ABD büyükelçisinin siyaset mesaisi ‘Türkiye açısından bir zaafiyet’
ABD Ankara Büyükelçisi Jeff Flake’in siyasi parti ziyaretleri dikkat çekiyor. Aydınlık'a konuşan diplomatlar, Flake’in trafiğini ABD Devlet Başkanı Joe Biden’ın “Türkiye’de muhalefeti destekleyeceğiz.” sözleriyle birlikte değerlendirmek gerektiğini söyledi.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Ankara Büyükelçisi Jeff Flake’in hareketli tarzı tartışma doğurdu. Flake’in CHP Genel Başkanı ve Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nu ziyaretine Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan tepki gösterdi. Hükümete yakın isimler Kılıçdaroğlu buluşmasının destek mesajı olduğunu iddia ederken, Flake’in yakın zamanda üç AK Partili isimle bir araya geldiği görüldü. ABD’li elçi daha önce de Meral Akşener, Ali Babacan, Ahmet Davutoğlu, Ekrem İmamoğlu, Mansur Yavaş ve Halkların Demokratik Partisi yöneticileri ile de görüşmüştü. Onur Öymen ve Uluç Özülker, Flake’in hareketliliğini Aydınlık’a değerlendirdiler.
‘ŞÜPHE İŞİ DEĞİŞTİRİR’
Emekli Büyükelçi Uluç Özülker, bir büyükelçinin herkesle şeffaf bir şekilde görüşebileceğini vurgulayarak Flake’in görüşme trafiğini Türkiye açısından bir zaafiyet olarak yorumladı. Özülker, ABD’nin ülkelerin iç işlerine müdahale eğilimine işaret etti ve şunları kaydetti:
“Bir büyükelçinin siyasi parti temsilcileriyle görüşmesi normaldir. Seçim atmosferinde de bunlar konuşulur. Fakat bazı şüpheler uyandığı takdirde farklı yönlere çekilebilecek durumlar oluşur. O zaman iş değişebilir. Amerikalılar kendilerini bir başat güç olarak görüp dünyanın her yerinde her şeye el atarlar. O bakımdan ben bu ziyaret trafiğini ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti açısından bir zaafiyet olarak değerlendiriyorum.”
‘BİDEN’IN SÖZLERİ UNUTULMAMALI’
Emekli Diplomat Onur Öymen de temasların normal olduğunu ancak ABD Devlet Başkanı Joe Biden’ın “Türkiye’de muhalefeti destekleyeceğiz” sözlerinin Flake’in çalışmaları hakkında kuşku yarattığını dile getirdi. Öymen, Biden’ın Türkiye’nin iç işlerine karışma niyetini ilan ettiğini hatırlattı ve şöyle devam etti:
“Mevzu bahis hareketliliği ve tartışmaları ABD Başkanı Biden’ın ‘Türkiye’de hükümeti değiştirmek için muhalefeti açıkça destekleyeceğiz’ açıklamasıyla birlikte ele alıyorum. Biden’ın bu sözleri olmasaydı Flake hakkında böyle kuşkular olmayacaktı. Ziyaretlerde verilen fotoğrafların bir takım psikolojik anlamları olabilir ama bu işler açık seçik olmaz. En önemli nokta Biden’ın ifadeleridir. Biden’ın o konuşması tamamen Türkiye’nin iç işlerine karışma niyetini ilan eden bir konuşma. İktidar ve muhalefet buna birlikte karşı çıkmalıydı. Biden’ın o sözleri unutulmamalı. ABD istihbaratı da daha önce 81 ülkenin iç işlerine karıştığını itiraf etmişti.”
BİDEN NE DEMİŞTİ?
