Elbistan Çöllolar’da devir krizi! TKİ’nin can damarı kesiliyor
Elbistan Çöllolar kömür sahası yeniden gündemde. Aydınlık’a konuşan ve TKİ’nin ciddi yatırımlar yaptığı sahayı EÜAŞ’a devretme planına tepki gösteren bir kaynak, ‘Soma Termik Santrali’nde alacaklarını tahsil edemediği için borç batağına sokulan TKİ’ye ikinci büyük darbe vurulmak isteniyor.’ dedi.
GAZETE HABERLERİ
Editor
Aydınlık’ın ulaştığı bir kaynağa göre, Elbistan kömür havzasında yaşanan devir süreçleri, enerji ve madencilik politikalarının geldiği noktayı gözler önüne seriyor. Kaynak, havzadaki santrallerin geçmişini, yapılan özelleştirmeleri, yaşanan sorunları ve son devir kararlarını ayrıntılarıyla anlattı.
Kaynak, sürecin geçmişine işaret ederek şunları söyledi:
“Elbistan kömür havzasında A ve B santrali olmak üzere 2 adet santral bulunmaktadır. Elbistan-A olarak adlandırılan ve 6 ünite olarak planlanan santralin 4 ünitesi 1988 yılında tamamlanmış, diğer 2 ünitesi ise finansman olmadığı gerekçesiyle yapılmamıştır. 1994-2018 yılları arasında sahada kömür ve enerji üretimi EÜAŞ tarafından yapılmaya çalışılmıştır. A santralinin ihale süreci ve hukuki durumu belirsizliğini korurken, 1996 yılında Afşin-Elbistan B Santralı için ihale yapılmış ve 1440 megavat gücündeki santral 2004 yılında tamamlanmıştır.”
ÇÖLLOLAR SAHASINDA YATIRIM VE FACİA
Kaynak, B Santrali’nin kömür ihtiyacının uzun yıllar sorunlu biçimde karşılandığını hatırlatarak şöyle devam etti:
“Santral için ayrılan Çöllolar kömür sahasında yapılması gereken yatırımlar yapılmadığı için kömür ihtiyacı bir süre A Santralı’na ait Kışlaköy kömür sahasından sağlanmıştır. 2007’de yapılan ihale ile Çöllolar sahasının işletme hakkı 28 yıllığına özel bir şirkete verildi. Ancak çok geç kalınan yatırımlar yüzünden kısa sürede üretime başlanırken, 2011 yılında meydana gelen büyük heyelan 11 maden emekçisinin hayatına mal oldu. Bu facia, özelleştirme ve plansızlıkların en acı sonucudur.
‘2022’DE TKİ’YE DEVİR 2025’TE EÜAŞ’A DÖNÜŞ’
“2011 faciasından sonra çalışmayan Çöllolar sektörü ani bir kararla 14 Mart 2022’de TKİ’ye devredildi. TKİ burada 3. İşletme Müdürlüğünü kurdu ve ciddi yatırımlar yaptı. Özellikle susuzlaştırma konusunda önemli mesafe kat edildi. Ancak 25 Temmuz 2025’te AKP Kahramanmaraş Milletvekili Vahit Kirişçi, Çöllolar Kömür Sahasının yeniden EÜAŞ’a devredileceğini açıkladı. Oysa üç yıl önce Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ) büyük bir bedel ödeyerek sahayı devralmış, yatırımlarını sürdürmüştü. Şimdi teknik veya ekonomik hiçbir gerekçe sunulmadan bu saha geri alınmak isteniyor.
‘KAMUOYUNA GEREKÇE SUNULMADI’
“Madencilikte uzman kuruluş olan TKİ, sahada tüm yatırımları yapmasına rağmen, şimdi hiçbir teknik gerekçe olmadan elinden alınıyor. Çöllolar sahası B Santrali için planlanmış bir sahadır. Ancak Kışlaköy’deki rezervin tükenme noktasına gelmesi, A Santrali’nin kömür ihtiyacını Çöllolar üzerinden karşılamaya dönük hesapların yapıldığını düşündürüyor. Bu nedenle EÜAŞ üzerinden yeni bir özelleştirme planı devreye sokulmak isteniyor.”
‘ÇÖZÜM KAMU ELİYLE İŞLETME’
Kaynak, yapılması gerekeni de şöyle özetledi:
“Çöllolar sahasında EÜAŞ üzerinden yapılacak bir özelleştirme, üretim bütünlüğünü ve ruhsat hukukunu bozacaktır. Kamunun havza üzerindeki ağırlığı yok edilecektir. Bugüne kadar yapılan özelleştirmeler sonucunda ne enerji üretimi sağlıklı olmuştur ne de madencilik; üstelik 11 maden emekçisi hayatını kaybetmiştir. Çözüm, aklın ve bilimin yolunu izleyerek enerji hammaddelerinin kamunun etkin olduğu bir sistemle üretilmesidir.”
‘TKİ’YE İKİNCİ BÜYÜK DARBE VURULUYOR’
Kaynak, TKİ’nin geleceği açısından devir kararının büyük tehlike olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı: “Yapılmak istenen devir işlemi ile TKİ’nin en önemli rezervlerinden biri elinden alınmak istenmektedir. Bu kurumun can damarı kesilmeye çalışılmaktadır. Soma Termik Santrali’nde alacaklarını tahsil edemediği için zaten borç batağına sürüklenen TKİ’ye ikinci büyük darbe bu devirdir. Çöllolar sahasının devir işlemine karşı durmak, hem TKİ’ye hem de ülkenin enerji geleceğine sahip çıkmak anlamına gelir. İktidar bu plansız ve programsız uygulamalardan vazgeçmelidir.”
