Başkanlık Sistemi bugün TBMM Genel Kurulu'nda
AKP'nin "Cumhurbaşkanlığı" adı altında getireceği 'Başkanlık sistemi'ni içeren 18 maddelik anayasa değişikliği önerisi paketi, TBMM Genel Kurulu'nda bugün görüşülmeye başlanacak.
Önerinin TBMM Genel Kurulu görüşmeleri sırasında "Oylamalar gizli yapılabilecek mi?" ve "330 bulunacak mı?" sorularına verilecek yanıt önümüzdeki süreci belirleyecek.
15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen olağanüstü hal (OHAL), ikinci kez 19 Nisan 2017 tarihine dek uzatılırken; meclis genel kurulunda kabul edilmesi durumunda, referandumun OHAL yönetimi altında yapılması olasılığı da yükseldi.
AKP'de referandum OHAL'de yapılabilir eğilimi
Komisyon, görüşmelerine 20 Aralık'ta başlanan ve AKP'li 316 milletvekilinin imzası bulunan Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapan Kanun Teklifi'ni kabul etti.
TBMM Başkanlığına 10 Aralık'ta sunulan teklifin, bazen gece yarısını geçen, bazen sabahı bulan, zaman zaman sert tartışma ve kavgaların yaşandığı görüşmeleri, komisyonda 9 gün sürdü. Teklifin tümü üzerindeki değerlendirmeler, aralıksız 5 gün yapıldı.
Meclis Başkanlığına 21 madde olarak sunulan teklif, önergelerle 18 maddeye indi.
Doğu Perinçek'ten AKP, CHP ve MHP milletvekillerine tarihi mektup
TBMM Genel Kurulu'nda iki hafta sürmesi beklenen görüşmeler öncesinde, genel kurula gelecek paket ve onay süreciyle ilgili belli başlı sorular ve cevaplarına bakalım:
PAKETTE NELER DEĞİŞTİ
TBMM Anayasa Komisyonu'nda öneri üzerindeki görüşmeler 100 saati aştı ve bu görüşmeler sırasında 21 madde olarak gelen teklif, 18 maddeye düşürüldü. 10 maddede değişiklik yapıldı. Bunların en önemlileri şöyle:
-Yedek milletvekilliği paketten çıkarıldı.
-Cumhurbaşkanı seçilme şartları arasında bulunan "doğuştan Türk vatandaşı olanlar arasından" hükmü "Türk vatandaşları arasından" diye değiştirildi.
-Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanların atanmasında "milletvekili yeterliliğine sahip olma" ve "TBMM'de yemin etme" koşulu getirildi.
-CHP'nin "federasyona zemin hazırlayacağını" ifade ettiği, "merkezi idare"yle ilgili cumhurbaşkanına kararname çıkarma yetkisi veren madde öneriden çıkarıldı.
Ancak, cumhurbaşkanının OHAL ilan etme yetkisine "seferberlik hali" eklendi.
-Cumhurbaşkanı "temel haklar ve özgürlükler ve siyasi haklar" da dahil olmak üzere her konuda kararname çıkarabilecek.
-Bu kararnamelerin mecliste bir ay içinde görüşülmemesi durumunda geçersiz olacağına ilişkin düzenlemedeki süre 3 aya çıkarıldı.
-HSYK'nın üye sayısı 12'den 13'e çıkarıldı. Cumhurbaşkanı'nın doğrudan belirleyeceği üye sayısı 5'ten 4'e düşürüldü, meclisin seçeceği üye sayısı ise 6'dan 7'ye yükseltildi.
Cumhurbaşkanına 'sultan yetkisi' komisyondan geçti
BAŞKANLIK SİSTEMİ NE GETİRİYOR
Başkanık Sistemi'nin TBMM Anayasa Komisyonu’nda kabul edilmesinin ardından CHP soru-yanıtlı broşür hazırladı. Broşür hazırlamış ve değişikliğin neler getireceğini anlatmıştı.
‘Başkanlık Avrasya kapısını kapatır’
BAŞKANLIK SİSTEMİ Mİ?
Hayır. Başkanlık sistemi sert kuvvetler ayrılığına dayanır. Yasama, yürütme ve yargı birbirinden tamamen ayrıdır. Birbirlerini denetleme mekanizmaları vardır. Önerilen sistemde ise bütün yetkiler bir kişinin (Cumhurbaşkanı) elinde toplanıyor. Bu sistem bir başkanlık sistemi değildir. Açıkça diktatörlük, tek adam rejimi önerilmektedir.
