İnşaat firmaları üzerinde mali yükler artıyor

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), yılın ilk yarısına yönelik İnşaat Sektörü Analizi Raporu’nu yayınladı. Türkiye ekonomisi ve inşaat sektörüne dair güncel verilerin değerlendirildiği raporda, yüksek faiz oranları, artan maliyetler ve finansmana erişimde yaşanan sıkıntıların sektörde temkinli bir duruşa yol açtığı kaydedildi.

Raporda; inşaat sektöründe son dönemde yaşanan yüksek seviyelerdeki maliyet artışları, kamunun yapım işlerindeki yetersiz ödenekler ve hakediş tahsilatındaki gecikmeler, bütçe kısıtları ve yüksek enflasyon ortamı, finansmana erişimde yaşanan sıkıntılar nedeniyle kamunun yatırım projelerini üstlenmiş olan müteahhitlik firmaları üzerindeki mali yüklerin her geçen gün arttığı belirtildi. Raporda, kısa ve orta vadede hayata geçirilmesi önceliği bulunmayan projeler ile çok az ödenek ayrılacak projeleri devam ettirmenin bu projelerin müteahhitlerine her geçen gün artan ağır bir malî yük getirdiği vurgulandı. Kamu müteahhitlerinin şartsız tasfiye hakkı ve vergi tevkifat oranlarında indirim talep edildi.

ŞARTSIZ TASFİYE HAKKI TALEBİ

Kamu projelerinin müteahhitlerine sözleşmelerin tasfiyesine imkân sağlayan bir düzenlemenin hayata geçirilmesinin sektör açısından büyük bir ihtiyaç haline geldiğinin altı çizilen raporda, tamamlanma oranı yüzde 75'in altında kalan ve yatırım programında önceliklendirilmeyen işlerin yüklenicilerine şartsız tasfiye hakkı tanınmasıyla hem kamu bütçesinde tasarruf sağlanacağı hem de bu yüklenicilerin yüksek ek malî yüklerle karşılaşmasına yol açılmamış olacağı ifade edildi.

Raporda, kamu yatırımlarında alınan tasarruf tedbirlerinin sektörü yurt dışına yönlendirdiğine dikkati çekilerek, "Türk firmaları artan küresel rekabet, jeopolitik riskler ve proje finansmanında yaşanan zorluklarla karşı karşıya kaldı. Gelişmekte olan ülkelerde faaliyet gösteren firmalar için finansman temini en büyük zorluklardan biriyken, diplomatik ilişkiler, teknik müşavirlik gücü ve yerel ortaklık stratejileri belirleyici faktörler olmaya devam etti. Türk müteahhitlik firmaları, kamu-özel işbirliği ve yap-işlet-devret modellerinde gösterdikleri başarı, esnek yapıları ve zamanında teslim kabiliyetleriyle uluslararası arenada güvenilir çözüm ortağı olma konumlarını koruyor." ifadesi kullanıldı.

YENİ KONUT ÜRETİMİ YAVAŞLADI

Sektöre ilişkin verilerin anımsatıldığı TMB raporunda, konut satışlarının arttığı ancak yeni yapı ruhsatlarında azalma görüldüğü aktarıldı. Rapora göre 2025 yılının ilk yarısında Türkiye genelinde konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 26,9 artarak 691 bin 893’e ulaşırken, haziran ayında yıllık bazda yüzde 35,8 artışla 107 bin 723 konut satıldı. Haziran ayında satışlar son 12 ayın en düşük seviyesinde meydana gelse de ocak-haziran dönemi son üç yılın en yüksek ilk yarı satış rakamı olarak kayıtlara geçti. 2025 ilk çeyreğinde yapı ruhsatı verilen bina sayısında yıllık bazda yüzde 21,3, yapı kullanma izin belgelerinde ise yüzde 28 oranında düşüş yaşandı. Bu göstergeler, yeni konut üretiminde sınırlı bir yavaşlama sinyali verdi.