Belediye kaynakları çarçur edilmiş

Sayıştay’ın belediyelerle ilgili hazırladığı 2022 yılı denetim raporlarında, belediyelere ilişkin çok sayıda bulgu yer aldı. Raporda, Konya Büyükşehir Belediyesinde, belediye meclisi kararı olmadan valiliğe, kaymakamlığa araç tahsis edildiği, Antalya Büyükşehir Belediyesinin, yüksek oranlarda zarar etmesine rağmen şirketlere son 5 yılda 168 milyon TL kaynak aktardığı, Ankara Büyükşehir Belediyesinin 10 milyon 724 bin TL’lik eğlence vergisi payını ilgili ilçe belediyelerine göndermediği kaydedildi. Sayıştay, belediyelere ilişkin 2022 yılı denetim raporlarını yayınladı. Ankara Büyükşehir Belediyesine yönelik hazırlanan raporda, alışveriş merkezleri içinde yer alan işyerlerinin ilan ve reklamlarına ait ilan ve reklam vergilerinin ilçe belediyeleri tarafından tahsil edilmesi gerekirken Büyükşehir Belediyesi tarafından tahsil edildiği tespit edildi. Raporda bu bulguya yönelik şöyle denildi:

"Danıştay 9’ncu Dairesi, bina içlerine asılan ilan ve reklamların vergisinin tahakkuk ve tahsiline ilişkin işlemlerde hangi belediyenin yetkili olduğuna dair vermiş olduğu kararında; ana arterde olsa dahi yol kenarındaki binaların ana caddeye cephesi olmayan yüzlerine veya bina içlerine asılan panolar ile özel mülke konu bahçe, arsa veya araziye dikilen direkler ya da asılan panolar vasıtasıyla yapılan reklamların vergilerinin ilçe belediyelerince alınması gerektiğini belirtmiştir. Yapılan incelemelerde, Ankara'da bulunan bazı alışveriş merkezlerinin içerisinde yer alan ilan ve reklamlara ait ilan ve reklam vergisi gelirlerinin tahakkuk ve tahsilinin Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından yapıldığı tespit edilmiştir."

İLÇE BELEDİYELERİNE GÖNDERİLMEYEN PARA

Raporda, Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından at yarışı müşterek bahisleri dolayısıyla tahsil edilen eğlence vergisinden, ilçe belediyeleri için ayrılan payların, ilgili belediyelere düzenli olarak aktarılmadığı da tespit edildi. Bu hususla ilgili de şu ifadeler yer aldı:

"İdarenin gelir kalemleri üzerinde yapılan incelemeler neticesinde Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından ilçe belediyelerine aktarılması gereken eğlence vergisi payı toplam tutarının 76 milyon 924 bin 357 TL olduğu, bu tutarın ilçe belediyelerinin Büyükşehir Belediyesine göndermesi gereken çevre temizlik vergisi payından mahsup edildiği ancak mahsuplaşma sonrası kalan toplam 10 milyon 724 bin 778 TL tutarındaki eğlence vergisi payının ise henüz ilgili ilçe belediyelerine gönderilmediği tespit edilmiştir."

MECLİS KARARI OLMADAN VALİLİĞE ARAÇ TAHSİSİ

Konya Büyükşehir Belediyesine yönelik hazırlanan 2022 yılı denetim raporunda da belediye meclisi kararı olmaksızın kamu kurum ve kuruluşlarına araç tahsisleri yapıldığı bulgusu yer aldı. Raporda bu duruma ilişkin şu ifadeler yer aldı:

"Belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda idare tarafından diğer kamu kurum ve kuruluşlarını taşınmaz tahsis edilebilecektir. Ancak söz konusu tahsis işlemlerinin yerine getirilmesi için öncelikli olarak belediye meclisinin karar alması gerekmektedir. Yapılan denetim ve incelemelerde; valilik, kaymakamlık gibi bazı kamu kurumlarına belediye meclis kararı olmaksızın araç tahsislerinin yapıldığı tespit edilmiştir. Kamu idaresi cevabında, söz konusu taşıtların diğer kamu idarelerince kullanılmasında mevzuat doğrultusunda hareket edileceği ifade edilmiştir. Söz konusu taşıtların diğer kamu idarelerince kullanılmasında mevzuat hükümleri gereği, Belediye Meclisi tarafından karar alınması ve diğer kamu kurum ve kuruluşları ile anlaşma yapılması gerekmektedir."

KİRALIK ARAÇLAR BEDELSİZ TAHSİS EDİLDİ

Amasya Belediyesine ilişkin hazırlanan raporda, belediyenin kiralama suretiyle edindiği binek araçların, dernek, spor kulübü vb. organizasyonların özel işlerinde kullanılmak üzere bedelsiz olarak tahsis edildiği görüldü. Raporda şu tespitler yer aldı: “Amasya Belediyesinde yapılan incelemelerde, bir aracın derneğe; bir aracın ise spor kulübüne tahsis edilmesi suretiyle ulaşım hizmeti verildiği tespit edilmiştir. Kamu idaresi cevabında, bulguda tespit edilen hususlara ilişkin olarak gerekli işlemlerin yapılacağı ve mevzuat doğrultusunda hareket edileceği ifade edilmiştir. Sonuç olarak, belediyelerin dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapabilmesi mümkün olmadığından sözü edilen araç tahsisleri mevzuata aykırıdır.”

‘SERMAYE ARTIRMA YOLUYLA AKTARILDI’

Antalya Büyükşehir Belediyesine yönelik hazırlanan 2022 yılı denetim raporunda da, yıllar itibarıyla zarar eden belediye şirketlerine, zarar etmelerine rağmen sermaye artırımı yoluyla kaynak aktarımı yapılarak kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasının sağlanmadığı tespit edildi. Raporda söz konusu bulguya ilişkin şunlar yer aldı:

“Yüksek oranlarda zarar etmesine rağmen şirketlere son beş yılda toplamda 168 milyon 144 bin TL sermaye artırımı yoluyla kaynak aktarıldığı görülmektedir. Belediye cevabında, kamu kaynaklarının etkili ve verimli kullanılması adına, Belediye şirketlerinin faaliyetlerinde daha fazla kamu kaynağına ihtiyaç duyulmayacak şekilde sürdürülebilir kılınması için gerekli tedbirlerin alınacağını ifade edilmiştir. Mevzuat hükümleri doğrultusunda, Belediyeye ait şirketlerde mali disiplinin sağlanması amacıyla gerekli çalışmaların yapılması ve şirket faaliyetlerinin sürdürülebilir hale getirilmesi gerekmektedir.”