Turizm çalışanı artık 11 günde 1 gün izin yapabilecek
Turizm sektöründe çalışan 300 bin işçiye haftada bir gün tatil hakkı artık 10 gün çalışmanın ardından verilecek. Yeni düzenleme fazla mesai ücretini de ortadan kaldırıyor. Uzmanlar, düzenlemenin işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından ciddi risk taşıdığını söylüyor
Meclis’te kabul edilen yeni düzenlemeyle birlikte turizm sektöründeki işçiler için çalışma koşulları yeniden belirlendi. Buna göre, konaklama tesislerinde çalışan işçiler 6 gün yerine artık 10 gün çalıştıktan sonra 1 gün izin kullanabilecek. Bu uygulama, hafta tatilinin niteliğini değiştirdiği gerekçesiyle tartışmalara yol açtı.
İşçilerin altı gün çalışarak bir gün tatil yapma hakkı, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yasalarından biri olarak 1923’te kabul edilmişti. Ancak Meclis’ten geçen yeni düzenleme ile bu hak ilk kez sektörel olarak delindi. 10+1 kuralı olarak tanımlanan bu uygulama sadece Kültür ve Turizm Bakanlığından turizm işletme belgesi almış konaklama tesislerinde geçerli olacak.
Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilisi Elçin Şimşek Öncü, düzenlemenin yaklaşık 300 bin turizm işçisini kapsadığını ve esas amacın, uzun tatil dönemlerinde kesintisiz hizmet sunmak olduğunu savundu.
FAZLA MESAİ ÜCRETİ DE VERİLMEYECEK
Yeni sistemde işçilerin hafta tatilinde çalıştırılması durumunda ek ücret verilmesi gerekmeyecek. Oysa önceki düzenlemeye göre, hafta tatilinde çalışan işçi günlük ücretinin yüzde 50 fazlasını almaya hak kazanıyordu. Ayrıca biriken hafta tatillerinin ne zaman telafi edileceğine dair de kanunda herhangi bir hüküm bulunmuyor.
Bu haliyle işverenlerin tüm sezon boyunca işçileri sadece 11 günde bir dinlendirmesi yasal hale gelmiş oldu.
İŞVERENLERİN TALEBİYLE GELDİĞİ İDDİA EDİLDİ
Yasanın hazırlanmasında turizm patronlarının büyük etkisi olduğu görüldü. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsilcisi Esin Çetinkaya, komisyonda yaptığı konuşmada AK Parti’ye teşekkür etti ve uygulamanın inşaat sektörüne de yayılması çağrısında bulundu.
Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği temsilcisi Öykü Korkmaz ise esnekliğin küresel rekabet için zorunlu olduğunu belirterek kararı şöyle savundu: “Mısır, Fas gibi ülkelerde de bu tür uygulamalar var. Yoğun talep dönemlerinde başka çare kalmıyor.”
ANAYASA’YA AYKIRI MI?
HAK-İŞ ve TÜRK-İŞ avukatları, düzenlemenin Anayasa'nın 50. maddesine açıkça aykırı olduğunu vurguladı. Bu madde, işçilere hafta tatili, bayram tatili ve yıllık izin hakkı tanınmasını ve bunun koşullarının yasayla düzenlenmesini öngörüyor. Hafta tatili sadece fiziksel değil, zihinsel dinlenme açısından da kritik bir hak olarak tanımlanıyor. Uzmanlar, bu hakkın kısıtlanmasının iş kazalarını artıracağı, çalışan sağlığını olumsuz etkileyeceği ve iş barışını bozacağı uyarısını yaptı.
Düzenlemede tatil gününün ne zaman kullandırılacağına ilişkin açık bir planlama sunulmadı. İzin günü tamamen işverenin takdirine bırakılmış durumda. Bu da işçilerin dinlenme hakkını keyfi uygulamalara açık hâle getiriyor. Mevcut haliyle yasa, denetim zafiyeti nedeniyle suistimallere açık bulunuyor.