Afetlerde kadın Radyo Amatörleri

Dünya Radyo Amatörleri (telsizciler) bu yıl 100. yıllarını kutluyorlar. 18 Nisan, Dünya Radyo Amatörleri Günü. Afetlerde haberleşmenin önemini hep vurguluyoruz. Bu haberleşmeyi sağlayan radyo amatörlerinin çalışmaları hakkında bilgi sahibi olmak için Afyonkarahisar Gazi Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi İtfaiyecilik ve Yangın Güvenliği Öğretmeni, akademisyen, AFAD Gönüllüsü, Herkes İçin Acil Sağlık Derneği Eğitimcisi, TRAC (Türkiye Radyo Amatörleri Cemiyeti) üyesi Fatma Calayır (TA4FAC) ile bir söyleşi gerçekleştirdik.

DOSTLUK KÖPRÜSÜ

- Radyo amatörlüğü hakkında bize biraz bilgi verir misiniz?

Radyo amatörleri, dünya çapında iletişimin gelişimine önemli katkılar sağlayan, teknik bilgi ve gönüllülük anlayışıyla çalışan bireylerdir. Radyo amatörleri, afet anlarında, acil durumlarda ve sosyal olaylarda hayati bir iletişim köprüsü kurarak topluma büyük faydalar sağlamaktadırlar. Bu gönüllülerin bilgi paylaşımı ve araştırma alanındaki çalışmaları, modern iletişim teknolojilerinin gelişmesinde önemli bir rol oynamaktadır.

Radyo amatörlüğü yalnızca teknik bir hobi olmanın ötesine geçerek, uluslararası dostlukların kurulmasına, kültürel alışverişlerin sağlanmasına ve dünyanın dört bir yanındaki insanlarla iletişim kurma fırsatlarının artmasına imkân tanımaktadır. Afetlerde önemli rol oynamalarının yanı sıra amatörler kısa dalga cihazları ile uluslararası telsiz yarışmalarına katılarak Türkiye’ye dereceler kazandırıyorlar. Bu konuda çok başarılı olan arkadaşlarımız var.

- Radyo amatörü olmaya nasıl karar verdiniz?

1999 Marmara Depremi’nde afet bölgelerinde haberleşmenin ne kadar önemli olduğuna şahit olduk. Anadolu coğrafyası ne yazık ki deprem başta olmak üzere yangın, sel felaketlerinin en fazla yaşandığı bir coğrafya. Her şeyi devlet yetkililerinden beklemek doğru değil. Bu yüzden afet yönetimi eğitimi aldım. Bu konuda eğitimcilik yapıyorum. Kurtarma ekiplerinde görev alıyorum. Paramedik (acil sağlık) olarak görev yapıyorum.

Ama afet anında ne kadar donanımlı olursanız olun çalışan ekipler arasında haberleşmeyi sağlayamadığınız an bilginizin hiçbir önemi kalmıyor. Afet anında GSM operatörleri, internet hizmet veremiyor. İşte o durumda size tek haberleşme imkânı sağlayan telsizler devreye giriyor. Özellikle TRAC bu konuda çok deneyimli. Türkiye’deki gönüllü radyo amatörleri en kısa zamanda afet bölgesine ulaşarak bir haberleşme ağı kuruyorlar. Türkiye dışındaki afetlerde yardıma koşuyorlar. Ben de bu yüzden bu konuda da aktif olabilmek için radyo amatörü ve TRAC üyesi oldum.

- Radyo amatörü olmak için hangi aşamalardan geçiliyor?

Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğünün Millî Eğitim Bakanlığı ortaklığı ile her ay açtığı elektronik ortamda yapılan sınavda, ulusal ve uluslararası düzenlemeler, teknik, işletme konularındaki soruları cevaplandırmanız gerekiyor. En az 75 puan alanlar A, 60-74 arası puan alanlar B sınıfı amatör telsizcilik belgesi almaya hak kazanıyorlar.

