600 bin işçinin gözü Ankara’da

Kamuda çalışan yaklaşık 600 bin işçinin ücret artışları ve sosyal haklarının belirleneceği toplu sözleşme görüşmeleri kritik bir aşamaya geldi. Hükûmet’in sunduğu yeni teklifin ardından gözler sekizinci toplantıya çevrildi.

İşçi konfederasyonları ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, sosyal hakları görüşmek için geçen hafta cuma bir araya geldi. Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolü kapsamında yürütülen görüşmelerde, işveren tarafı ilk 6 ay için yüzde 24 oranında zam önerdi. Kalan 6 aylık dönemde ise gerçekleşen enflasyon oranlarının baz alınması teklif edildi. Hükûmet’in bu üçüncü teklifi işçi sendikaları tarafından değerlendirilmeye devam ederken, süreçte karar aşamasına gelindi. İşçiler, sunulan teklifin taleplerinin yarısını dahi karşılamadığını belirtiyor.

TÜRK-İŞ VE HAK-İŞ GÖRÜŞMELERİ SÜRDÜRÜYOR

İşçi tarafını temsil eden TÜRK-İŞ ve HAK-İŞ konfederasyonları, müzakereleri Hükûmet’le birlikte sürdürüyor. Bu hafta başlayan toplantının ardından zam oranları ve sosyal hakların netleşmesi bekleniyor. Toplu sözleşme, hastaneler, bakanlıklar, üniversiteler, karayolları, demiryolları ve enerji üretim tesislerinde çalışan kamu işçilerini kapsıyor.

MEMURLAR VE ÖZEL SEKTÖR DE ETKİLENECEK

Kamu işçileri için yapılacak zam oranı yalnızca bu kesimi değil, memurlar ve özel sektör çalışanlarını da dolaylı olarak etkileyecek. 1 Ağustos’ta başlayacak 8. Dönem Toplu Sözleşme sürecinde memur ve memur emeklilerine yapılacak zam oranlarının da bu çerçeve protokolden etkilenebileceği belirtildi. Ayrıca özel sektörde yapılacak MESS Grup Toplu İş Sözleşmesi gibi anlaşmalarda da kamu zammının referans alınacağı değerlendiriliyor.

MASASINDAKİ DİĞER BAŞLIKLAR

Görüşmelerde ücret artışının yanı sıra çeşitli sosyal haklar da tartışılmaya devam ediyor. Sendikalar ile Hükûmet arasında görüşülen başlıca talepler şunlar:

- Nitelikli işçi primi: Kıdemli işçiler için yüzde 7, düşük vasıflı işçiler için yüzde 3 oranında ek prim öngörülüyor. Sendikalar bu oranları yetersiz buldu.

- Ücret skalası erozyonu: Taban ücretlerin yıllar içinde yükselmesiyle kıdemli ve kıdemsiz işçilerin maaşları birbirine yaklaştı. Maaş skalalarının yeniden düzenlenmesi talep ediliyor.

- Gece vardiyası ücreti: Mevcut yüzde 12’lik ek mesai oranının yüzde 20’ye çıkarılması isteniyor.

- Eğitim yardımı: Çocuklara yönelik verilen eğitim yardımlarında yüzde 50 artış talebi gündemde.

- Çalışma süresi: Haftalık çalışma süresinin 45 saatten 40 saate düşürülmesi önerildi.

NE OLMUŞTU?

TÜRK-İŞ ve HAK-İŞ, kamu işçilerinin ücret ve sosyal haklarını belirleyecek toplu sözleşme süreci kapsamında 27 Şubat’ta 21 maddelik ortak teklif metnini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına sundu. Ancak Hükûmet’in ilk teklifi ancak altı ay sonra geldi. İşveren tarafı TÜHİS’in sunduğu ilk teklif, 2025’in ilk 6 ayı için yüzde 16, ikinci 6 ayı için yüzde 8; 2026 yılı içinse sırasıyla yüzde 7 ve yüzde 5 zam öngördü. TÜRK-İŞ, bu teklifi yüksek enflasyon karşısında yetersiz buldu ve reddetti. Bunun üzerine eylem süreci başlatıldı. İkinci teklifin yüzde 17 olarak açıklanması ise tepkilerin daha da büyümesine yol açtı. 1 Temmuz Salı günü TÜRK-İŞ Ege Bölge Temsilciliği öncülüğünde belirlenen şehir merkezlerinde, mesai bitiminde kitlesel eylemler yapıldı. 3 Temmuz’da 81 ilde eş zamanlı olarak iş çıkışında AK Parti il binaları önünde basın açıklamaları yapıldı.

14 Temmuz’da mesai bitiminde iş yerleri terk edilmedi; işçiler sabaha kadar bulundukları iş yerlerinde nöbet tuttu. 17 Temmuz’da tüm gün süren iş bırakma eylemi düzenlendi.