Doktorlar hasta seçebilir mi? Hasta seçme hakkı nedir? İşte çok tartışılan konunun yanıtı

Sağlık hizmetlerinde hasta ve doktor ilişkisini düzenleyen yasal ve etik çerçeve hem hekimlerin mesleki sorumluluklarını hem de hastaların sağlık hizmetine erişim hakkını birlikte ele alır. Özellikle kamu hastanelerinde hasta reddi mümkün değilken, özel sağlık kuruluşlarında bu durum bazı şartlarda mümkündür.

HASTA SEÇME HAKKI NE ANLAMA GELİYOR?

Hasta seçme hakkı, bir hekimin kendi tercihine bağlı olarak belirli hastaları kabul etmesi ya da reddetmesi anlamına gelir. Ancak bu hak, sadece belirli sınırlar içinde kullanılabilir. Acil servislerde, yoğun bakım ünitelerinde veya hayati risk taşıyan durumlarda hiçbir doktorun hastayı geri çevirme hakkı bulunmaz.

DEVLET HASTANESİ DOKTORLARI HASTA REDDEBİLİR Mİ?

Türkiye’de sağlık hizmeti sunumu, Anayasa tarafından güvence altına alınmıştır. Bu çerçevede, kamu hastanelerinde görev yapan doktorlar, hiçbir gerekçeyle hastayı reddedemez. Özellikle devlet hastanelerinde ve üniversite hastanelerinde çalışan hekimler, görevlerini kapsayan tüm hastalara müdahale etmekle yükümlüdür.

ÖZEL HASTANELERDE HASTA SEÇME HAKKI VAR MI?

Özel sektörde çalışan doktorlar, hasta kabulünde daha geniş bir takdir yetkisine sahiptir. Muayenehanede ya da özel hastanede hizmet veren bir hekim, kapasite yetersizliği, uzmanlık alanı dışı durumlar ya da önceki deneyimlerden kaynaklanan gerekçelerle hastayı kabul etmeyebilir. Ancak bu ret hakkı acil durumlarda geçersizdir ve hastanın hayatını riske atacak şekilde kullanılmamalıdır.

ACİL DURUMLARDA HASTA SEÇME HAKKI GEÇERLİ Mİ?

Kalp krizi, trafik kazası, felç veya ani gelişen sağlık sorunları gibi hayati risk taşıyan durumlarda doktorlar, hastanın kim olduğuna bakmaksızın tıbbi müdahaleyi yapmakla yükümlüdür. Bu kapsamda hasta seçme veya reddetme hakkı hukuken ve etik olarak devre dışı kalır.

TIBBİ ETİK VE MESLEKİ SORUMLULUKLAR

Tıp etiği, doktor ile hasta arasındaki güvene dayalı ilişkiyi korumayı hedefler. Hekimler, meslek yemini doğrultusunda hastaya zarar vermemek ve en iyi sağlık hizmetini sunmakla yükümlüdür. Bu nedenle kişisel tercih nedeniyle hasta reddi, etik açıdan sorgulanabilir ve disiplin sürecine konu olabilir.

HASTALAR DA DOKTOR SEÇME HAKKINA SAHİP

Sadece doktorların değil, hastaların da seçim hakkı bulunmaktadır. Özellikle özel hastanelerde ve muayenehanelerde hasta istediği hekimi seçebilir. Kamu hastanelerinde ise MHRS sistemi üzerinden vatandaşlar, tercih ettikleri doktordan randevu alarak bu hakkı kullanabilir.

HASTA REDDİ DURUMUNDA NE YAPILMALI?

Eğer bir hasta, doktor tarafından kabul edilmezse, önce gerekçeyi öğrenme hakkına sahiptir. Bu gerekçe hukuki veya tıbbi olarak geçerli değilse, hasta Sağlık Bakanlığı Hasta Hakları Birimi'ne veya bağlı olduğu il sağlık müdürlüğüne başvurarak şikâyette bulunabilir. Tabip odaları da bu tür durumları inceleme yetkisine sahiptir.