Sınav sonucuna göre Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğünden TA veya TB ile başlayan çağrı işareti ve belge alınıyor. TA, Türk radyo amatörlerine verilen, dünya çapında bilinen ön ek, daha sonra bölge numarası geliyor, son bölüm kişinin isteğine bağlı. Benim çağrı işaretim “TA4FAC”. Yani dördüncü bölgede faal olan Türk radyo amatörüyüm. Rakamdan sonraki bölüm şahsa özel. Ben ismimin baş harflerini seçtim. Sınava girme yaşı telsiz haberleşmesini gençlere özendirmek için 12 yaşa indirildi. Okullara gidip eğitimler de veriyoruz. Afetlerde haberleşmenin önemini anlatıyoruz. Dernek olarak sınavlara hazırlanmalarında da yardımcı oluyoruz.

MAHALLE HALKINA BİLGİ VERİYORUZ

- Kadın radyo amatörlerinin Türkiye’deki durumu nedir?

Türkiye genelinde 3 binin üzerinde amatör var. Ama ne yazık ki kadın amatör sayısı yüzlü sayılarda. Biz TRAC olarak 30 kadından oluşan bir TRAC Kadın Çalışma Grubu kurduk. TRAC’a üye olan ve A sınıfı ehliyeti olan kadın üyelerimiz bu gruba üye. Grup içinde bilgi alışverişinde bulunuyoruz, çalışmalarımız hakkında gruba bilgi veriyoruz. Kadın amatörlerin sayısını artırmak için etkinlikler düzenliyoruz.

- Afetlerde haberleşmenin öneminden biraz bahseder misiniz?

Afetlerde telefon, internet haberleşmesi kesintiye uğradığında radyo amatörleri olarak bizler devreye giriyoruz. Pek çok arama kurtarma ekibi üyeleri de amatör telsiz belgesi alıyor. Afetlerde ilk 72 saat çok önemli. Kendimizin ve ailemizin güvenliğini sağladıktan sonra, önce çevremizin afetlerden ne kadar etkilendiğini saptıyoruz. Diğer amatör arkadaşlardan durumları hakkında bilgi aldıktan sonra tatbikatlarda belirlediğimiz protokolü izleyerek herkes görev yerlerine gidiyor. Aracımızda afet alanında ihtiyacımız olan her türlü malzeme mevcut. Afetlere her an hazırlıklı olmak için illerdeki TRAC şube üyeleri her hafta belirlenen gün, saat ve frekansta, isim, çağrı işareti ve konumları hakkında bilgi veriyorlar.

Afet bilgisi alınır alınmaz herkes görev yerine gidiyor. En kısa zamanda istasyon kurarak arama kurtarma ekipleri arasında iletişimi sağlıyorlar. Gelen yardımların sevkiyatını düzenliyorlar. Enkaz altında çalışan ekiplerin ihtiyaçları hakkında gerekli yerlere haber ulaştırıyorlar. Ben ihtiyaca göre hem arama kurtarma hem de haberleşme ayağında görev alıyorum.

Son yıllarda ülkemizde büyük can ve mal kayıpları ile sonuçlanan deprem, sel, yangın felaketleri yaşadık. Özellikle Maraş merkezli yaşanan depremde TRAC üyeleri çok kısa sürede afet bölgesinde göreve başladılar.

Yerel yönetimler de Afet Müdürlükleri kurarak halkı afetlere hazırlamaya çalışıyorlar. Mahallelerde afet gönüllüleri eğitimleri veriliyor. Bizler de afetlerde haberleşme konusunda mahalle halkına bilgi veriyoruz.

- Bize önerileriniz nelerdir?

Her şeyi devletten beklemeyelim. Mahalle Afet Gönüllüsü olalım. Afet anında panik olmadan alabileceğimiz tedbirleri alalım, sağlık ve arama-kurtarma ekipleri alana ulaşıncaya kadar yapmamız gerekenleri sakin bir şekilde gerçekleştirelim. Afet çantalarımızı da hazır etmeyi unutmayalım. Afetsiz günler dilerim.