‘KKTC’nin hakları yok sayılamaz’
Emekli Tümamiral Kutluk, Lübnan'ın GKRY ile imzaladığı MEB Sınırlandırma Anlaşması'nı meclisin onayına sunmadan yürürlüğe koymasını değerlendirdi
LÜBNAN Yönetimi’nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ile imzaladığı Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) Sınırlandırma Anlaşması’nı Lübnan Meclisi’nin onayına sunmadan yürürlüğe koyması, hem bölgesel tepkilere hem de ülkede “anayasayı ihlal” tartışmalarına yol açtı. Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) de anlaşmaya karşı tavrını ortaya koydu. Aydınlık’a değerlendirmelerde bulunan Emekli Tümamiral Deniz Kutluk, Doğu Akdeniz’in yarı kapalı deniz statüsünde olduğunu hatırlatarak, sınırlandırmaların ancak karşılıklı mutabakat ile yapılabileceğine dikkat çekti:
“Hiçbir devlet tek taraflı sınır ilan edemez. GKRY, kurucu ortaklık temelini yıkan bir anayasaya dayanarak Kıbrıs Türk halkının deniz yetki alanı haklarını yok sayıyor. Bu uluslararası hukuka aykırı.”
Kutluk, anlaşmanın Türkiye’nin kıta sahanlığına doğrudan bir etkisinin olmadığını ancak KKTC’nin haklarının Ankara’nın kırmızı çizgisi olduğunu vurguladı:
“Türkiye, Doğu Akdeniz’de KKTC’nin haklarını korumak için varlık gösteriyor. Bu nedenle Kıbrıs çevresindeki her tek taraflı girişim, Türkiye’yi de ilgilendirir.”
‘PROAKTİF OLMALIYIZ’
Kutluk, GKRY’nin enerji diplomasisiyle sistematik şekilde ilerlediğini, buna karşın KKTC’nin ruhsat sahalarında fiili adım atmakta geciktiğini belirtti:
“Rumlar hamle yapıyor, Türk tarafı karşı tedbir arıyor. Bu tersine dönmeli. Türkiye’nin sismik araştırma ve sondaj gemileri sahaya yeniden çıkmalı.”
Kutluk’a göre bölgedeki asıl belirleyici unsur Lübnan–Suriye deniz sınırı olacak:
“Türkiye önce Suriye ile kendi yan sınırını belirlemeli. Daha sonra Suriye üzerinde etkisini kullanarak Lübnan-Suriye deniz sınırının da ortak anlayışla şekillenmesini sağlamalı.”
ANLAŞMAYA BEYRUT’TAN DA TEPKİ YÜKSELDİ: MECLİS ONAYI OLMADAN OLMAZ
Lübnan’da hukukçular ve siyasetçiler, GKRY ile imzalanan MEB Sınırlandırma Anlaşması’nın Meclis onayı olmadan yürürlüğe giremeyeceğini belirtiyor. Milletvekili George Okais, anlaşmanın Anayasa’nın 52. maddesine aykırı olduğunu ifade etti. Lübnan basınında düzenlemenin iptal edilebileceği de dile getiriliyor. Akademisyen Dr. İsam Halife de anlaşmanın Lübnan’ın 2 bin 600 ila 5 bin kilometrekare deniz alanı kaybetmesine yol açabileceğini söyledi. Ayrıca Suriye ile sınırın henüz uzlaşmaya varılmamış bölümleri bulunduğu; bu nedenle anlaşmanın egemenlik tartışmalarını derinleştireceği de tartışmalar arasında.
