ABD hamle yapsa da ASEAN-Çin ilişkileri gelişiyor
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping cuma günü Pekin'de İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Malezya Başbakanı Enver İbrahim ve Singapur Başbakanı Lee Hsien Loong ile bir araya geldi.
Özellikle ASEAN'dan (Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği) gelen iki liderle yapılan görüşmelerde ayrıca bölgesel ve küresel kalkınmanın artırılmasında çok taraflılığın desteklenmesi ve işbirliğinin derinleştirilmesi üzerinde duruldu. Liderler ASEAN'ın temel pozisyonunu destekleme ve Soğuk Savaş zihniyetini ve blok çatışmasını reddetme sözü verdi. Uzmanlar, bu güçlü ivmenin Çin ve ASEAN arasındaki işbirliğinin ABD öncülüğündeki ayrıştırma hamlelerinden etkilenmeyeceğini gösterdiğini, zira bu işbirliğinin iki tarafın temel çıkarlarına dayandığını söyledi.
‘ÇİN VE MALEZYA ORTAK GELECEĞE SAHİP’
Xi, İbrahim’in ziyareti sırasında Çin ve Malezya'nın ortak bir geleceğe sahip bir Çin-Malezya toplumunu birlikte inşa etme konusunda fikir birliğine vardığını ve bunun ikili ilişkiler tarihinde kesinlikle yeni bir sayfa açacağını söyledi.
Çinli lider, iki tarafı bir sonraki aşamada ikili ilişkilerin ve çeşitli alanlardaki işbirliğinin geliştirilmesini ilerletmek, Çin-Malezya ilişkilerinin istikrarlı ve sürekli büyümesini sağlamak ve iki ülkenin ve genel olarak bölgenin refah ve kalkınmasına yeni bir ivme kazandırmak için eşgüdümlü çaba göstermeye çağırdı.
‘TARAF SEÇTİRMEK İSTEYENLERE KARŞIYIZ’
Enver İbrahim ise, Çin tarafından önerilen Küresel Güvenlik Girişimi (GSI), Küresel Kalkınma Girişimi (GDI) ve Küresel Medeniyet Girişimi'nin (GCI), iyi yönetişim ve sürdürülebilir kalkınmaya odaklanan bir politika çerçevesi olan Malezya Madani'yi yansıttığını söyledi. Çin'in camileri korumasını ve dini inanç özgürlüğüne saygı göstermesini de takdir eden İbrahim, Malezya'nın Çin ile medeniyet diyaloğunu derinleştirmeye istekli olduğunu söyledi. Çin kısa bir süre önce Pekin'de İran-Suudi Arabistan diyaloğuna başarıyla aracılık ederek barışın desteklenmesinde yapıcı bir rol oynadığını gösterdi. İbrahim, Malezya'nın blok çatışmasına ve "taraf seçmeye" zorlanmaya karşı olduğunu belirtti.
‘ÇİN EKONOMİSİNE GÜVENİMİZ TAM’
Xi ve Lee arasındaki görüşmede ise Xi, Çin'in komşuluk diplomasisinde Singapur'a diplomatik öncelik verdiğini söyledi. Lee'nin ziyareti sırasında iki tarafın ikili ilişkileri çok yönlü yüksek kaliteli gelecek odaklı bir ortaklığa yükselttiğini ve ikili ilişkilerin gelecekteki gelişiminin rotasını çizdiğini kaydetti. Xi, "Hiçbir ülkenin Asya halklarını daha iyi ve daha mutlu bir yaşam sürme haklarından mahrum bırakmasına izin verilmemelidir" dedi.
Lee ise, Çin ekonomisinin dayanıklılığına olan güveninin tam olduğunu ve daha da gelişeceğine inandığını söyledi. Singapur dahil komşu ülkelerin Çin ile ekonomik işbirliğini daha da derinleştirmeyi dört gözle beklediklerini söyledi. Lee ayrıca rekabet olsa bile bunun karşılıklı saygı ve güvene dayanması gerektiğini ve kimsenin taraf tutmak zorunda kalmaması gerektiğini vurguladı.
