Donbass Günlükleri 3: 'ikinci Çernobil' dedikleri santrale girdik
Batı’nın “ikinci Çernobil faciası olacak” diye yaygara kopardığı Zaporoje Nükleer Santrali’nde durum ne? ‘Sovyet Bayraklı Nine’ nasıl sembole dönüştü? PKK/YPG’den gelip neonazilerin safında savaşan paralı askerlerin akıbeti ne oldu? Rusya’nın kontrolüne geçen bölgelerin geleceği ne olacak?"
Dr. Mehmet Perinçek, Rus Savunma Bakanlığı’nın davetlisi olarak 29 Nisan - 1 Mayıs tarihleri arasında Rusya’nın Ukrayna harekâtı bölgesinde bulundu. Perinçek’in bu gezisiyle ilgili pazartesi başlayan yazı dizisine devam ediyoruz.
30 Nisan günü sabah erkenden Berdyansk şehrine gitmek üzere yola çıkıyoruz. Berdyansk, Donetsk Halk Cumhuriyeti sınırları içinde değil. Zaporoje bölgesinde. Şehirde silahlı çatışma yaşanmamış; Rusya, şehri sorun olmadan kontrolü altına almış. Dolayısıyla şehirde yıkım yok. Mariupol’le kıyaslandığında toplumsal hayat çok daha hareketli.
‘OKULLARDA ÇOCUKLARA RUS NEFRETİ AŞILANDI’
Berdyansk’ta ilk başta şehrin geçici başkanı Aleksandr Saulenko ile buluşuyoruz. Saulenko mühendis kökenli. Eski yönetim terk edince, “şehir sahipsiz kalmamalı” diye düşünerek kolları sıvamış:
“Şehrimiz gördüğünüz üzere sakin, günlük hayat canlı. Kafeler, restoranlar çalışıyor. Eski polis teşkilatı görevine devam ediyor. Şimdiye kadar yaşanan bir terör eylemi, patlama vs. yok. Şu an bir geçiş dönemindeyiz. Nüfusumuz 100 bindi. Şehri terk edenler oldu. Ayrılanlar, sadece Ukrayna tarafına değil, Kırım’a da gitti. Şimdi 60-70 bin kişiyiz. Buna ek olarak 10 bine yakın da çatışma bölgelerinden gelenler var. Bunlar içinden Mairupol’e geri dönüşler de başladı. Ukrayna tarafına gitmek isteyenleri de engellemiyoruz.
Burada halk, hep Rusça konuşur. Ancak Rusça, resmi dilden çıkarıldı. Ama toplum sokakta Rusça konuşmayı bırakmadı. 8 yıl boyunca üzerimizde baskı kuruldu. Okullarda küçücük çocuklara Rus karşıtlığı öğretildi, komşularından nefret etmek aşılandı.
Mayıs sonunda artık maaşları ruble olarak vereceğiz. Ama grivna da geçmeye devam edecek. Bazı eski yönetimden memurlar boykot ediyorlar, iş yerlerine gelmiyorlar. Şehir idaresini yeniden yapılandırıyoruz.
Rubleye geçmemiz Rusya’ya katıldığımız anlamına gelmiyor. Ukrayna’daki gelişmelere göre şehir halkı da kendi kararını verecek. Halkın çoğunluğu Rus Ordusunun gelişinden memnun.”
RUSYA’NIN KONTROLÜNE GEÇEN BÖLGELERİN GELECEĞİ
Bu son konu gerçekten önemli. Rus Ordusunun kontrolü altına giren bölgelerin geleceği ne olacak? Bu meseleyi her gittiğim yerde yerel ve Rus yetkililerle konuştum. Aşağı yukarı aldığım yanıtlar aynı. Birincisi; şimdilik bu mesele öncelikli değil. Şehirlerinde güvenliği sağlamak ve toplumsal-ekonomik hayatı inşa etmek esas görev. Çünkü halk gitmek istemiyor, kendi memleketlerinde yaşama kararlılığında. Sonra gidişata ve Ukrayna’daki gelişmelere bakacaklar. Ve sonunda kararı halk verecek. Putin ya da Rus Ordusu değil. 4 seçenek var:
1. Rusya’ya katılmak.
2. Donetsk ve Lugansk gibi bağımsızlığını ilan etmek.
3. Ukrayna’dan kopan diğer bölgelerle birleşerek yeni bir Ukrayna kurmak. Aynı Kuzey-Güney Kore vd. gibi.
4. Ukrayna’da makul bir iktidar oluşursa federatif Ukrayna içinde özerk bir bölge olmak.
Birinci seçenek, ağırlıklı gibi duruyor. İkinci seçenek, en zayıf olan. Ama şu anki geçiş sürecinde yaşanan, bağımsız bir devlet gibi hareket etmek. Geçici olduğu kesin. Üç ve dördüncü seçenekler, hep vurgulandığı gibi “gidişata göre”.
NİKÂH TÖRENİNDE
Berdyansk’ta şehrin başkanıyla buluşmadan sonra hep birlikte evlendirme dairesine geçiyoruz. Rusya’nın harekâtından sonra ilk nikâh töreni gerçekleşecek.
Altı çiftin nikâhı, birden uluslararası toplantı görünümü alıyor. Şehrin başkanı nikâhı kıyarken konuşma yapmayı da ihmal etmiyor, Kiev rejiminin belediye ve nüfus kayıtlarını götürmesinden, imha etmesinden ve bu yöndeki çalışmaları bloke etmeye çalışmasından dert yanıyor. Evlilikler, Ukrayna kayıtlarına geçmiyor. Nikâhlar, yeni Berdyansk yönetiminin mührüyle resmileşiyor.
Tabii konu, basit bir nikâh töreni meselesi değil. Normal hayata dönüşün en önemli göstergelerinden biri. Geleceğe umutla bakmanın da.