Hükümet mi rejim mi?
Yapılmak istenen basit bir hükümet değişikliği değil; rejim değişikliğidir. Cumhuriyet rejimi, egemenliği saraydan alıp halka verme ve demokratikleşme çizgisini benimsemiştir. Bu ise, egemenliği tekrar halktan alıp bir kişiye verme girişimidir.
Başbakan ve bakanlar
Başbakanlık da Bakanlar Kurulu da kalkıyor. Cumhurbaşkanı istediği kişileri cumhurbaşkanı yardımcısı olarak atayabilecek. Hangi bakanlıkların kurulacağına kendi karar verecek, bakanları da kendisi atayacak, istediği zaman görevden alabilecek.
Hasan Korkmazcan: Asıl vesayet rejimi bu!
Ne yapabilecek?
Cumhurbaşkanı, partili cumhurbaşkanı sıfatıyla milletvekili adaylarını belirleyecek, Meclis’in oluşumuna müdahale edecek, Meclis’i feshedebilecek, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile yasama yetkisine ortak olacak, kanunları veto edebilecek. Yüksek mahkemelere, HSYK’ya üye atayacak, yargıyı belirleyecek. Herkese dokunabilen ama kendisine dokunulamayan bir kadir-i mutlak kişi olacak.
Parti devleti
(Cumhurbaşkanı’nın partili olmasının ne sakıncası var?) Partili olması nedeniyle tarafsız olması mümkün olmayacak. Devlet düzeninin parti düzenine, devletin de parti devletine dönüşmesine anayasa ile izin verilmiş olacak.
Başkomutanlık
Cumhurbaşkanının TBMM adına Başkomutanlığı temsil yetkisi bulunmaktadır. Değişiklik teklifiyle, “TBMM adına” çıkarılmıştır. İfadenin çıkarılması, Başkomutanlığı doğrudan Cumhurbaşkanına bağlama adımıdır.
Nasıl bir Meclis
Güvenoyu ve gensoru gibi denetim mekanizmaları olmayan, yürütme üzerinde hiçbir etkili denetim imkânı kalmayan, yasama tekeli elinden alınmış, yasama yetkisi sınırlanmış, fesih tehdidi altında aciz bir Meclis yaratılıyor. Bu TBMM’yi tabuta koyup üzerine son çiviyi çakma projesidir.
Yargı
Yargı tamamen siyasetin emrine girecek. Güçler ayrılığı ve denge- denetleme mekanizmalarının en önemli unsuru olan bağımsız yargı denetimi fiilen imkânsız hale gelecektir.
GENEL KURUL'DAKİ GÖRÜŞME TAKVİMİ
Anayasaya göre, anayasa değişiklikliği önerileri TBMM Genel Kurulu'nda iki kez görüşülüyor ve oylama gizli yapılıyor.
Maddelerin kabul edilmesi için 330 oya ulaşılması gerekiyor.
İktidar partisi AKP, CHP ve HDP'nin içtüzükten kaynaklanan tüm konuşma ve engelleme haklarını kullanacak olmaları muhtemel ve bu durumda TBMM Genel Kurulu'ndaki görüşmelerin iki haftayı bulabileceği düşünülebilir.
Genel Kurul görüşmelerinin 23 Ocak gününe dek bitirilmesi hedefleniyor.
AKP'DE NE KADAR FİRE OLUR
TBMM'deki sandalye sayısı 316 olan AKP'nin, teklifi geçirmek için en az 14 MHP'li vekilin desteğine ihtiyacı var.
Ancak AKP içinde çok sayıda milletvekilinin teklife 'hayır' diyeceği belirtiliyor. AKP, teklifi Meclis'ten geçirebilmek için parti içi FETÖ soruşturmalarını ertelemiş durumda.
Milliyet muhabiri Şebnem Hoşgör AKP MYK’nın referandum sürecini gerekçe göstererek seçim takvimini erteleme kararı aldığını yazmıştı. Başbakan Binali Yıldırım da MYK’da, “Teşkilatlarımız tüm enerjilerini referandum için harcamalı” dedi. ByLock kullananlar tek tek gözaltına alınırken, “ByLock’cu siyasiler” yerinde kaldı. Daha basit bir anlatımla, 15 Temmuz ABD/FETÖ darbe girişiminin “siyasi ayağı” şimdilik “başkanlık affı”na uğradı. AKP’de öncelik FETÖ ile mücadele değil başkanlık.
