2025 Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi belli oldu!
2025 Nobel Edebiyat Ödülü, ‘sanatın gücünü yeniden teyit eden etkileyici ve vizyoner eserleri’ nedeniyle Macar yazar ve senarist Laszlo Krasznahorkai’ye verildi. 71 yaşındaki yazar, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nde düzenlenen basın toplantısıyla ödülün yeni sahibi olarak açıklandı.
Akademi tarafından yapılan açıklamada, Krasznahorkai’nin edebi üretiminin yalnızca Macar edebiyatına değil, çağdaş dünya edebiyatına da derin bir katkı sunduğu belirtildi. Geçen yılın Nobel Edebiyat Ödülü, “şiirsel düzyazı dili” nedeniyle Güney Koreli yazar Han Kang’a verilmişti.
KRASZNAHORKAİ’NİN EDEBİYAT SERÜVENİ
1954 yılında Macaristan’ın Romanya sınırına yakın Gyula kasabasında dünyaya gelen Krasznahorkai, kariyerinin ilk döneminde ülkesinin taşra yaşamını konu alan eserler kaleme aldı.
1985’te yayımladığı “Satantango” (Şeytan Tangosu) adlı ilk romanıyla edebiyat çevrelerinin dikkatini çeken yazar, aynı eseri 1994’te senaryosunu da kendisinin yazdığı bir filme uyarladı.
1999 tarihli üçüncü romanı “Haboru es haboru” (Savaş ve Savaş) ile ulusal sınırların ötesine geçerek küresel temalara yöneldi.
Roman yazarlığının yanı sıra senarist olarak da üretken bir isim olan Krasznahorkai, “Karhozat”, “Torino Atı” ve “Karanlık Armoniler” gibi önemli filmlerin senaryolarında imzası bulunan bir sanatçı. Eleştirmenler tarafından “kıyametin ustası” olarak anılan yazarın “Direnişin Melankolisi”, “Savaş ve Savaş”, “Şeytan Tangosu” ve “Seiobo Orada, Aşağıdaydı” adlı eserleri Türkçeye çevrilmiştir.
NOBEL ÖDÜLLERİ’NİN GEÇMİŞİ
İsveçli mucit Alfred Nobel’in vasiyetiyle 1900 yılında kurulan Nobel Vakfı, insanlığa önemli katkılarda bulunan kişi ve kurumlara fizik, kimya, tıp, edebiyat ve barış dallarında ödül veriyor.
1968’de İsveç Merkez Bankası’nın girişimiyle ekonomi ödülü de listeye eklendi.
Nobel Ödülleri, her yıl Nobel’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık’ta düzenlenen törenle sahiplerine takdim ediliyor.
Tarih boyunca Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasında 49 kez iptal edilen ödül törenleri, Kovid-19 salgını nedeniyle 2020 ve 2021 yıllarında da yapılamamıştı.