02 Mayıs 2024 Perşembe
İstanbul 14°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Bedelli paraları uçtu, gitti…

İsmet Özçelik

İsmet Özçelik

Gazete Yazarı

A+ A-

İsmet ÖZÇELİK

İktidar ekonomik kriz nedeniyle para getirecek her şeye atlıyor. Halktan gelecek tepkiyi bile göze alarak, “bedelli askerlik” yasasını çıkardı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı açıklamasına göre başvuranların hepsi parasını öderse bütçeye 9 milyar TL girecek.

Sadece bu da değil. Tasarruf önlemleri de devrede. Yabancılara bu yıl bütçeden 35 milyar lira tasarruf edileceği sözü verildi.

Sıcak para bulmak için her yol deneniyor.

İŞ BANKASI, ATATÜRK HİSSESİ

Ama yapılan bir hata anında her şeyi altüst ediyor.

Örnek çok. En son Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Azerbaycan dönüşünde söyledikleri.

Edindiğimiz bilgilere göre olay şöyle gelişmiş. Bir gazeteci Erdoğan’a “CHP televizyon satın alıyor. Bu yasalara aykırı değil mi?” diye pas atmış. Erdoğan’dan CHP aleyhine bir açıklama almaya çalışmış.

İşte ne olduysa bundan sonra olmuş. Erdoğan televizyon konusunu önemsememiş. Ama CHP’nin İş Bankasındaki hisselerini eleştirmiş. Atatürk’ün vasiyeti olmasına bile aldırmadan, hazineye devrini gündeme getirmiş.

HUKUK TARIŞMASI

Hesap kitap yapılmadan uluorta konuşmanın maliyeti yüksek oldu. Haber gazetelerde yayınlanır yayınlanmaz ortalık karıştı. Yurt dışına kaçan paralar konuşulurken, vasiyet hukuku, mülkiyet hukuku tartışılmaya başlandı.

Zaten kırılgan olan ekonomi anında etkilendi. Döviz kurları kısa sürede yaklaşık 20 kuruş arttı.

PARA GELMEDEN UÇTU GİTTİ

Peki bu artış neye yol açtı?

Dolardaki bir kuruşluk artış Türkiye’nin döviz cinsinden borcunun TL karşılığını 4,2 milyar arttırıyor. Türkiye’nin özel-kamu toplam döviz cinsinden dış borcunun 466 milyar dolar olduğu düşünülürse İş Bankası tartışmasının maliyeti 90 milyar TL’yi aştı.

Hadi bunun önemli bölümü özel sektörün. Kamunun zararını da hesapladık. Yaklaşık 28 milyar TL.

Bedelli askerlikten gelecek paralar, yapılacak tasarruflar bir anda uçtu gitti.

Dövizi eski haline getirmek için alınan tedbirlerin maliyeti de kayıpları karşılamakta zorlanıyor.

ERDOĞAN’IN YAKIN ÇEVRESİ

Erdoğan’ın yakın çevresi tartışılıyor. Eleştirilerin dozu da artıyor. Özellikle de AKP çevrelerinde ses giderek yükseliyor.

Kıdemli bir AKP’li, “Cumhurbaşkanımızın yalakalık yapacak değil, itiraz edecek dostlara ihtiyacı var. Ama yakın çevresinde herkes ek işlerle uğraştığı için kimse sesini çıkarmıyor. Bugün oturdukları koltuğu kaybedince bir ‘hiç’ olacaklarını biliyorlar. Onlar Cumhurbaşkanımızı değil kendini düşünüyor” dedi.

Arkasından da “Yakın çevresi Cumhurbaşkanımızı omzunda taşıyacağına, Cumhurbaşkanımız onları omzunda taşıyor. Örneğin İş Bankası tartışması yanlış oldu. Cumhurbaşkanımız onca iş arasında bazı şeyleri düşünemeyebilir. Bunu yakın çevresinin hesaplaması lazım” ifadelerini kullandı.

AKP’de benzer düşünenlerin sayısı epeyce fazla.

ORTA VADELİ PROGRAM

Yeni bir gelişme olmazsa bugün Orta Vadeli Program açıklanacak. Uluslararası mafyalaşmış finans kuruluşları beklentilerini duyurdular. “Realist olmak gerekiyor” vurgusu yaptılar. Müşterilerine attıkları twittlere bakılırsa istedikleri 3 ana madde şu:

-2019 için “-3” büyüme.
-Büyük projelerin (Kanal İstanbul dahil) iptali.
-Çöp ve kötü kredilerle ilgili aydınlatıcı bilgi.

İktidar bunları kabul eder mi?

Bilemiyoruz. Bugün belli olacak.