Amik Ovası’nda pamukçu 40 lira taban fiyatı istiyor

Hatay’ın Amik Ovası’nda pamuk hasadı sürüyor... Çukurova Pamuk, Yerfıstığı ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Çukobirlik), 2025-2026 sezonu için kütlü pamuk brüt peşin ön alım fiyatını 31 TL olarak açıkladı. Üretici açıklanan rakamı beğenmedi. Maliyetlerin yüksek olduğunu öne sürerek 40 lira olmasını istiyor.

Çukobirlik’in alım fiyatları kalitesine göre 31 liradan başlıyor, kalite düştükçe fiyatlar 25 liraya kadar düşüyor. Üretici ise maliyetlerden dert yanıyor, devlet desteği bekliyor…

Amik Ovası bu yıl kuraklık yaşadı. Üreticiler mahsullerini yeterince sulayamadığını belirtti. Sulayanlar ise yüksek elektrik faturalarından dertli.

Reyhanlı Barajı, Hatay'da Afrin Çayı üzerinde, Reyhanlı ve Kumlu ilçe sınırları içerisinde bulunuyor. Sulama ve taşkın kontrolü amacıyla 2010-2019 yılları arasında yaklaşık 117 milyon dolar maliyetle inşa edilmiş bir baraj... Üreticiler baraj hakkında, “2015 yılında teslim edilecekti, edilmedi. Bir ara su tuttu. Şimdilerde ise barajda karıncanın bile içeceği su yok.” diyor.

Baraja gittik. Bir damla su yok. Baraj su tutmuyor. Yetkililer barajın 2025 Kasım ayında teslim edileceğini söylüyor. Bu tarihten sonra ovaya su verecekler… Üreticiler ise bu sözlere inanmıyor. “15 yıldır bu sözleri çok duyduk.” diyorlar.

DEDE BABA MİRASI PAMUK

Hasadın sürdüğü Amik Ovası’nda Çukobirlik Reyhanlı Şube Başkanı Cuma Ali Kara ile görüştük. Kara, üreticinin yüksek maliyetlerden ve ödenmeyen paralardan dolayı zor durumda olduğunu söyledi:

“Pamuk, babadan oğula geçen bir mirastır. Bu mirası koruyamıyoruz. Bizden kaynaklanan durum değil. Maliyetler çok yüksek. Bir de susuzluk var. Reyhanlı Barajı bir türlü bitmedi. Sözde 2015 yılında bitecekti. Çiftçi ürününü yeterince sulayamıyor. Bu da verim kaybına neden oluyor. Girdilerin yüksek oluşu iflaslara da neden oluyor. Fabrikalar ürünümüzü almıyor. Pamuk tarlada toplanmadan, pamuk ithal ediliyor. Ürünü kime satacağız?

“Pamuk girdileri olan ilaç, elektrik ve işçilik yükseliyor. Elektrik şirketi faturayı ödemeyince 5 gün içinde hemen elektriği kesiyor. İlaçta sıkıntılarımız var. İlaçlar pamuğa zarar veren haşereleri öldürmüyor! Biz kime derdimizi anlatacağız, kiminle konuşacağız inanın bilmiyoruz!”

VERİM DÜŞMEYE BAŞLADI

Kara, pamuğun para etmemesi nedeniyle ekim alanlarının da azıldığını belirterek şunları kaydetti:

“Reyhanlı ilçemiz sınırlarında 50 bin dönüm pamuk ekiliyordu. 2024 yılında bu 45 bine düştü. Bu yıl 40 bin ve önümüzdeki sene 15-20 bine düşecek... Pamuğu, Türkiye topraklarından söküp atmamız mı gerekecek!

“Pamuk üreticilerinin isteği çok açıktır: Düşük enerji, düşük sulama, ilaçların kaliteli ve ucuz olması, aynı zamanda devlet desteğinin iyileştirilmesi…

“Pamuğu tüccara yatırıyoruz parasını çok geç alıyoruz. Bu paranın yılbaşından önce çiftçiye verilmesi gerekir. Biz alternatif ürünlere geçeriz. O da iyi değil ama pamuktan iyidir.

“Bir dönüm pamuk üretiminin maliyeti 15 bin liradır. Hastalık olmaz ise dekarda 500 kilo pamuk alırız. Bugünün parası ile satsam 15 bin lira eder, hani benim emeğim?

“Hükûmetten üç talebimiz var: İyi bir destekleme, bunun erken ödenmesi. Reyhanlı Barajının bitirilmesi ve ucuz sulama imkânının sağlanması, ilaçların denetimden geçirilerek orijinal, kaliteli ve uygun fiyatla bize verilmesi.”

TARLA VE TRAKTÖR SATILIYOR

Cuma Ali Kara, üreticinin para kazanamadığı için toprağını ve traktörünü satmaya başladığını da belirterek şunları söyledi: “Amik Ovası’nda tarlanın dönümü 300 bin lira. Ürün para etmediği için dekar fiyatı 150 bin liraya düştü. Alıcı da bulunmuyor. Traktör fiyatı 3- 4,5 milyon lira arasında. Şu an traktörler 1,5- 2 milyon lira arasında satılıyor. Bankalar da faizleri durmadan artırıyor. Tarlalar ve traktörler banka kredileri nedeniyle ipotekli. Üretici zor durumda kalınca -haciz gelmesin diye- malını ucuza satıyor. Bu durum sürdürülemez…”