18 AKP'li 'Hayır' diyecek
Ankara temsilcimiz İsmet Özçelik, 'AKP'de kaç 'Hayır'cı var' başlıklı yazısında şunları yazmıştı
"AKP kulislerine yansıyan bilgilere göre, gelen raporlar kötü. Şu anda 18 AKP milletvekilinin başkanlığa “HAYIR” diyeceği tespit edilmiş.
Tamamı metropol milletvekilleri.
İstihbarat raporları moralleri bozmuş. Sürekli toplama, çıkarma işlemi yapılıyormuş. Ama bir türlü istenilen sonuç çıkmıyormuş.
317-1 (Meclis Başkanı)= 316
316-18= 298
330 için 32 milletvekilinin oyuna ihtiyaç var.
MHP’nin 39 milletvekili olsa da oradan en fazla 20 milletvekilinin “evet” diyeceği düşünülüyor.
298+20= 318
İstenen rakama ulaşılamıyor."
AKP'de FETÖ tasfiyesine başkanlık ayarı
Darbe Girişimini Araştırma Komisyonu’nun çalışma süresi aniden sonlandırmasının ardından CHP’li üyeler, komisyonun görevini tamamlamadan lağvedimesine tepki gösterirken, Aykut Erdoğdu da TBMM’de 120 milletvekilinin ByLock kullandığını belirterek, ‘Terörist olduğu iddia edilebilecek milletvekillerinin oy kullanma riski vardır’ demişti.
Anayasa değişikliğinde 120 ByLockçu oy verecek
OYLAMA GİZLİ Mİ OLACAK?
AKP, firelerin önüne geçmek için açık oylama yapılması planları yapıyor.
Oylama sırasında milletvekillerinin kendilerine dağıtılan "Evet", "Hayır" , "Çekimser" yazan beyaz, kırmızı ve yeşil pullardan birini zarfa koyup sandığa atarak, diğer pulları kabinde bırakması gerekiyor.
AKP yönetiminın vekillerden kırmızı ve yeşil pulları toplayarak olası fireleri engellemesi mümkün. Ancak öneriye destek vermek istemeyen AKP'li milletvekillerinin bu durumda sandığa boş zarf atmak gibi bir yönteme başvurabileceği konuşuluyor.
MHP'DE KAÇ VEKİL HAYIR DİYECEK?
MHP’den 7 milletvekili “hayır” oyu vereceğini ilan etti. Aynı tutumu alacak başkalarının da olduğu, ancak parti yönetimi ile papaz olmamak için sessiz hareket ettikleri biliniyor.
Bahçeli, 'Başkanlık'a hayır' diyen 3 MHP teşkilatını daha kapattı
Meclis kulislerinde 15'e yakın MHP'linin Devlet Bahçeli'ye rağmen 'hayır' oyu vereceği belirtiliyor.
Sabahattin Önkibar: MHP milletvekillerinde başkanlık isyanı!
"Başkanlık sistemini ‘Cumhurbaşkanı’ adı altında halkın önüne getirmek, milletinin aklıyla alay etmektir
MHP Milletvekilleri Yusuf Halaçoğlu, İsmail Ok, Nuri Okutan ve ihraç edilen Ümit Özdağ başkanlık çalışmalarına ilişkin Kasım ayında yaptıkları açıklamada "Başkanlık sistemini ‘Cumhurbaşkanı’ adı altında halkın önüne getirmek, milletinin aklıyla alay etmektir” dedi.
MHP'li Ümit Özdağ: Bugün 5 milletvekili hayır dedik
MHP Milletvekili Atila Kaya, genel başkan yardımcılığı görevini bıraktı
Bu kabilden bir hâl “Türk Tipi Başkanlık” lakırdısını dilinize pelesenk edişinizdir. Sonda söyleyeceğimi başta söyleyeyim: Sizin neyiniz “Türk tipi” ki, başkanlığınız da “Türk tipi” olsun! Ne oldu ki; bırakın sahiplenmeyi hatta söylemeyi- “Türk” sözünü duymaya bile tahammülü olmayan, Anayasa’dan “Türklüğü” çıkartmayı siyasi gayretlerinin baş hedefi gören siz, “Türk Tipi” bir yönetim modelinden bahseder oldunuz? Kalkmış, “bizim tarihimizde, genlerimizde, geleneğimizde başkanlık sistemi var” diyorsunuz. Siz değil miydiniz; Türk Milleti’ni 36 etnik parçaya bölen.
Atila Kaya'nın mektubundan
