‘Kaplumbağa Terbiyecisi’ne 100 yıl sonra gelen yanıt: Caner Karavit’e Rusya’dan ödül
Yazarımız Prof. Dr. Caner Karavit, Rusya St. Petersburg Stieglitz Devlet Sanat ve Tasarım Akademisinin düzenlediği uluslararası festivalden ödülle döndü. 44 ülkenin katıldığı yarışmada Karavit’in 'Öz Kaplumbağa Terbiyecisi' isimli ahşap oyma rölyef çalışması, üçüncülük ödülü aldı.
Gözen Esmer
Editor
Prof. Dr. Caner Karavit, Rusya St. Petersburg Stieglitz Devlet Sanat ve Tasarım Akademisinin düzenlediği 44 ülkenin katılımıyla gerçekleşen 'Sınır Tanımayan Sanat' başlıklı uluslararası festivalden ödülle döndü.
Festival kapsamında düzenlenen “Bir Sanatçının Gözünden Dünya” adlı yarışmanın sonuçları açıklandı. Heykel dalında birincilik ödülünü Çinli sanatçı Li Bingyi “Self-firgurine”, ikincilik ödülünü yine Çinli sanatçı Yan Xiaoni “Rüyalarımdaki Güneş” ve üçüncülük ödülünü ise Türkiye’den Caner Karavit “Öz Kaplumbağa Terbiyecisi” isimli ahşap oyma rölyef çalışmalarıyla kazandı.
OSMAN HAMDİ BEY’E HİCİV ÖZELLİĞİ TAŞIYOR
Karavit, ödül alan yapıtını kavak, maun, ceviz, mdf gibi karışık ahşap malzemeden üretti. Yapıt, ressam Osman Hamdi Bey’in başyapıtı olan 1906 yılında resmettiği “Kaplumbağa Terbiyecisi”ne bir hiciv özelliği taşıyor.
Osman Hamdi Bey’in başyapıtı olan Kaplumbağa Terbiyecisi adlı eserinde, Lale Devri’ndeki Sadabad eğlencelerinde, hava karardıktan sonra sırtlarına mum dikilerek bahçeye bırakılan kaplumbağalardan esin aldığı öne sürülüyor.
Yapılan yorumlara göre Osmanlı döneminde pek çok kurumu kuran ve yöneten Osman Hamdi Bey, tabloda kendisini terbiyeci olarak betimlemiş, kendisine uyum sağlayamayan memurları da yemeğe ulaşmaya çalışan kaplumbağalar olarak resmetmişti. Osman Hamdi Bey, sanatı simgeleyen neyle değişime direnen bir toplumu sanat yoluyla çağdaşlaştırmayı amaçlamaktadır. Ancak terbiyeci, neyi üfleyemeyip arkasında tutmaktadır. Bu durum ise Osman Hamdi Bey’in çağdaşlaşma mücadelesinden vazgeçtiğini ifade ettiği şeklinde yorumlanmıştır.
SINIRLARI ZORLAYAN KAPLUMBAĞALAR
Caner Karavit, “Öz Kaplumbağa Terbiyecisi” isimli yapıtında, Osman Hamdi Bey’in bu hicvine başka bir hicivle karşılık vermektedir. Karavit’in yapıtında kaplumbağalar artık eğitilmiştir. Rölyef çalışmasındaki kaplumbağalar öyle eğitimlidirler ki kendi sınırlarını aşmışlardır; bir cambaz gibi üst üste binmişler, birbirlerini halkadan geçirmektedirler. Kaplumbağa terbiyecisi müzik aletini yine arkasında tutmaktadır. Bunun nedeni ise halkı eğitememenin umutsuzluğu değil, eğitimli kaplumbağalar için artık ney çalmanın gerekli olmamasıdır.
