Ekonomide güven kaybı ve düşüş sürüyor

AK Parti Hükûmeti’nin, Mehmet Şimşek’i Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine getirmesiyle birlikte uygulamaya başladığı yüksek faiz ve sıkılaştırma politikaları, sektördeki güven kaybı ve düşüşü de beraberinde getirdi.

Yayınlanma: 26 Ağustos 2025, 09:30 Güncellenme: 26 Ağustos 2025, 09:42

A⁺ A^-

Yüksek faiz ve sıkılaştırma politikalarının, finans piyasalarında açtığı güven kaybı devam ediyor. Ekonomik beklentilerinde "olumsuzluğu" koruması ile birlikte sektördeki pek çok alanda kapasite kullanımı da düşüşte. Özellikle imalat sayesindeki gerileme adeta alarm veriyor.

İNŞAATA GÜVEN GERİLEDİ

Dünya Gazetesi'nden Naki Bayır'ın gündeme getirdiği verilere göre; TÜİK’in hesapladığı İnşaat Sektörü Güven Endeksi ağustos ayında yüzde 4 düşüşle 85,3’e indi. Sektörde alınan siparişlerin mevcut düzeyini gösteren alt endeksin önceki aya göre yüzde 1,6 düşüşle 81,2’ye, gelecek üç ayda beklenen çalışan sayısı alt endeksinin de yüzde 6,2 düşüşle 89,3’e inmesi güven gerilemesinde etkili oldu.

BEKLENTİLER OLUMSUZLUĞUNU KORUYOR

İnşaatta gelecek üç aya ilişkin beklentiler olumsuzluğunu koruyor. Bu yıl ocak ayında 91,7 ile en yüksek düzeyi gören İnşaat Sektörü Güven Endeksi, izleyen aylarda genel eğilim olarak düşüş trendi yaşadı ve bu düzeyin hep altında kaldı. Endeksin bir yıl önceki düzeyinin de yüzde 3,1 altında olduğu belirlendi.

MOTORLU TAŞITLARDA SERT DÜŞÜŞ

Mevsimsel etkilerden arındırılmamış kapasite kullanım oranı ise 0,7 puan azalarak yüzde 73,5 oldu. Merkez Bankası’nın bu bazda açıkladığı seriye göre ağustosta imalat sanayiinde en yüksek kapasite ile çalışan beş alt sektör yüzde 85,9’la tütün, yüzde 85’le ağaç, yüzde 84,3’le kâğıt, yüzde 76,6 ile diğer ulaşım araçları ve yüzde 75,9’la mobilya oldu. En düşük kapasite ile çalışanların ise yüzde 64,3’le deri, yüzde 64,9’la motorlu taşıtlar, yüzde 66,4’le makine ve ekipman imalatı, yüzde 68,4’le bilgisayar ve yüzde 68,5’le tekstil olduğu belirlendi.

Ağustos ayında 9 alt sektörde kapasite kullanımı arttı, birinde aynı kaldı, diğerlerinin tümünde ise geriledi. Kapasite kullanımı en çok artanlar yüzde 7,4’le kayıtlı medya, yüzde 4,1’le ağaç ürünleri, yüzde 2,4’le temel eczacılık, yüzde 2,1’le kâğıt ve yüzde 1,8’le elektrikli teçhizat; en hızlı düşenler ise yüzde 10,8’le motorlu taşıtlar, yüzde 3,7 ile içecek, yüzde 2,5’le deri, yüzde 1,5’le diğer ulaşım araçları ve yüzde 1,4’le kimya.

EN DÜŞÜK SEVİYEYE ULAŞTI

İktisadi Yönelim Anketi’ne verilen yanıtların toplulaştırılarak değerlendirilmesi ile elde edilen sonuçlara göre imalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı ağustosta önceki aya göre 0,5 puan azalarak yüzde 73,6 düzeyine geriledi. Bunun Ağustos 2020’deki yüzde 73’lük düzeyden bu yana son 60 ayın en düşük kapasite kullanım oranı olduğu dikkati çekti.

Söz konusu parametre, bir üretim biriminin belirli bir dönemde fiilen gerçekleştirdiği üretim miktarının fiziki olarak gerçekleştirme imkânı olan en yüksek üretim miktarına oranını gösteriyor. Üretim biriminde her an yaşanabilecek elektrik kesintisi, makine arızası, çalışanlarla ilgili sorunlar gibi üretimi aksatacak olası gelişmeler dolayısıyla kapasite kullanımının her zaman yüzde 100 olması beklenmiyor, ancak bu oranın son beş yılın en düşük düzeyine inmesi bir çeşit alarm niteliğinde. Kapasite kullanımındaki seyir sanayi üretimindeki değişimin de öncü göstergesi.

Mehmet Şimşek İnşaat AK Parti TÜİK