Joe Biden'ın Aralık 2020’de New York Times'ın hazırladığı The Weekly programında soruları yanıtlarken Türkiye’yle ilgili şunları söylemişti:
“Bence yapmamız gereken ona (Erdoğan'a) karşı farklı bir yaklaşım izlemek. Muhalefetin liderlerini desteklediğimizi açık şekilde belirtmeliyiz. Açıkça pozisyonumuzun parlamentoda da yer edinmek isteyen Kürt nüfusun entegrasyonunu sağlamak olduğunu söylemeliyiz. Yanlış olduğunu düşündüğümüz şeyler hakkında sesimizi çıkarmalıyız. Yaptıklarının bedelini ödemeli. Bazı silahları ona satıp satmayacağımızla ilgili, bir bedel ödemeli. Özellikle de üzerinde F-15 uçurarak çözmeye çalıştıkları bir hava savunma sistemleri olduğunu düşündüğümüzde. Bunlar hakkında çok endişeliyim.”
‘ERDOĞAN’I MAĞLUP ETMELERİ İÇİN’
“Ama hâlâ, geçmişte yaptığım gibi, onlarla (muhalefet) doğrudan iletişimde olup, hâlâ var olan unsurlarını destekleyip onları Erdoğan'ı mağlup etmeleri için cesaretlendirebiliriz. Darbe ile değil, darbe ile değil, seçimle.”
“(Erdoğan ve partisi) Dağıldı, İstanbul'da dağıldı, peki biz ne yapıyoruz? Oturup teslim mi olacağız? Yapacağım son şey ona Kürtler konusunda boyun eğmek olurdu. Onunla Kürtler konusunda birkaç kez görüşmüştüm. O dönemde henüz üzerlerine gitmiyorlardı.”
BÜYÜKELÇİNİN GÖRÜŞME TRAFİĞİ
Flake 26 Ocak 2022’de resmen göreve başladı. Gelir gelmez İstanbul Kapalı Çarşı’nın çatısında James Bond pozuyla fotoğraf çektirdi. 31 Ocak 2022’de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nu ziyaret etti. Yine geçen yıl 16 Şubat’ta Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ı, 13 Nisan’da Kılıçdaroğlu’nu, 13 Mayıs’ta Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu’nu, 23 Mayıs’ta İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener ve HDP Eş Genel Başkanları Mithat Sancar ile Pervin Buldan’ı, 26 Mayıs’ta DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan’ı ziyaret etti. Flake geçen hafta tekrar Kılıçdaroğlu’nu tekrar ziyaret etti.
BAKANDAN BOND POZU HEDİYESİ
Flake’in ikinci Kılıçdaroğlu görüşmesi AK Partililer tarafından ABD’nin Millet İttifakı’na desteği olarak yorumlandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan önceki gün, “Amerika'ya bu seçimlerde bir ders vermemiz lazım. Joe Biden oradan konuşuyor, Biden'ın buradaki büyükelçisi ne yapıyor? Gidiyor Bay Kemal'i ziyaret ediyor. Ayıptır, biraz kafanı çalıştır. Sen büyükelçisin. Senin buradaki muhatabın Cumhurbaşkanı'dır.” ifadelerini kullandı. AK Parti İstanbul Milletvekili Hasan Turan, “Seçimlere 40 gün kala ABD Büyükelçisi'nin Altılı Masa'nın cumhurbaşkanı adayını ziyaret etmesi açık şekilde ortaya konulmuş bir skandaldır, seçimlerde taraf olmak demektir.” dedi. Flake’in son üç hafta içinde Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Kasapoğlu, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile AK Parti Genel Başkan Vekili Numan Kurtulmuş’la da görüştüğü ortaya çıktı.
Hükümet çevrelerinde kimi gazeteciler AK Partili isimlerle görüşmeleri, ABD’nin Altılı Masa ve HDP’nin hamisi olma rolünü gizleme adımı olarak gerekçelendirdi. Bu sırada önceki gün ABD Dışişleri Sözcülüğü’nden de Erdoğan’ın sözlerine cevap geldi. ABD açıklamasında “Yurtdışında görevli ABD Büyükelçileri, görev yaptıkları ülkelerdeki gelişmeleri anlamaya yönelik rutin diplomatik görevlerinin bir parçası olarak hükümet üyeleri, basın, çeşitli siyasi partiler, sivil toplum ve diplomatik meslektaşlarıyla düzenli olarak bir araya gelmekte. Aynı durum Türkiye'de, Büyükelçi Flake için de geçerli.” denildi.
