İran'daki nükleerin babası da ABD: 58 yıl önce ‘barış’ için verdiler, bugün 'tehdit' diyorlar!

58 yıl önce İran’a ilk nükleer reaktörü 'hibe' eden ABD, bugün nükleeri geliştiren İran'ı tehdit ediyor. Öte yandan İran'ın nükleer kapasitesine karşı kaplan kesilen ülkeler, İsrail'in kitle imha silahları karşısında üç maymunu oynuyor.

Yayınlanma: 21 Haziran 2025, 07:30 Güncellenme: 21 Haziran 2025, 09:58

İran'daki nükleerin babası da ABD: 58 yıl önce ‘barış’ için verdiler, bugün 'tehdit' diyorlar!

A⁺ A^-

İran’ın nükleer kapasitesi bugün gündemin en çok tartışılan başlıklarından biri. Ancak bu nükleer gücün temelinde, 58 yıl önce ABD'nin Sovyetlere karşı İran’ı güçlendirme "planı" yatıyor. Bugün, İsrail'in terör saldırılarını başlatmasındaki "amaç" olan nükleer tesisler, aslında Washington’un bir ‘hediyesi’ ile inşa edilmeye başlandı.

Hürriyet Gazetesi'nden Musa Kesler'in haberine göre; İkinci Dünya Savaşı sonrası başlayan Soğuk Savaş döneminde ABD, Sovyetler Birliği’ne karşı İran’ı müttefik olarak görmeye başladı. Bu kapsamda Tahran’ın askeri kapasitesi kadar altyapısı da desteklendi. Bu desteklerin en önemlisi ise nükleer teknoloji alanında gerçekleşti.

İRAN'DA NÜKLEERİ ABD BAŞLATTI

ABD Başkanı Dwight D. Eisenhower döneminde, 1957 yılında İran’da ilk nükleer faaliyetlerin temelleri atıldı. “Barış İçin Atom” (Atoms for Peace) programı kapsamında geliştirilen iş birliği ile İran, 1958’de Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na (UAEA) üye oldu. Hemen ardından, 1959’da Tahran Nükleer Araştırma Merkezi kurularak bilimsel çalışmalar başlatıldı.

İLK REAKTÖRÜ 58 YIL ÖNCE VERDİ

İran’ın nükleer altyapısında en kritik eşik 1967 yılında aşıldı. ABD, 5 megawatt gücündeki ilk nükleer reaktörü İran’a hibe etti. Yani ABD'nin 58 yıl önce Sovyetlere karşı sözde "barış" için verdiği nükleer reaktörler, bugün İran'a karşı "savaş" için bir gerekçe oldu. Öte yandan İran'ın nükleer kapasitesine karşı kaplan kesilen ülkeler, İsrail'in kitle imha silahları karşısında üç maymunu oynuyor.

İSRAİL'İN NÜKLEER SİLAHLARI KONUŞULMUYOR

Halbuki daha 2023 yılında İsrail Miras Bakanı Amihai Eliyahu, nükleer silahlara sahip olduklarını bir kez daha itiraf etmişti. Katıldığı bir radyo programında Filistin'e yönelik tehditler savuran İsrailli Bakan, Gazze'ye atom bombası atmalarının “olası seçeneklerden biri” olduğunu söyledi. Bu itiraf üzerine başta Filistin olmak üzere Türkiye, Rusya, İran, Suriye ve İslam İşbirliği Teşkilatı'ndan İsrail'in nükleer silahlarının denetlenmesi çağrısı gelirken, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı hala sessizliğini koruyor...

ALMANYA VE FRANSA'DA DESETEK VERDİ

1970’li yıllarda İran, nükleer enerji alanında daha büyük hedefler belirledi. 1974’te 20 yeni reaktör kurma planı devreye alındı. Aynı dönemde İran, Fransa’nın nükleer teknoloji alanındaki dev şirketleriyle uranyum zenginleştirme konusunda ortaklıklar kurdu. Almanya’dan Buşehr Nükleer Santrali için mühendislik ve teknik destek alındı.

1979’da ise Şah devrildi ve Humeyni iktidara geldi. Avrupalı şirketler rejim değişikliğinden dolayı bütün nükleer anlaşma ortaklıklarını iptal edip İran’dan çekilmişti. Ancak nükleer mühendislik ve reaktör fiziği konusunda da ciddi bir birikim oluşmuştu. İran kısa süre sonra nükleer çalışmalarını yine başlattı.

ABD İran