‘Zeytinyağı sahteciliği örgütlü suç kapsamına alınsın’
‘Sahte yağdan yakalanana para cezası kesiliyor ama kat be kat fazlasını zaten hileli yağ işinden kazanıyor. Verilen ceza caydırıcı olmuyor. Aydın’ın imajına da zarar veriyor’
Eski Aydın Ticaret Borsası Başkanı Adnan Bosnalı, zeytinyağında sahteciliğin Aydın’ın imajına büyük zarar verdiğini belirterek, “Sahte yağ dediğiniz zaman, çiftçinin cebinden çalınan paradır. Bir hırsızlıktır bu. Sen hırsızlığı yapan adama hapis cezası vermezsen bu işi ö̈nleyemezsin. Hatta zeytinyağında sahtecilik, ‘örgütlü suç’ kapsamına sokulmalı.” dedi.
ÇİFTÇİNİN CEBİNDEKİ PARAYI ÇALMAKTIR
Aydın Yeni Kıroba gazetesinden Kıvanç Uğur’a açıklamalarda bulunan Adnan Bosnalı, son yıllarda Aydın merkezli artan sahte zeytinyağı sorununa değinerek şu önerilerde bulundu:
“Yeter ki, devlet bu işi önlemek istesin. Devletle kimse baş edemez. Şu anda buradan Anadolu’ya zeytinyağı götürseniz, bugünkü maliyetlerle bir teneke yağı litresi 250 liradan bin 250 liraya satarsınız. Bunun altındaki rakamlarda zeytinyağı olmaz. Doğru tüccar, doğru firma bu şekilde ürününü satabilirse tüketim artar. Sahte yağ olayı ortadan kalktığı zaman tüketim artar. Tüketim arttığında müstahsilin cebine o para girecek. Sahte yağ dediğiniz zaman, çiftçinin cebinden çalınan paradır. Bir hırsızlıktır bu. Sen hırsızlığı yapan adama hapis cezası vermezsen bu işi önleyemezsin. Yakalananı da serbest bırakmamak lazım. Yakalanana para cezası kesiliyor ama kat be kat fazlasını zaten hileli yağ işinden kazanıyor. Verilen ceza caydırıcı olmuyor. Aydın’ın imajına da zarar veriyor. İnsan gerçekten utanıyor. Bugün Aydın üzerinden Kuşadası’na, Didim’e giden bir vatandaş, durup da gönül rahatlığı içinde zeytinyağı alamıyorsa hepimizin suç̧u. O nedenle ciddi müeyyidelerin uygulanması şart. Zeytinyağında tağşi̧ş yapılması çiftçinin cebindeki parayı çalmaktır. Bu işin yaptırımları, cezaları caydırıcı olmalı. Hatta ‘örgütlü suç’ kapsamında değerlendirilmeli.”
TÜKETTİĞİMİZDEN DAHA FAZLA ÜRETİYORUZ
Türkiye’de zeytin üretiminin fazla olmasına rağmen tüketimin az olduğuna değinen Adnan Bosnalı, “Dünyanın yıllardan beri yıllık 3 milyon ton zeytinyağı ihtiyacı var. Bu, uzun yıllardan beri böyle. Bu rakam 3 milyon tonun altına indiğinde açık meydana gelir. Son 5- 6 yılda yaşanan iklim değişikliği tüm dünyayı etkiledi. Dünya üretimi bir milyon 200 bin ton civarında kaldı. Bu 3 milyon ton zeytinyağın bir milyon 900 bin ton civarındaki kısmını İspanya tek başına karşılıyor.” dedi.
Zeytinyağı konusunda İ̇spanya ve İtalya’nın yönetici konumunda olduğunu söyleyen Bosnalı, “Biz onlara mal satmak zorundayız. Neden? 1995 yılındaki Gümrük Anlaşması kapsamında alınmış bu karar. Biz ülke olarak tükettiğimiz yağdan çok fazla üretiyoruz. Tükettiğimiz 1,5 kilogram civarında. 80 milyon nüfus deseniz, 120 bin ton yağ tüketiyoruz. Teşviklerle, ağaç dikimleriyle 475 bin ton dediler ama olmadı, belki de olmayacak. 350 bin ton civarında üretiyoruz. Bizim 180- 200 bin ton civarında ürün satmamız lazım.” diye konuştu.
45 yıldır zeytinyağı sektörünün içinde olduğunu belirten Bosnalı, şunları söyledi: “Euro yokken, dolar bazında, 3 dolarla 3,5 dolar arasında zeytinyağı satmışız dünyaya. Döküm olarak satılan zeytinyağı bu. Son 3- 4 yılda bu denge bozuldu. 3 milyon ton bulamayan dünya, 3- 3, 5 euro olan yağı geldi 8 eurolara oturttu. Bu esnada Türkiye’de bir devalüasyon oldu. Euro, 12- 13 liradan 34- 35 liralara çıktı. Şimdi hem zeytinyağında döviz bazında fiyat arttı hem de Türkiye’de döviz arttı. 8 euroları görünce ̧çiftçiden 250- 300 lira gibi rakamlarla mal almaya başladık. Ona göre de ihracat yapıyorsunuz.”
‘GİRDİ MALİYETLERİ ÇOK YÜKSELDİ’
Bu yıl dünyada 3 milyon ton rakamının yakalandığını aktaran Adnan Bosnalı, “Dünyada 3 milyon ton bulununca fiyatlar 8 avrodan 3,5-4 avro düzeyine indi. Ama şu var, devalüasyondan dolayı sıkıntı yaşadık. O dönemde yevmiye 100-150 liraydı. Şimdi yevmiye veriliyor 2 bin lira. Burada müthiş bir girdi maliyeti ortaya çıkıyor. Bunun suçu çiftçinin değil. Aradaki farkı devlet, prim olarak vermek zorunda bence. Zaten Tarım Kanunu gereğince gayrisafi milli hasılanın yüzde 1’i verilmek zorunda ama verilmiyor. Batı ülkelerinde Türk parası karşılığıyla bakacak olursak 48 lira prim veriliyor. Bizim 50 katımız fazla primle onlar açığı kapattılar. Çiftçinin desteklenmesi kesinlikle şart. Zeytinyağı bu yıl ucuz değil, dünya fiyatlarına göre normal. Ancak maliyetlerden dolayı çiftçiyi tatmin etmiyor. Ancak kalite konusunda, bu yıl zeytinyağı gayet kaliteli.” değerlendirmesinde bulundu.