Filistin’i yok etme planı

ABD Başkanı Donald Trump önceki gün Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu ağırladı. İkili, görüşmenin ardından Gazze'deki savaşı sona erdirme önerisiyle ilgili açıklama yaptı. Açıklanan 20 maddelik planda direniş gruplarının silah bırakmasından uluslararası gücün kurulmasına, HAMAS’ın yönetimde olmamasından İsrail’in kademeli çekilişine kadar birçok konu var. Fakat bağımsız Filistin Devleti’nin kurulması ile ilgili hiçbir net ifade yok.

Fransız haber ajansı AFP'ye konuşan Filistinli bir yetkili, Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile Mısır Genel İstihbarat Başkanı Mahmud Raşad'ın planı iletmek üzere pazartesi gecesi HAMAS müzakerecileriyle bir araya geldiğini belirtti.

‘PLAN HEDEFLERİMİZE ULAŞIYOR’

Netanyahu 20 maddelik plan için net olarak İsrail’in önüne koyduğu hedefleri sağladığını söyledi. Trump'ın planına ilişkin “Gazze'deki savaşı sona erdirme planınızı destekliyorum, bu plan savaş hedeflerimizi gerçekleştiriyor.” diyen Netanyahu, “HAMAS planınızı kabul ederse, Sayın Başkan, ilk adım makul bir geri çekilme olacak, ardından 72 saat içinde tüm rehinelerimiz serbest bırakılacak.” ifadesini kullandı.

Trump da Netanyahu'ya “planı kabul ettiği” ve “birlikte çalışırlarsa uzun yıllardır gördüğümüz ölüm ve yıkıma son verebileceğimize inandığı için” teşekkür etti.

YÖNETİMİN BAŞKANI TRUMP

Önerilen çerçeve, Trump'ı Gazze'nin geçici yönetimini denetleyen bir "Barış Kurulu"nun başkanı olarak atarken, Arap liderliğindeki istikrar güçlerinin düzeni sağlamasını öngörüyor. Yani Gazze’nin başına Trump getirilecek. Trump’a Tony Blair gibi isimler eşlik edecek. Filistinli teknokratlara ise belediye işleri bırakılacak. The Wall Street Journal'ın haberine göre, sekiz ülkenin dışişleri bakanı, Trump’ın planını destekledi. Suudi Arabistan, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Pakistan, Türkiye, Katar ve Mısır, çatışmayı sona erdirmek için Washington ile işbirliği yapma sözü verdi. İsrail, "iki devletli çözüm" terimini kullanmaktan kaçındı.

MUALLAK İFADELER

Trump’ın sunduğu 20 maddelik planda muallak ifadeler yer alıyor. Bunlardan en dikkat çekici olanı ise 19. madde. 19. madde şu şekilde yazılmış: “Gazze'nin yeniden inşası ve Filistin Yönetimi reformları ilerledikçe, Filistinlilerin kendi kaderini tayin etme ve bir devlet kurma yönünde güvenilir bir yol için koşullar olgunlaşabilir.”

Maddede Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkı kesin bir dille ifade edilmiyor.

Netanyahu da görüşme sonrası yayınladığı videoda, Trump'ın planının Filistin Devleti kurulmasının olmadığını, bunu kabul etmeyeceklerini ve İsrail Ordusu’nun Gazze’de kalmayı sürdüreceğini belirtti. Ayrıca İsrail Başbakanı, “Masayı çevirdik ve HAMAS'ı izole ettik.” ifadelerini kullandı.

HAMAS yöneticilerinden Mahmud Merdavi ise El-Aksa televizyonuna yaptığı açıklamada, Trump tarafından açıklanan Gazze Planı’nın, İsrail'in düşüncesine yakın olduğunu söyledi. Trump'ın planındaki maddelerin muğlak, boşluklarla dolu ve güvence içermediğini kaydeden Merdavi, planın amacının da Filistin Devleti'nin tanınmasına dönük uluslararası desteği bastırmak olduğunu vurguladı.

İRAN’DAN ‘KENDİ KADERİNİ TAYİN’ VURGUSU

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Trump’ın sunduğu plana, HAMAS ve Filistinlilerin vereceği yanıtı beklediklerini, sürdürülebilir çözümün ancak Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkını tanıyan bir planla olacağını düşündüklerini söyledi.

Erakçi, bulunduğu New York'ta CNN'ye konuştu. Plana ilişkin Filistinlilerin yanıtının ne olacağının sorulması üzerine Erakçi, “Orta Doğu'daki bu çatışmayla ilgili olarak son 80 yılda belki de 100'den fazla farklı plan yapıldı. Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkını tanıyan ve saygı gösteren bir planın sürdürülebilir plan olduğunu düşünüyorum.” dedi.

ÇİN: FİLİSTİN’İ FİLİSTİNLİLER YÖNETİR

Çin Dışişleri Bakanlığı, Pekin'in Filistin sorununa kapsamlı, adil ve kalıcı bir çözüm bulmak için uluslararası toplumla birlikte yoğun çaba sarf etmeye hazır olduğunu açıkladı. Çin Dışişleri Bakanlığı, “Filistinlilerin Filistin'i yönetmesi” ilkesine bağlı kalınması ve “iki devletli çözüm”ün uygulanmasının teşvik edilmesi çağrısında bulundu.

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, daha önce İsrail'in eylemlerinin uluslararası hukuku ihlal ettiğini belirtmiş ve uluslararası topluma, özellikle de bölgedeki ülkelere “savaşa karşı uluslararası bir ses oluşturmak için birleşmeye devam etme” çağrısında bulunmuştu.

‘BÖLGEYİ PATLATMA REÇETESİ’

AFP'ye konuşan HAMAS müzakerecileri, planı ele alacakları ve ardından yanıt vereceklerini söyledi. Gazze'deki ikinci büyük direniş hareketi İslami Cihat ise Trump planını "bölgeyi patlatma reçetesi" olarak değerlendirdi. İslami Cihat Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nahale, yaptığı basın açıklamasında, Trump’ın planının “tamamen Tel Aviv'in tutumunun bir ifadesi olan ABD-İsrail anlaşması” olduğunu belirtti. Nahale sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu, Filistin halkına yönelik saldırganlığın devamı için bir reçete. İsrail'in, ABD aracılığıyla savaşta elde edemediğini dayatma çalışması.”

Yemen’den Ensarullah da plana tepki gösterenler arasındaydı. Ensarullah üst düzey yetkilisi al-Farah'ın yaptığı açıklama Trump’ın planını reddederek, "Trump'ın planı uygulanamaz ve HAMAS'ın durumunu karmaşıklaştırmak için tasarlanmış. Trump'ın planı, dünyanın İsrail'e karşı öfkesini durdurmak ve Filistin ile uluslararası dayanışmayı yok etmek amacıyla hazırlanmış." ifadelerini kullandı.