Iydgâh Camiî İmamı Cuma: Hükûmet camilerimizi koruma altına aldı
Sinciang Uygur Özerk Bölgesi’nde, bir ziyaretimizi de buranın en eski, en tarihî camisi olan Iydgâh Camii’ne yapıyoruz. Kaşgar’daki bu camiî, en bilinen yapılardan biri.
Yapım yılı 1442. Caminin imamı Muhammed Cuma, 16 yıllık imam. 10 yıldır bu camide görevini yürütüyor. Sorularımızı bu kez, imam Cuma’ya yöneltiyoruz.

Ramazan sizin için ne ifade ediyor? Urumçi’deki müminler Ramazan ayını nasıl geçiriyor?
Ramazan, Arapça kökenli bir kelime olup "oruç tutmak" anlamına gelir. Ramazan ayında Müslümanlar, gün boyunca yemekten, içmekten, cinsel ilişkiden ve diğer dünyevi zevklerden uzak durarak oruç tutarlar. Kaşgar halkı, oruçlarını açarken iftar yemeği yer ve iftar güneş tamamen batmadan önce yapılır. İftardan sonra akşam namazı kılınır. İftar, aileler için bir araya gelme ve birlikte yemek yeme zamanıdır. İftar yemeği genellikle çeşitli lezzetli yemeklerle hazırlanır ve aile üyeleri bir araya gelerek bu özel anı paylaşırlar. İftardan sonra akşam namazı ve ardından teravih namazı kılınır. Teravih namazı, İslâmî öğretilere göre 20 rekât olarak kılınır. Namazdan sonra evlerine dönüp dinlenirler ve günlük oruç ibadetlerini bu şekilde tamamlarlar.
Ramazan ayının sonunda, Müslümanlar Ramazan Bayramı'nı (Eid al-Fitr) kutlarlar. Bayram namazı kılındıktan sonra, akrabalar ve arkadaşlar ziyaret edilir, birlikte bayramın sevinci paylaşılır.

Çin’in düşmanları, ABD ve Batı medyası Çin Halk Cumhuriyet’indeki Sinciang Uygur Özerk Bölgesi’ndeki camilerin yıkıldığını, Müslümanların oruçlarının zorla bozulduğunu, ibadet özgürlüklerinin kısıtlandıklarını iddia ediyor. Bunun hakkındaki görüşlerinizi alabilir miyim?
Son zamanlarda, bazı Batılı medya kuruluşları, ülkemizin bazı bölgelerinde namaz kılmanın yasaklandığı, camilerin yıkıldığı, oruç tutmanın engellendiği ve zorla yemek yedirildiği gibi asılsız iddialar yaymaktadır. Bu iddialar tamamen gerçek dışıdır. Tüm dinî faaliyetlerimiz İslâmî kurallara uygun bir şekilde yapılmakta ve hiçbir dinî faaliyet engellenmemektedir. Camilerimiz korunmakta ve hatta bazıları, örneğin şu anda bulunduğumuz Iydgâh Camiî gibi, ulusal düzeyde koruma altına alınmıştır.
Eğer camilerimizde restorasyon veya yenileme ihtiyacı varsa, hükûmet bu konuda bize destek sağlamaktadır. Camilerimiz, gördüğünüz gibi temiz, geniş, aydınlık ve kullanışlıdır. Bizler, barış içinde dinî faaliyetlerimizi sürdürüyoruz.

Batılı medyanın iddia ettiği gibi camilerin yıkıldığı veya izlerinin silindiği gibi durumlar kesinlikle söz konusu değildir. Eğer bu medya kuruluşları gerçekleri görmek istiyorlarsa, Sinciang’a gelip yerinde inceleme yapmalarını ve gerçekleri kendi gözleriyle görmelerini tavsiye ediyoruz.
Sizin aracılığınızla Türkiye’deki Müslüman kardeşlerimize sağlık, mutluluk ve huzur diliyoruz. Bu mübarek aylarının hayırlı geçmesini istiyoruz ve Ramazan Bayramlarını kutluyoruz.

Sinciang’ın en büyük camisi
Iydgâh Camiî, Sinciang Uygur Özerk Bölgesi’nin simgesi niteliğindeki tarihî bir yapı. Kaşgar’da bulunan camiî, 15. yüzyılda (tahminen 1442 yılında) Saqsız Mizra tarafından 16,800 m² alana yaptırılmıştır.
Sinciang’ın en büyük camisi olan Iydgâh, 6., 18. ve 19. yüzyılda yapılan birkaç eklemeyle şimdiki
durumunu almıştır. Her cuma yaklaşık binlerce kişi burada ibadetini yapmaktadır.
Kapasitesi 20 bine yakındır. Kum renkli tuğlalarla yapılan camiî, tavanı açık mavi sutunlar taşır ve bütün sutunların tamamı dörtgen biçimindedir. Yapı kendisine özgü mozaiklerle ve renkli bir tarzda süslenmiştir.