Ferhan Şensoy ve bir kavuk olayı

Ferhan Şensoy Ortaoyuncuları kurdu (1980). Tiyatrosunu açmadan önce ilk denemeleri kabare türündeki tek perdelik oyunlardı. Bu tür çalışmaları bende olumlu izler bırakmıştı. Sözlerinde, tümcelerinde, eleştirilerinde mizahın yeni söylemlerini dile getiriyordu. Şahları Da Vururlar’ı (1980-1985) yazdı, sahneye koydu ve genç yeteneklerle birlikte şaşırtıcı bir başarıya ulaştı. Ardından İran Şahı devrilmişti. ABD’nin ayak izleri Humeyni’nin haritasında görülüyordu. Tez elden Nöbetçi Tiyatro’yu kurdu. Gençleri eğitti. Galatasaray Lisesi’nde başlayan tiyatro çalışmalarını eğitimsel olarak Fransa’nın Strazburg şehrinde tamamladı. Orada tiyatro yaptı. Kanada’da çalıştı, ödül aldı. Ferhan Şensoy’a kadar Cumhuriyet Dönemi’nde romandan tiyatroya en iyi uyarlamayı, ‘Sarıpınar 1914’ ile Turgut Özakman yapmıştı. İçinden Tramvay Geçen Şarkı (1986), Fişne Pahçesu (2000), Ruhundan Tramvay Geçen Adam (2010)... Bunları dilimize uyarladı, sahneye koydu, olağanüstü başarı ile oynandı. Mizah anlayışı ve yazdığı oyunlarla Türk tiyatrosunda geleneksel tiyatro anlayışımızdan orta oyundan çağdaş tiyatro yorumları yaparak bir Ferhan Şensoy Tiyatrosu’nu yarattı. Yazar olarak oyunlarında birçok yenilikleri gördük. AVM’ler yokken süpermarketlerin doğuşu ile bakkalların nasıl yok olup gideceğinin işaretini Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı (1981) oyunuyla verdi. Bir biçem (üslup) olarak Ferhan Şensoy Tiyatrosu ulusal Türk tiyatrosunda 47 oyunla kendi türünde bir rekora gitmiştir. Bu oyunların ulusal Türk tiyatrosuna katkıları büyük olmakla birlikte evrensel tiyatro açısından da ayrıcalıklı bir yeri bulunmaktadır.
Arena Tiyatro’sunda Altan Karındaş, Münir Özkul topluluğunun oynadığı Sadık Şendil’in yazdığı Deniz Uyguner’in sahneye koyduğu Kanlı Nigar oyunu (1967-68), büyük ilgi gördü. Orta oyunu ve geleneksel Türk tiyatrosunun son temsilcilerinden olarak bilinen İsmail Dümbüllü özellikle Kanlı Nigar oyununu izlemeye gider. Olağanüstü oyunculuk yorumları ile Türk tiyatro izleyicisinin büyük ilgisini çeken Münir Özkul’u seyreder. Hazırlıklı gelmiştir. Oyunun sonunda kavuğunu Münir Özkul’a verir. Bu olay da büyük yankı uyandırır. Yıllar geçer büyük usta Münir Özkul 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi’nden sonra darbeye tepki olarak Şehir Tiyatrolarından ayrılır. Film çalışmaları ile yaşamını sürdürür. Daha sonra Ferhan Şensoy’un daveti ile İstanbul’u Satıyorum da (1987) başrol oynadı. Bu oyun diğer oyunlar gibi uzun süre afişte kaldı. Soyut Padişah’ı (1989) da Ortaoyuncular da oynar. Bu onun tiyatrodaki son oyunudur. Ferhan Şensoy’un yazıp yönettiği İşsizler Cennete Gider (2010) adlı oyun, ülkemizdeki kriz halindeki işsizliğe sahne yapıtı olarak parmak basmaktadır. Aynasızlara Karşı Aynalı Şarkı (2011) Şensoy Tiyatrosu’nun ilginç gösterileri arasında yer almaktadır. Nasri Hoca ve Muhalif Eşeği (2012), soluklu yazarın politik oyuna getirdiği bir açılımdır. Saydığım bütün bu oyunları birbirinden ayırmam kendi açımdan güçtür. Masal Müfettişi (2013) masaldan gerçeğe diyalektik bir söylemin olağanüstü başarılı bir yapıtıdır. Gerçekten de masaldan böyle bir oyun çıkarmak, Ferhan Şensoy’un ustalığının ulusaldan evrensele uzanan olağanüstü başarısıdır.
Ses Tiyatrosu’nun (1885) kuruluşundan bu yana birçok ünlü topluluklar ve ünlü sanatçılar gelip geçti. Kel Hasan, İsmail Dümbüllü, Münir Özkul gibi Ferhan Şensoy’da önce sahneye çıkıp oyunlar sergildiler. Bina olarak da Beyoğlu’nun en güzel tiyatrosudur. Ferhan Şensoy Münir Özkul’dan aldığı kavuğu uzun yıllar korudu. 12 Mayıs 2016’da yapılan özel bir gösterimle yine Ortaoyunculardan yetişen ve ünlenen Rasim Öztekin’e devretti. Böylece bu kavuk burada Ses Tiyatrosu’nda yaşamını sürdürecek demektir. Kavuğun devri ile ilgili yapılan bir saatlik gösteri, basın, medya ve izleyici bakımından büyük ilgiyle izlendi.
Türkiye’de rekorda olan Ferhangi Şeyler bu satırların yazıldığı gün 2075. kez oynandı. Ülkemizde oynama açısından rekoru elinde tutan Ferhangi Şeyler tek kişilik oyun olarak dünya ölçeklerinde yer alacak düzeydedir.