Bütçe açığı 1 trilyonu aştı

Temmuzda bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 50,1 artarak 1 trilyon 96 milyar 914 milyon lira, bütçe giderleri de yüzde 35,4 artışla 1 trilyon 120 milyar 775 milyon lira oldu.

ÖNGÖRÜLEN GİDERİN YARISI KULLANILDI

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Temmuz 2024 döneminde 5 trilyon 406 milyar 254 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 42,4 artışla 7 trilyon 699 milyar 834 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2025'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 52,3'ü kullanılmış oldu.

Faiz hariç bütçe giderleri ocak-temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 36,2 artarak 6 trilyon 453 milyar 806 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 50,5 olarak hesaplandı.

Personel giderleri söz konusu dönemde yüzde 35,1 artışla 2 trilyon 69 milyar 881 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin yüzde 59,6'sı kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 32,9 artarak 249 milyar 851 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 434 milyar 991 milyon lira ödeneğin yüzde 57,4'ü kullanılmış oldu.

Ocak-temmuz döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin yüzde 48,2'si harcandı. Bu dönemde yüzde 49,2 yükselişle 493 milyar 303 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri meydana geldi.

FAİZ ÖDEMELERİ YÜZDE 86 ARTTI

Cari transferler yüzde 37,8 artarak 2 trilyon 901 milyar 331 milyon liraya çıktı. Bütçede öngörülen 5 trilyon 813 milyar 438 milyon lira ödeneğin yüzde 49,9'u kullanıldı. Söz konusu dönemde 549 milyar 325 milyon lira sermaye gideri, 65 milyar 277 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri de 124 milyar 840 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 86,8 artarak 1 trilyon 246 milyar 28 milyon lira olarak kaydedildi.

Merkezi yönetim bütçe gelirleri ise geçen yılın ocak-temmuz döneminde 4 trilyon 562 milyar 295 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 46,8 artışla 6 trilyon 695 milyar 494 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-temmuz dönemi gerçekleşme oranı 2024'te yüzde 54,1 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 52,3'e geriledi.

Vergi gelirleri tahsilatı söz konusu dönemde geçen yılın ocak-temmuz dönemine göre yüzde 49,6 artarak 5 trilyon 721 milyar 293 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 51,4 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 27,9 artarak 781 milyar 375 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 148 milyar 700 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 44 milyar 126 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 95,5, kurumlar vergisi yüzde 14,7, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 59,4, özel tüketim vergisi yüzde 37,8, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 70,5, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 24,4, damga vergisi yüzde 55,6, harçlar yüzde 64,6 ve diğer vergi gelirleri yüzde 47,8 artış gösterdi.