Xi Jinping: Mao’nun yolunda ilerliyoruz!

Çin devlet başkanı Xi Jinping, geçen yılın sonunda Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao Zedung hakkında çok önemli bir konuşma yaptı. Mao’nun 130. Doğum günü olan 26 Aralık 2023’te düzenlenen devlet törenindeki konuşmasında Xi, Çin’deki Mao karşıtı tutumlara kesin tavır aldı. (1)

Xi, bu konuşma ile ÇKP önderliğindeki Çin devletinin Mao’nun çizgisine bağlı olduğunu ilan etti. Bu cesur tutumun hem Çin’de hem de dünya ölçeğinde dalgalanmalara neden olacağı kesin.

ÇİN’DE MAO’YU YOK SAYAN TUTUM YAYGINDI

“Bir ülkenin kurucusuna saygı göstermesinde ne olağanüstülük var,” diye düşünülebilir. Ancak, bizde büyük devrimci Atatürk’e karşı alınan tutumlarda görüldüğü gibi gerçek öyle değil. Çin’e ilk kez 2004 yılında geldim. O dönemde Mao’dan övgüyle söz etmek, küçümsenen bir davranıştı. 1992-2002 yılları Mao karşıtı rüzgârın hâkim olduğu bir dönemdi. Bu tutum esas olarak Xi Jinping’in ÇKP Genel Sekreteri seçildiği 2012 yılına kadar azalarak sürdü.

2010 yılında Görev Vakfı Başkanı Sayın Erkan Önsel’in de bulunduğu Türk-Çin İş Der’in bir gezisinde, bizi ağırlayan Çinli yetkiliye Mao’nun Seçme Eserleri’ni hediye ettiğimizde hoşnutsuzluğunu açıkça ifade edip “anlaşılan siz eski dönem liderleri önemsiyorsunuz” demişti. Hatta, Çin’de Bakan Yardımcısı düzeyindeki bir yetkilinin 2011’de “Bir daha Mao’yu översen seninle görüşmeyeceğim,” diyecek kadar şirazeden çıkmasını hiç unutamam. Gerçi bu yönetici, 2013 yılında yolsuzluktan ömür boyu hapis cezası aldı.

Mao’ya karşı tutum Çin’de sosyalizmin niteliğini belirliyor. Çin’de ne zaman Mao’nun çizgisinden uzaklaşılsa, halk kenara itilip bastırılıyor.

XI’NİN TARİHÎ MAO DEĞERLENDİRMESİ

ÇKP Genel Sekreteri Xi konuşmasının başında Mao hakkında çok esaslı bir tanım yapıyor:

"Mao Zedung Yoldaş büyük bir Marksist, büyük bir proleter devrimci, büyük stratejist ve teorisyen, Marksizmin Çin koşullarına uyarlanmasının büyük öncüsü, Çin'in sosyalist modernleşmesinin büyük kurucusu, Çin'in büyük bir yurtseveri ve ulusal kahramanı, partimizin ilk merkezi kolektif liderlik kuşağının çekirdeğiydi. … Ve ezilen uluslarının kurtuluşuna ve insanlığın ilerleme davasına büyük katkılarda bulunan büyük bir enternasyonalistti."

Xi Jinping, değerlendirmesini Mao’nun hayatına dayandırıyor: “Mao Zedung Yoldaş, onlarca yıllık zorlu ve parlak mücadele kariyeri boyunca Çin ulusuna ve Çin halkına etkisi binlerce yıllık sürecek görkemli tarihi katkılar yapmıştır.”

‘MARKSİZM’İN ÇİN KOŞULLARINA UYARLANMASININ ÖNCÜSÜ

MAO’ Xi’nin konuşması, özellikle ABD etkisindeki Çin uzmanlarının ileri sürdüğü “Çin’e Özgü Sosyalizm’in yaratıcısı Deng Xiaoping’dir” safsatasını da yıkıyor.

Xi Jinping bu konuda şöyle diyor: "Mao Zedung Yoldaş, Marksizm’in Çin koşullarına uyarlanması tarihsel sürecini başlatmış ve önderlik etmiştir. … Marksizmin temel ilkeleri evrensel uygulanabilirliğe sahiptir; bununla beraber, ancak çeşitli ülkelerin gerçekleriyle bütünleştirildiklerinde hakikatin sarsılmaz kuvveti ortaya çıkabilir.”

