Elma dalında 45 lira oldu

Zirai don nedeniyle elmada Türkiye genelinde üretim kaybının yüzde 38,7 olduğu, elma üretiminde lider illerden olan Karaman, Niğde ve Isparta’da ise bu kaybın yüzde 90’ları bulduğu belirtildi.

Karaman’da üretim kaybının yüzde 80-90 seviyesinde olduğunu ileri süren Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram, “2025 yılı nisan ayında meydana gelen şiddetli zirai don, Türkiye’nin elma üretimini derinden sarsmış; başta üreticiler olmak üzere soğuk hava ve paketleme tesislerinden tüketicilere kadar tüm kesimlerde ciddi mağduriyetlere yol açmıştır.” dedi.

ELMADA TÜRKİYE İKİNCİSİ

Karaman’da yaklaşık olarak 15 milyon elma ağacı bulunuyor. Yılda 550 bin ton elma üretimiyle Türkiye'de ikinci sırada yer alıyor. Ayrıca, Avrupa'nın en büyük tek parçalık elma bahçesi olan 6 bin dekarlık alana da sahip. Karaman genelinde ise yaklaşık olarak 215 bin dekarlık alanda elma üretimi yapılıyor. Elma hasat mevsiminde istihdama önemli katkı sağlayarak 14 bin kişi bahçelere elma toplamaya geliyor. Zirai don bu ilimizi büyük oranda etkiledi. Verim kaybı üreticinin gelirini de etkileyecek…

Mehmet Bayram, bu yıl ihracatın ve iç ticaretin de bundan etkileneceğini belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:

“TÜİK verilerine göre, 2024’te 4,42 milyon ton olan elma rekoltesi, 2025’te yüzde 38,7 düşüşle 2,71 milyon tona gerileyecektir. Ancak bu düşüş bazı bölgelerde felaket boyutlarına ulaşmıştır:

Karaman: Üretim kaybı yüzde 80–90. 700 bin tonluk rekolte 100 bin tona kadar düşebilir.

Niğde: Üretimin yüzde 95’i kaybedildi. Yaklaşık 570 bin ton zarar söz konusu.

Isparta: 1 milyon tonluk üretimin yüzde 38’i kaybedildi. 400-500 bin ton arası kayıp tahmin ediliyor.

“Türkiye genelinde ortalama kayıp yüzde 40–50 seviyesindeyken, elma üretiminin kalbi sayılan bu illerde zarar oranı yüzde 80 ila yüzde 95’e ulaşmıştır. Bu durum yalnızca üreticiyi değil; İhracat gelirlerini, gıda arz güvenliğini, tüketici alım gücünü, doğrudan tehdit etmektedir.

“Halihazırda dalında elma fiyatları 40-45 TL’ye yükselmiş durumdadır. Bu artış, raflara daha yüksek oranlarla yansıyacak hem enflasyonu tetikleyecek hem de iç piyasada daralmaya, ihracat pazarlarında ise rekabet gücünün kaybına yol açacaktır.”

SEKTÖRÜN BEKLENTİLERİ

Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram bu kapsamda sektörün beklentilerini ise şöyle açıkladı:

“Üretici zararları karşılanmalı; Cumhurbaşkanımızın kasım ayında yapılacağını açıkladığı don felaketi ödemeleri üreticimiz için umut olmuştur.

“Buna ilave olarak banka kredileri ertelenmeli, yeni destek paketleri açıklanmalıdır. Bu yıl hiçbir geliri olmayacak üretici için bu destekler hayati önem taşımaktadır.

“Soğuk hava ve paketleme tesisleri de destek kapsamına alınmalıdır.

“Tüketicinin korunması adına fiyat istikrarına yönelik önlemler alınmalıdır.

“İhracat pazarlarının kaybedilmemesi için stratejik adımlar atılmalıdır.

“Önümüzdeki aylarda başlayacak yazlık elma hasadı öncesinde acil ve etkili önlemler alınmazsa, elma üretim zincirinde yaşanacak kırılmalar geri dönülmez kayıplara yol açacaktır.

“Devletimizin ilgili kurumlarından bu süreci daha fazla geciktirmeden ele almalarını bekliyor; elma üreticilerimizin temsilcisi olarak bu acil çağrıyı kamuoyunun dikkatine saygıyla sunuyoruz.”