarında fotoğraf merakını şöyle anlattı:

“Doğduğum Muş merkeze bağlı köyde okul yoktu, okuma yazmayı babamdan öğrenmiştim, babam da askerde öğrenmişti. Okul olmayınca babamın beni verdiği medreseye bir kaç yıl devam etmiştim, hocamın oğlu arkadaşımdı. Onunla Muş'ta fotoğrafçıdan bakalit bir kodak makine ve 2 adet 12’lik film almıştık. Köyde bir kaç fotoğraf çekince hocam makineyi gördü ve hiddetle bu şeytani aleti hemen geri vermemizi emretti. Götürüp geri vermiştik ama içimde özlem kalmıştı. Askerliğimi İzmir Bornova’da yapmıştım. Askerde bir arkadaşla ortak bir Lubitel fotoğraf makinesi almıştık. Asker arkadaşlarımın fotoğraflarını çekiyordum böylece hem fotoğraf hobimi yerine getiriyor hem de harçlığımızı çıkarıyorduk.”

1971'te ticari hayata elektronikçi olarak atıldığı Muş'ta, fotoğrafa amatör olarak Lubitel marka fotoğraf makinesi ile başlamış. Hayalini kurduğu SLR makineye 1974'te sahip olmakla birlikte, fazla bilinçli olmasa da çektiği fotoğraflar ilham vermişti. O dönemde abone olduğu Yeni Fotoğraf Dergisi’nde usta fotoğrafçıların karelerini takip etmeye başlamıştı.

1981'de fotoğraf çekimleri için Doğu Anadolu seyahatinde Muş'a uğrayan büyük usta rahmetli Mehmet Avcıdırlar ile tanışması onun için dönüm noktası olmuştu. 15 gün gezilerine katılarak fotoğraf çekmenin temel bilgileri hakkında ipuçları almıştı, artık hayatı ve çevreyi fotoğrafik gözle izlemenin önemini anlamış ve sevdiği tarzını benimsemişti...

MEHMET AVCIDIRLAR’LA TANIŞMA

35 mm formatın tatmin etmediğini hissedince, 1988’e orta format Hasselblad fotoğraf makinesine sahip olmuştu. Çevresinde yaşantıların hızla değiştiğini ve bu değişimin beraberinde birçok değerleri de alıp götürdüğünü, bu değerleri belgelemek için misyon yüklendiğini hissetmiş olacak ki ''yangından ne kurtarabilirsem kârdır'' düşüncesi ile ve artan coşkuyla yılmadan yorulmadan fotoğraf çekmeye devam etti.

Bugüne kadar çok sayıda kişisel sergi açtı, karma sergilere katıldı ve slayt gösterileri gerçekleştirdi. Çok sayıda fotoğrafları yayın organlarında yayınlandı, kitaplara kapak oldu.

TRT’DE BİRÇOK PROGRAMA DANIŞMANLIK YAPTI

Katıldığı ulusal ve uluslararası fotoğraf yarışmalarında çok sayıda ödüller aldı.

Fotoğraf çalışmalarının yanında, TRT'nin yaptığı ''FIRAT’IN TÜRKÜSÜ'' ve ''ANADOLU DÜŞLERİ'' belgesellerinde program danışmanlığı yaptı. 1992 Berlin film festivalinde gösterime giren ''DÜĞÜN'' adlı uzun metraj sinema filminin sanat yönetmenliğini yaptı. Adem Sönmez Türk fotoğrafının Doğu’da öncüsüdür. Muş’ta ses getiren fotoğraflar çekmiştir. Başarılar elde etmiştir. Bütün Doğu ve Güneydoğu’yu dolaşarak fotoğraflar çekti.

ONLARCA SERGİ ONLARCA ÖDÜL…

Adem Sönmez, yurt içinde ve yurt dışında onlarca sergi açmış. Yine onlarca ödül kazanmış. Çok önemli yönetmenlerin çektiği filmlerde danışmanlık yapmış. Adem Sönmez’in hayatı belgesel olmuş. Çünkü gerçekten yoktan var etmiş bir sanat adamı. Muş’ta o güç doğada, müthiş işler başarmış, çevresine örnek olmuş ondan etkilenen birçok insan fotoğrafa yönelmiş. O kadar çok sergi açmış ki saymakla bitmez onlar bu yazıya sığmaz.

Halen Muş'ta yaşıyor ve yaşadığı coğrafyaya borcunu ödeme bilinci ile fotoğraf çekmeye devam ediyor... “Memleketime borcumu ödüyorum” diyor ve çalışmalarına devam ediyor. Onun çok güçlü fotoğraflarını yayımlıyoruz. Kendisine başarılar diliyoruz.