Köprü ve otoyollara milyarlar akacak: Geçiş garantisi faturası kabarıyor

GEÇİŞ GARANTİSİ NEDİR?

Son dönemdeki otoyol ve köprü projeleri, Yap-İşlet-Devret modeliyle yapılıyor. Yap işlet devret modeli, büyük altyapı projelerinin inşaatı ve işletmesinde özellikle hükümetin sıklıkla başvurduğu bir yöntem.

Bu yöntemde, maliyeti milyarlarca dolar tutan köprü, otoyol, tünel gibi altyapı projeleri, kamu harcaması olmaksızın üstlenici firmalar tarafından türk ve uluslararası bankaların kredi desteğiyle tamamlanıyor ve belirli bir süre boyunca bu üstlenici firma tarafından işletilerek maliyet çıkarılmış oluyor.

Ancak hükümet, üstlenici firmanın maliyetini çıkarması için kendisinin işlettiği süre boyunca asgari olarak sağlayacakları kazanca dair güvence veriyor. Köprü ve otoyoldaki tüm gişelerden elde edilen gelirlerin toplamı, garanti edilen araç sayılarına karşılık hesaplanan gelirden düşük olması halinde, aradaki fark hazineden görevli şirkete ödeniyor yani bu işletmelerden beklenenin altında araç geçiş sayısı olduğunda devlet, üstlenici firmaya aradaki farkı ödüyor.

Örneğin; Avrupa ve Anadolu Otoyolu toplamında ilk sözleşmede garanti edilen yıllık araç sayısı 208 milyon 50 bin adet olurken, 2025 yılı için yeniden belirlenen garanti araç sayısı: 344 milyon 786 bin 665 adete çıktı. İlave edilen garanti araç sayısı 136 milyon 736 bin 665 olurken; 2025 yılı için Hazinenin şirketlere garanti ettiği araç sayısındaki artış oranı yüzde 65 olarak hesaplandı.

BÜTÇE AÇIKLA BAĞLANDI

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesini açıkladı.

2026 yılı bütçesi,16.2 trilyon liralık gelire karşılık 18.9 trilyon liralık gider ve bunun sonucu 2.7 trilyon liralık açık öngörüsüyle bağlandı.

ŞİMŞEK'İN PLANLARI TUTMADI

Hazine ve Maliye Ba­kanı Mehmet Şim­şek, 10 Haziran'da Dünya Gazetesi'nden Ece Ceyhun'a konuşmuştu. Emekliden, asgari ücretliye kadar milyonlarca vatandaşın yaşadığı ekonomik sıkıntılara rağmen "zorlu dönemin" geride kaldığını öne süren Şimşek, yine 2026 yılını işaret etmişti.

Şimşek, “Artık, kısa vadeli dalgalanmaların ötesine geçen, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir büyümenin temellerini inşa ediyoruz. Ayrıca küresel yapısal sorunlara karşı da önemli avantajlarımız var. Bu nedenle, önümüzdeki döneme dair iyimser olmak için güçlü gerekçelere sahibiz. İçinde bulunduğumuz süreci sadece riskleri yönetmek için değil, ekonomimizi daha rekabetçi kılacak yapısal dönüşümleri hayata geçirmek için önemli bir fırsat olarak görüyoruz. 2026 yılı refahın daha çok hissedildiği, fırsatların genişlediği ve ekonomik güvenin pekiştiği bir yıl olacak” ifadelerini kullanmıştı.

2026 yılına ilişkin beklentilerini anlatırken 6 ana başlıkta rahatlamanın hissedileceğini aktaran Şimşek, bu başlıkları şöyle sıralamıştı:

◾ Vatandaşlarımızın alım gücü artacak,

◾ Finansmana erişim kolaylaşacak,

◾ Reel sektör üzerindeki belirsizlikler azalacak,

◾ Piyasalarda öngörülebilirlik güçlenecek,

◾ İstihdam ve gelir artışı ivme kazanacak,

◾ Uyguladığımız reformlar somut sonuçlar vermeye başlayacak

Ancak, Şimşek'in hedefleri tutmadı. Şimşek, 2026 yılının "refahın daha çok hissedildiği, fırsatların genişlediği ve ekonomik güvenin pekiştiği bir yıl" olacağını öne sürse de Cevdet Yılmaz'ın açıkladığı bütçe tam tersini işaret etti.

ENFLASYON HEDEFİ YÜKSELDİ

Enflasyon hedefi 9.5’ten yüzde 16’ya yükseldi.

Yılmaz'ın, 2026 bütçe tahminini açıklaması ile birlikte AK Parti'nin temel hedeflerinden biri olan ‘tek haneli enflasyona dönüş’ vizyonu bir kez daha ertelenmiş oldu.