İşgücü piyasası alarm veriyor! Trump'ı kızdıran istihdam raporu

ABD’de önceki gün istihdam verileri açıklandı. İstihdam verileri ekonomik üretimin ve tüketici harcamalarının yılın ilk yarısında belirgin bir şekilde yavaşladığını gösterdi. Aynı günün ilerleyen saatlerinde Merkez Bankası (Fed), enflasyonu ve sağlam işgücü piyasasını gerekçe göstererek faiz oranlarını sabit tuttu. Temmuz ayında beklenenden daha düşük (73 bin) bir istihdam artışı oldu. Son üç aydaki istihdam artışı, pandeminin zirve yaptığı aylar hariç, 2010 yılından bu yana görülen en düşük seviyede. Fitch Ratings'in ABD ekonomik araştırmaları başkanı Olu Sonala, "İşgücü piyasası bir uyarı zili çaldı." dedi. ABD Başkanı Trump bu verilere o kadar kızdı ki verileri üreten istatistik kurumunun başkanını kovdu.

‘RAKAMLARLA OYNUYOR’

Trump cuma günü, iç karartıcı bir istihdam raporundan birkaç saat sonra ülkenin işgücü istatistikleri kurumunun başkanını görevden aldı. Trump, selefi Joe Biden tarafından atanan Çalışma İstatistikleri Bürosu Başkanı Erika McEntarfer'in görevden alınması için yetkililere talimat verdi. "[McEntarfer'in] yerine çok daha yetkin ve nitelikli biri atanacak. Bunun gibi önemli rakamlar adil ve doğru olmalıdır, siyasi amaçlarla manipüle edilemezler" diyen Trump, McEntarfer'in eski Başkana yardım etmek için rakamlarla oynadığını kanıt olmadan iddia etti.

Fed Başkanı Powell da Trump’tan nasibini aldı. ABD Başkanı Truth Social’da yaptığı paylaşımda "Çok Geç" diyerek “Powell istifa etmeli, tıpkı Biden'ın atadığı Adriana Kugler'in istifa ettiği gibi. Faiz Oranları konusunda yanlış yaptığını biliyordu. O da istifa etmeli!" ifadelerini kullandı.

ORANLAR NE DURUMDA?

ABD'de işsizlik oranı, temmuzda 0,1 puan artarak yüzde 4,2'ye çıktı. İşsizlik oranı bu dönemde piyasa beklentilerine paralel bir seyir izledi. Ülkedeki işsiz sayısı, geçen ay 221 bin kişi artarak 7 milyon 236 bine yükseldi. İş gücüne katılma oranı ise yüzde 62,3'ten yüzde 62,2'ye geriledi.

Haftalık ortalama çalışma saati temmuzda 34,2'den 34,3'e çıktı. ABD Merkez Bankasının dikkatle izlediği ortalama saatlik kazanç ise bu dönemde aylık bazda yüzde 0,3 ve yıllık bazda yüzde 3,9 artışla 36,44 dolara yükseldi. Piyasa beklentisi, ortalama saatlik kazancın temmuzda aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 3,8 artması yönündeydi.

Ortalama saatlik kazanç haziranda aylık bazda yüzde 0,2 ve yıllık bazda yüzde 3,8 artmıştı.

İTHALATTAKİ DALGALANMA

Ticaret Bakanlığı açıkladığı raporda, ikinci çeyrek gayri safi yurtiçi hasılanın enflasyondan sonra yıllık bazda yüzde 3'lük bir büyümeye ulaştığını ve bunun ithalattaki dalgalanmalarla büyük ölçüde bozulduğunu gösterdi.

Hükümet harcamalarını, stokları ve uluslararası ticareti dışarıda bırakan ve Fed politika yapıcıları tarafından yakından izlenen tüketicilere ve işletmelere yapılan nihai satışlardan farklı ve daha az güven verici bir mesaj geldi.

TOPARLANMA BELİRTİSİ YOK

ABD ekonomisi sadece yüzde 1,2 büyüyerek 2022'nin sonlarından bu yana en zayıf büyüme kaydedildi. Çeyrek sonunda bir toparlanma belirtisi görülmedi. Perşembe günü açıklanan veriler tüketici harcamalarının ikinci çeyrekte durgunlaştığını gösterdi.

Raporlar, Trump'ın Büyük Buhran'dan bu yana en büyük gümrük vergisi artışları, göç konusunda büyük bir baskı ve hükümet programlarında ve istihdamda ciddi kesintiler de dahil olmak üzere politikalarının talep üzerinde baskı oluşturmaya başladığını gösteriyor.

Bu yılın başlarında yapılan anketlerde tüketici ve iş dünyası duyarlılığındaki keskin bozulmanın ardından birçok ekonomistin beklentisi de buydu. Ancak aylardır ekonominin ana motoru olan işgücü piyasası dirençli görünüyordu. MacroPolicy Perspectives başkanı ekonomist Julia Coronado, "Bunun neden daha önce ortaya çıkmadığı bir muammaydı," dedi. "Yani hayır, bu son değil."