Hatay’da üreticiler kuruyan narenciye ağaçlarını söküyor

Üreticiler baharla birlikte ağaçlarını sökmeye başladı. Görüştüğümüz üreticiler her şart altında üretimi devam ettirmek için direndiklerini ve devletin kendilerine destek vermesini istediklerini belirtti.

Hatay’da narenciye bahçelerini gezdik. Üreticiler yıllardır büyüttükleri ve emek verdikleri narenciye ağaçlarını tek tek kontrol ederek işe yaramayanları sökmeye başladı. Sökülen ağaçların yerlerine yenilerini dikmeye başlayanlar da var. Bazı yerlerde zararın yüzde 30 ile 50 civarında olduğu bildiriliyor. Yapraklara zarar gelen yerlerde ise yeni dallar yeşermeye başladı. Bu da ağaca hayat demek. Üreticilerin beklentisi çiçekte olan ağaçların büyük zarar gördüğü ve verim kaybının bir hayli yüksek olacağı noktasında… Üreticiler, bu boyutta bir doğal afette devletin kendilerine destek vermesini istiyor.

İHRACAT DA ETKİLENCEK

-Aydın Kazan (Hem üretici hem de ihracat yapan işletme sahibi): “Limon, portakal çeşitlerini don yüzde 70 civarında etkiledi. Bölgemiz satsuma üretiminde Türkiye’nin en önemli merkezidir. Satsuma çeşitlerinde yüzde 30 etkilenmiştir. Bazı üreticilerimiz ağaçlarını söküyor. Hatta tarla olarak kullanacak olanlar da var. Bir ağaç 8-10 yılda yetişiyor. Sökülenlerin yerine diksen de onun yetişmesini bekleyeceksin.

“Geçen yıl da verim düşüklüğü olmuştu. Bu don olayı bölgemizi çok etkiledi. Zaten maliyetler çok yüksek, ayakta kalmak için çok uğraşıyoruz. Çiftçiler de ekonomik olarak sarsıldı. Devlet geçen sene su paralarının yarısını ödemişti, çiftçilerimizin bu sene de böyle bir beklentisi var.

“Mevsimlik işçi sıkıntısı da yaşıyoruz. İşçiler geldiğinde kalacak ev bulamıyor. Bu da ayrı bir sorun. Yine önemli bir konu ihracat. Verim kaybı ihracatta pazarlarımızı kaybetmemize hatta bunları bir daha geri alamama durumu var. Çünkü bu alanda rakip ülkeler var. Maliyetlerdeki yükseklik ihracatta rekabeti de etkiliyor. Bu konuda da çözüm üretmek gerekiyor. Son olarak devletimizin çeşitli fonlarla üreticinin zararını karşılama ve ona destek vermesini bekliyoruz.”

‘GİRDİ MALİYETLERİ DÜŞÜRÜLSÜN’

Hamza İlhan: “Don, narenciye üretimini tahminime göre yüzde 30-40 düşürecek. Vaşington portakal, greyfurtta ise zarar yüzde 80-90’lara çıkar. Verim düşüklüğü nedeniyle ihracat da etkileniyor. Dışarıya satamayınca ürünümüz tam manasıyla para etmiyor. İçerde bir artıyor bir düşüyor. Devletin planlama yapması gerekiyor. Biz vazifemizi yapıyoruz, yöneticiler de görevini yapsın istiyoruz.”

Mehmet Tosu: “Devlet girdiler konusunda çiftçiye yardımcı olursa, biz daha iyi üretiriz ve para kazanırız. Üretici olarak şartlarımız çok ağır, bu şartlarda üretim yapmak neredeyse imkânsız hale geliyor. Sulamaların maliyeti çok yüksek, biz bunu karşılayamıyoruz. Devletimiz ilaç, gübre gibi girdileri bir denetlesin. Bir yerden alıyoruz 500 lira, başka yerde aynı ilaç 700 liradan satılmaktadır. Çiftçi kazıklanıyor, devlet denetleme yapsın.”

‘FAİZLER DÜŞÜRÜLSÜN’

Necmi Duran: “Devletin öncelikle bahçelerimiz için kullandığımız ilaç, gübre konusunda bir plan yapmasını, bu kullandığımız malzemenin kalitesini ve hangi türlerin kullanılması meselesinde üreticiye öneriler sunmasını isteriz. Ayrıca bu yüksek faizlerden çiftçinin kredi alarak faydalanması mümkün değildir. Üreticinin kullandığı kredilerin faizlerinin düşük olması gerekir.”

Ali Başaran: “Bu faizlerle üretim yapamayız. Devlet faizsiz kredi açsın. Narenciye için de kooperatif kurulursa iyi olur. Üreticiler tüccar ve aracılar arasında ezilmektedir. Malımızı ucuza kaptırıyoruz. Hiç değilse kooperatif yoluyla malımızı değerine satarız.”