Eylülde dış ticaret açığı 6,9 milyar dolara çıktı

Türkiye’nin dış ticaret açığı Eylül 2025’te hızlı bir yükseliş gösterdi. İhracat artış kaydetse de, ithalattaki ivme, dış ticaret dengesini olumsuz etkiledi. Ticaret Bakanlığı verilerine göre, eylül ayında ihracat 22,6 milyar dolara çıkarken, ithalat 29,5 milyar dolara ulaştı ve böylece dış ticaret açığı 6,9 milyar dolara yükseldi. Yılın ilk dokuz ayındaki veriler de, ithalatın ihracatı geride bıraktığını ve açığın geçen yılın aynı dönemine göre belirgin biçimde arttığını gösterdi.

Uzmanlar, enerji ve ara malı ithalatına olan bağımlılığın sürdüğü sürece, dış ticaret açığının kontrol altına alınmasının güç olacağını belirtmişti.

İTHALAT HIZLANDI İHRACAT GERİDE KALDI

Ticaret Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre, Eylül 2025’te Türkiye’nin ihracatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3 artışla 22 milyar 607 milyon dolar oldu. Buna karşılık ithalat yüzde 8,8 yükselerek 29 milyar 492 milyon dolara ulaştı. Böylece dış ticaret açığı 6 milyar 885 milyon dolar olarak kaydedildi. Açık, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 33,4 artış göstermiş oldu.

Yılın ilk dokuz aylık verileri de ithalat lehine bozulmayı ortaya koydu. Ocak-Eylül 2025 döneminde ihracat yüzde 4,1 artışla 200 milyar 625 milyon dolara çıkarken, ithalat yüzde 5,9 artışla 267 milyar 651 milyon dolara yükseldi. Bu dönemde dış ticaret açığı 67 milyar 26 milyon dolara ulaştı. Böylece geçen yılın aynı dönemine göre açığın büyüklüğü yüzde 11,8 arttı.

REKOR İHRACATA RAĞMEN AÇIK ARTTI

Son 12 aylık dönemde (Ekim 2024-Eylül 2025) ihracat 269,7 milyar dolarla tarihsel rekor seviyeye ulaştı. Ancak aynı dönemde ithalat 359 milyar doları aşarak açığın büyümesine neden oldu. Dış ticaret açığı yıllık bazda yüzde 13,5 artışla 89,2 milyar dolara çıktı.

Eylülde ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın aynı ayına göre 4,3 puan düşerek yüzde 76,7 oldu. Enerji hariç tutulduğunda bu oran yüzde 85,9’a, enerji ve altın hariç tutulduğunda ise yüzde 94,7’ye çıktı. Bu tablo, enerji ve altın ithalatının dış ticaret açığında belirleyici rol oynadığını ortaya koydu.

İTHALATTA ÇİN, RUSYA VE ALMANYA ÖNE ÇIKTI

Eylülde Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı ülke 4,3 milyar dolarla Çin oldu. Rusya 3,2 milyar dolar, Almanya ise 2,3 milyar dolar ithalatla sıralamayı takip etti. İlk 10 ülkenin toplam ithalattaki payı yüzde 60,4 olarak gerçekleşti.

Sektörel dağılımda ithalatın yüzde 85’ini imalat sanayi ürünleri oluşturdu. Madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 10,1 payla ikinci sırada, tarım, ormancılık ve balıkçılık ise yüzde 2,2 payla üçüncü sırada yer aldı. Özellikle enerji ve hammadde ithalatındaki artış, dış ticaret açığındaki genişlemenin başlıca nedenleri arasında gösterildi.

AÇIĞI DARALTMAK İÇİN İTHALAT BAĞIMLILIĞI AZALMALI

Veriler, ihracat rekor kırsa da ithalattaki artışın dış ticaret dengesini bozduğunu ortaya koydu. Enerji ve ara malı ithalatına olan bağımlılık, cari açığı ve dış ticaret açığını artırıcı etki yaratıyor.

Uzmanlara göre Türkiye’nin dış ticarette daha sürdürülebilir bir tablo yakalayabilmesi için katma değerli ihracatın artırılması ve ithal girdilere bağımlılığın azaltılması gerekiyor.