‘Asker çekilmeden İsrail’le anlaşma yok’

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani, Suudi Arabistan merkezli Al Majalla’ya verdiği röportajda hem 8 Aralık sürecini hem de Şam-Washington hattındaki yeni dönemi değerlendirdi. En kritik başlıklardan biri, İsrail’le yürütülen temaslar oldu. İsrail’in sahada “yeni durum yaratma” girişimlerine kapıyı kapatan Şeybani, olası anlaşmanın çerçevesini şöyle anlattı:

“Yıl sonuna kadar 1974’e benzeyen bir güvenlik anlaşması hedefleniyor. Ama asker çekilmeden hiçbir belgeye imza atmayız. Yeni işgallerle masa kurulmaz.”

Şeybani, üç tampon bölge iddialarının doğru olmadığını, yapılacak düzenlemelerin yalnızca geçici ve güven artırıcı nitelikte olacağını da söyledi. “Toprak avantajı arayan hiçbir yaklaşımı kabul etmeyiz.” ifadesinin altını çizen Bakan, Golan dosyasının ise “her koşulda barış sürecinin merkezinde kalacağını” dile getirdi.

‘TÜRKİYE İLE ABD ORTAK ZEMİN BULDU’

ABD ile ilişkilerde Riyad buluşmasının dönüm noktası olduğunu vurgulayan Şeybani, Trump yönetimini “fırsatları değerlendiren, önceki yönetimlerden daha cesur bir ekip” olarak tanımladı. Şeybani, bu temasların Suriye’nin dış ilişkilerinde keskin bir yön değişikliğine işaret ettiğini belirterek şunları aktardı:

“Suriye, Körfez ülkeleri, Avrupa ve ABD’yi içeren yeni bir hatta ilerliyor. Bölgede büyük bir dönüşüm yaşanıyor; Suriye artık kenarda duran bir ülke değil.”

Washington-Ankara çizgisinde yıllardır çözülemeyen SDG dosyasında ise ilk kez ortak bir zemin oluştuğunu ifade eden Şeybani, Şam’ın önerilerini şöyle özetledi:

“SDG ile varılan anlaşmanın arkasında güçlü bir Amerikan desteği var. Türkiye ve ABD, bu konuda hep farklı düşünmüşlerdi ama ilk kez ortak bir zemin buldular. Bizim yaklaşımımız tamamen rasyoneldi. SDG’ye yapılabilecek, sunulabilecek her şeyi yaptık. Bir anlaşma, karşılıklı saygı, ortak yönetime inanç, Kürt haklarına dair net bir taahhüt ve hatta Türkiye ile aralarında arabuluculuk teklif ettik. Ankara ile aralarındaki sorunları çözüyoruz. Bazıları Türk makamlarınca aranan kişiler; bu isimler için af çıkarılması maksadıyla Ankara ile birlikte çalışıyoruz. Gerekli ne varsa yapmaya hazırız, en ileri noktaya kadar kolaylık sağlıyoruz. Gelin, bu safhayı geride bırakalım ve birlikte ilerleyelim diyoruz. Bu meseleye takılıp kalmak istemiyoruz. Eski rejim, bugün sunduklarımızın beşte birini bile önermiş olsaydı, SDG kabul ederdi.”

ABD’YE AFGANİSTAN GÖNDERMESİ

ABD’nin, SDG’nin Suriye devlet yapısına entegrasyonunu desteklediğini belirten Şeybani, Şam’ın amacını “yeni bir Afganistan senaryosunu engellemek” olarak tanımladı. ABD’nin ister kalması ister çekilmesi durumunda adımların “Şam’la koordinasyon içinde” atılması gerektiğini vurguladı.

‘ANTEN GİBİYİZ’

Suriye’nin dış politikada eksen değiştirdiği yorumlarına karşı çıkan Şeybani, ülkeler arası dengeyi koruma hedefini ise bir benzetme ile anlattı:

“Bloklara inanmıyoruz. Suriye, çıkar sinyalinin nereye döndüğüne bakan eski tip bir anten gibi. İstikrar, ekonomik destek ve geçiş sürecine katkı neredeyse yönümüz orası.”