25 milyar dolar kazandıran tekstilde tehlike çanları
Bir milyondan fazla kişiye istihdam sağlayan tekstil ve hazır giyim sektörü uyarı veriyor. Öz İplik İş Sendikası Genel Başkanı Rafi Ay, sektörün ithalata ezdirildiğini, sıkı para politikası nedeniyle istihdamın eridiğini ve firmaların yurtdışına kaçtığını belirtti.
Öz İplik İş Sendikası Genel Başkanı Rafi Ay, bu yıl 10'uncusu düzenlenen “24 Temmuz Gazeteciler ve Basın Bayramı Geleneksel Yemeği”nde basın mensuplarını sendika genel merkezinde ağırladı. Ay'ın, tekstil ve hazır giyim sektörünün son durum ve bu durumun emekçilere yansımasıyla ilgili açıklamalarda bulundu.
25 milyar dolar kazandıran, 1 milyondan fazla istihdam sağlayan tekstil ve hazır giyim sektörde uyarı zilleri çaldığını belirten Öz İplik İş Başkanı Ay şunların söyledi:
“Hazır giyim ihracatı, 2022’ye göre 2024 sonunda yüzde 10 azaldı. İthalatı ise aynı dönemde yüzde 55,42 arttı. 2025’in ilk 5 ayında, cebimize girmesi gereken 458 milyon doları kaybettik. Bununla kalmadık, ithalata da 318 milyon dolar fazladan ödeme yaptık. Yani sadece 5 ayda cari açığa 776 milyon dolarlık negatif etki oluştu.
“Bu tablo, üstelik en güçlü olduğumuz sektörlerden birinde yaşanıyor. Bir önceki yıla göre işyeri sayısı 2 bin 960 azaldı. Tekstil, hazır giyim ve deride istihdam 2022 sonunda 1 milyon 305 bin kişiydi. 2025 Nisan ayı itibariyle istihdam 990 bin kişiye geriledi.”
'SIKI PARA POLİTİKASININ OLUMSUZ ETKİSİ'
Sektörün, üretim ve istihdam gücüne rağmen ciddi tehditlerle karşı karşıya olduğunu söyleyen Ay, şöyle devam etti:
“Sizlerle her yıl bir araya geliyoruz. Ne uyarı da bulunduysak, sonrasında maalesef tüm söylediklerimizi yaşadık ve hâlâ da yaşıyoruz. Çalışma hayatında ciddi sorunlar bulunuyor. Genel ücretlerdeki düşüklüğün yanı sıra, sendikalar örgütlenme konusunda da ciddi sorunlar yaşıyor. Ülkemizde tekstil ve hazır giyim sektörü, üretim gücü ve yeteneğini korumaya çalışıyor.
“Ancak ekonomik gelişmeler ve Türkiye’nin enflasyonla mücadele için uyguladığı sıkı para politikasının, imalat sanayiine olan olumsuz etkisi yüzünden istihdam kayıpları yaşanıyor.
'FİRMALAR MISIR'A KAÇIYOR’
"Firma sayısı düşüyor. Bazı Türk firmaların, maliyet baskısı nedeniyle Mısır başta olmak üzere MENA ve Güney Asya ülkelerinde imalata başladığı biliniyor. Küresel ekonomik belirsizlik ve tarife savaşları, imalatçı ülkeleri, küresel markaların da yeni pazar arayışları içinde ithalat rekabeti altında kalmasına yol açma ihtimali bulunuyor. İmalatçı ülkelerin ithalatlarının artışı, dış ticaret fazlasının azalması, işçiler açısından ücretlerin baskılandığı bir sürece yol açma ihtimalinin bulunduğunu gösteriyor.
'İHRACAT AZALDI İTHALAT ARTTI’
"Hazır giyim sektöründe ithalattaki artış kaygı verici. Salgın sonrası dönemin verilerine bakıldığında Türkiye'nin en güçlü olduğu sektörlerden birinde dahi irtifa kaybı yaşanıyor. Hadi salgın dönemini bir yana bırakalım.
“O dönemde ihracatımız olağanın üzerindeydi, ithalatımız ise daha düşüktü. Ancak 2022’den bu yana tablo tersine döndü. İthalat artıyor, ihracat azalıyor.