Xi ayrıca, Batılı Marksistlerin ileri sürdüğü “Çin sosyalizminin Deng Xiaoping’le başladığı” uydurmasını da çürütüyor: "1956 yılında Çin, üretim araçlarının özel mülkiyetinin sosyalist dönüşümünü temelde tamamlamış, üretim araçlarının kamu mülkiyetini ve gelirin işe göre dağıtımını gerçekleştirmiş ve sosyalist bir ekonomik sistem kurmuştur. … Mao Zedung Yoldaş'ın önderliğinde kurulan, kökleri Çin topraklarına dayanan, Çin'in ulusal koşullarına uyan ve halkın özlemlerini somutlaştıran sosyalist sistem, kıyaslanamayacak kadar üstündür. Bu sistem yalnızca sosyalist devrimi ve inşayı teşvik etmede önemli bir rol oynamakla kalmamış, aynı zamanda çağdaş Çin'deki tüm kalkınma ve ilerleme için temel siyasi öncül olmuş ve kurumsal temeli atmıştır."

Xİ, MAO’NUN ‘İKTİDARI DÖNE DÖNE FETHETME’ ÇİZGİSİNİ BENİMSİYOR

Mao’nun bilimsel sosyalizme en belirleyici katkısı, devrimci partinin iktidarında sınıf mücadelesinin biçim değiştirerek devam ettiği, sömürücü sınıfın devlet ve partinin içinden çıkacağı ve buna karşı halkın seferber edilerek, iktidarının döne döne fethedileceği teorisidir.

Xi Jinping, Mao’nun bu katkısını açık değil örtülü bir şekilde kabul ediyor. Bu durum da ÇKP’nin içinde bu konuda tartışmanın hala devam ettiğini gösteriyor.

Xi, bu konuda, Mao’nun katkısını benimsediği son 10 yıllık eylemleriyle gösteriyor. Mao’nun Parti inşasının öncüsü olduğunu belirterek şunları söylüyor: “Mao Zedung Yoldaş, iktidar partisinin inşasını düzenleyen yasaları etkin bir şekilde araştırmış, her zaman mütevazı ve temkinli bir tarzın sürdürülmesi, kibir ve aceleciliğe karşı korunulması ve çok çalışılması, son derece uyanık olunması, parti üyeleri ve kadrolarının yozlaşmasının ve bozulmasının önlenmesi için çaba gösterilmesi ve yolsuzluğun kararlılıkla cezalandırılması gerektiğini vurgulamış; böylece iktidarda olma koşulları altında parti inşasında ön deneyim biriktirmiştir.”

‘MAO ZEDUNG DÜŞÜNCESİ EYLEMLERİMİZİN REHBERİ’

Xi, Çin devletinin yol göstericisi olarak Anayasa’da yer alan “Mao Zedung Düşüncesi”nin uzun yıllar Çin’e öncülük edeceğini kaydediyor: “Mao Zedung yoldaş, Çinli komünistlerin ayırt edici özelliklerine sahip bir duruş, bakış açısı ve yöntem oluşturmuştur. Ki bunlar, gerçeği olgularda arama, kitle çizgisi izleme, bağımsızlıkçılık ve egemenliğini kendi eline alma üç temel unsurunda somutlaşmıştır. Bu üç unsur, Mao Zedung Düşüncesinin yaşayan ruhudur. Mao Zedung Düşüncesi partimizin değerli manevi zenginliğidir ve uzun bir süre boyunca eylemlerimize rehberlik edecektir."

Xi, Mao’yu eleştirenlere de yanıt veriyor:

"Mao Zedung Yoldaş'ın sosyalist inşa yolunun keşfinde, özellikle de 'Kültür Devrimi'ni başlatmak ve yönetmek gibi ciddi bir hata yaparak dolambaçlı yollara girdiği inkâr edilemez. Partimiz Mao Zedung Yoldaş'ın tarihsel erdemlerinin ve hatalarının kapsamlı bir değerlendirmesini yapmıştır ve onun başarıları birincil, hataları ikincildir. Ve hataları büyük bir devrimci ve büyük bir Marksist tarafından yapılan hatalardır."

‘MAO’YU ANMAK, DAVASINI İLERİ TAŞIMAKTIR’

Xi’nin konuşmasının en çarpıcı ve sonuç bölümü şöyle:

"Mao Zedung Yoldaş'ı anmanın en iyi yolu onun başlattığı davayı ilerletmeye devam etmektir. Güçlü ve sosyalist bir ülkenin inşasını ve Çin tarzı modernleşme ile ulusal canlanışın büyük davasını kapsamlı bir şekilde desteklemek, tüm partinin ve tüm etnik gruplardan insanların yeni dönemdeki ve yeni yolculuktaki temel görevidir. Bu, Mao Zedung'un ve eski kuşaktan diğer devrimcilerin yarım kalan işidir ve çağdaş Çinli komünistlerin ciddi tarihsel sorumluluğudur.”

DİPNOT 1) Xi’nin konuşmasının Çincesi 26 Aralık 2023’te Xinhua haber ajansı tarafından sunuldu, Halkın Günlüğü gazetesi aynı gün yayınladı.
Bağlantı: (http://politics.people.com.cn/n1/2023 /1226/c1024-40147163.html). Bu konuşmanın tam metni Teori dergisinin Mart 2024 sayısında yayımlanacaktır.