MİLLÎ GELİRİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
“Hazır giyim ihracatı, 2022’ye göre 2024 sonunda yüzde 10 azaldı. Hazır giyim ithalatı ise aynı dönemde yüzde 55,42 arttı. Bu gidişat 2025 yılında da sürdü. 2025 Ocak-Mayıs döneminde hazır giyim ithalatı yüzde 23,37 arttı. Aynı dönemde ihracat yüzde 6,24 azaldı.
"Bu ticaret dengesizliği doğrudan millî gelire olumsuz etkide bulunuyor. 2025’in ilk 5 ayında, cebimize girmesi gereken 458 milyon doları kaybettik. Bununla kalmadık, ithalata da 318 milyon dolar fazladan ödeme yaptık. Yani sadece 5 ayda cari açığa 776 milyon dolarlık negatif etki oluştu. Bu tablo, üstelik en güçlü olduğumuz sektörlerden birinde yaşanıyor."
'UCUZ İŞGÜCÜ İLE REKABETİN SONU YOK'
"Türk işçisi sektörü ayakta tutuyor ama ucuz iş gücünün sonu yok. Açık çağrıda bulunuyoruz; emeği sömürerek rekabet sürdürülemez. İşvereni, devleti, tüccarı, bürokratı, bilim insanı, hepinize sesleniyorum: Bana, 1 milyon iş yaratılacağını, 50 milyar dolar para bulunacağını, cari açık sorunu da yaşamayacağımızı söyleyin... Tamam, kabul. O zaman 25 milyar dolar kazandıran, 1 milyondan fazla istihdam sağlayan bu sektörü yok edin!"
'HEPİMİZ AYNI GEMİDEYSEK İŞÇİ GÜVERTESİNE İNİN'
Siyasilere seslenen Ay, “Madem 'aynı gemideyiz' diyorsunuz, o zaman işçi güvertesine inin. Lüks güvertedekiler başka gemilere biniyor. Gerçek vatan evlatları bu güvertededir. Ülke ekonomisi emekle ayakta duruyor.” çağrısı yaptı.
TÜRKİYE MENŞE SAPTIRMA OPERASYONLARININ HEDEFİNDE
Kayıtlı ticaret dışında, sektörü tehdit eden yeni tür hileli işlemlere dikkat çeken Ay, özellikle menşe değişikliği üzerinden gerçekleştirilen ticaret oyunlarına karşı şu uyarılarda bulundu: “Bugün sadece kayıtlı ithalattan değil, menşe değiştirme operasyonlarından da söz ediyoruz.
“Başta Çin olmak üzere, şirketler vergi avantajı olan ülkeler üzerinden etiket değiştirerek ya da farklı yollarla menşe saptırıyor. Böylece ürün, başka bir ülke malı gibi gösterilip ülkelere sokuluyor. Türkiye bu tür girişimlerde açık hedef haline geldi. Gerçek üretici ülke yerine başka ülkelerin adıyla gelen ürünler, haksız rekabet yaratıyor.”
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
“Bu ülkenin çarkları işçinin alın teriyle dönüyor. Emeğin değersizleştirildiği, sosyal adaletin ihlal edildiği bir döneme sürükleniyoruz. Bu süreci izleyemeyiz. Sessiz kalamayız.” ifadelerini kullanan Genel Başkan Rafi Ay, sektöre ve çalışanlara ilişkin çözüm önerilerini şu başlıklar altında sıraladı:
“Emekçinin örgütlenme hakkı güvence altına alınmalıdır. Asgari ücret tespit süreci adil ve şeffaf hale gelmelidir. Emek yoğun sektörlerde KOBİ’lere verilen destekler, çalışan bazlı artırılmalı ve ölçek ayrımı yapılmaksızın genişletilmelidir.
“EYT ile kaybedilen kalifiye işgücünün dönüşü için teşvik sağlanmalıdır. Kadınların iş gücüne katılımı desteklenmeli ve artırılmalıdır. Asgari ücrete insanca yaşamı mümkün kılacak oranda zam yapılmalıdır…”
