Metin Tokat: Türk hakemlerine sahip çıkın
Yabancı hakem Beşiktaş-Galatasaray derbisiyle futbolun gündemine tekrar girdi. Tartışmaları FIFA kokartlı hakemimiz Metin Tokat ile konuştuk. Tokat, herkesin Türk takımlarının durumu yerine hakemleri eleştirdiğini ve hakemlerin sahipsiz bırakıldığını söyledi. Atılması gereken adımları sıraladı...
Beşiktaş’ın Süper Lig’in 29. haftasında Galatasaray ile oynayacağı derbide yabancı hakemin görev alması yönündeki talebine, Türkiye Futbol Federasyonu bugün yapacağı yönetim kurulu toplantısının ardından yanıt verecek. Açıklama öncesi Türk futbolunun sorunlarını ve yabancı hakem meselesini, Türkiye’nin yetiştirdiği en önemli hakemlerden biri olan FIFA kokartlı hakemimiz Metin Tokat ile konuştuk...
Türk futbolunda yabancı hakem konusunu nasıl değerlendiriyorsunuz ve Türk futbolu bu noktaya nasıl geldi?
Tahminen 55 sene önce en son yabancı hakem Türkiye'de maç yönetmişti. Ondan sonra geldiğimiz nokta, tekrar bir yabancı hakemin ülkemize gelmesi. Eski bir hakem olarak, bir futbolsever olarak bizi üzdü. Ama bundan sonrası daha önemli. Bence bu adımlar federasyonun işini daha da zorlaştırdı. Çünkü bir algı oluştu. Bu iş güven ortamının zedelenmesine neden oldu. Türkiye'de de bu maçı yönetecek, hiçbir şeyden etkilenmeyecek hakem yok algısı büyük bir haksızlık ve tehlikeli bir genelleme. Türk hakemleri yıllardır ulusal ve uluslararası düzeyde çok önemli maçları başarıyla yönetmiş vaziyetteler. Bundan sonrası için büyük bir fitil ateşlediler. Şimdi her takımın kendi maçlarına yabancı hakem isteme hakkı doğdu. TFF ve MHK bu işin içinden nasıl çıkacak ben onu merak ediyorum.
‘HAKEMLERİ YALNIZ
BIRAKARAK FUTBOLUN
İTİBARI SAĞLANAMAZ’
Bu durum bizim imajımız açısından kötü bir durum. Kendi insanımıza değer vermiyoruz. Sahada hakemler adil yönetim sergilemeye çalışırken, olay öyle bir yere geldi ki kulüplerin çıkar hesapları, yöneticilerin algı oyunları, medyanın hedef göstermesiyle bilinçli bir şekilde baskı altına alınan bir hakem toplumu var. Ama en büyük sorun esasında hakemlerin bu süreçte yalnız bırakılması. Dernekleri var ama dernek hiç sahip çıkmıyor. Hakemleri koruması ve desteklemesi gerekiyor. TFF ve MHK sessiz kaldıkça bu baskının bir parçası haline geliyorlar. Hakemleri sahipsiz bırakarak futbolun itibarını kimse koruyamaz.
‘BU ANLAYIŞLA DÜZELMEZ’
Türkiye Futbol Federasyonunu yabancı hakeme yönlendiren etkenler nedir?
Uzun süredir Türkiye'de maçlar bittikten sonra futbol konuşulmuyor. Yani takımların fiziksel durumu konuşulmuyor. Pozisyonlar konuşulmuyor. İyi oynadı kötü oynadı konşulmuyor. Sadece o maç kararları üzerinden değerlendiriliyor. Böyle olunca da herkesin kaçış noktası hakem. Futbolcu da oradan kaçıyor. Sahada kendini, hakemi yanıltmak için aldatmaya yönelik hareket eden, sakatlık numarası yapan, yanlış oyuncu değiştiren teknik direktör, yanlış transfer yapan kulüp yöneticileri için de bir kaçış noktası. Basına baktığınız zaman en kolayı sahipsiz hakemleri eleştirmek. Sonra da futbolumuzun marka değeri nasıl yükselecek diyoruz. Bu yönetim anlayışıyla Türk futbolunun düzelmesini pek öngörmüyorum.
Yani biz sadece hakemler üzerinden gidersek olmaz. Futbolumuzun neresi düzgün diye bir bakmamız lazım. Konuşulması gereken sadece hakem kararları olmamalı. Bu yüzden kısır bir çekişme içinde kalıyoruz.
‘SİSTEMİN DEĞİŞMESİ LAZIM’
Merkez Hakem Kurulunun ve Türkiye Futbol Federasyonunun burada payı ne kadar?
Zaten yönetilemediğimiz için bu sorunları yaşıyoruz. Yönetemiyorlar şu anda. Otoriteyi sağlayamıyorlar. Futbol Federasyonu, Kulüpler Birliği etkisi altında kararlarını veriyor. Çünkü onların oyları ile seçiliyorlar. Onun için bu sistemin değişmesi lazım. Cüneyt Çakır'dan Fırat Aydınus’a kadar kişisel kaprislerle en üst düzey hakemleri bir bir dışarıya attılar. Yani biz ne Futbol Federasyonu ne de Merkez Hakem Kurulu tarafından yönetilemediğimiz için bu duruma düştük.
‘HAKEMLERİN
ARKASINDA DURUN’
Hakem yetiştirmedeki temel sorun ne? Burada bir bir problem mi var?
‘Adamın olmazsa bir yere gelmezsin’ gibi bir algı var. Hakemler sahaya çıktığı zaman yalnız başlarınalar. Yeteneği varsa zaten o yeteneğini sahada sürükleyerek, belirli kademeleri atlayarak, deneyim kazanıyor, üst düzeye kadar gelebiliyor. Ama burada önemli olan hakemin arkasında durup sahip çıkabilmek. Sahip çıkılırsa hakemler her türlü zor maçları en iyi şekilde yönetebilecek düzeydedir. Ama bizde yalnız bırakıldıkları için, yapacakları bir hatayla mesleklerinin bir anda biteceklerini düşündükleri için, o özgüven eksikliğinden, o tedirginlikten dolayı da hata yapma durumları çok artıyor.
Biz, Yusuf Namoğlu kurulundayken Boğaziçi Üniversitesinde kurs açtık. Kalifiye, vizyonu yüksek isimler hakemlik camiasında gelsin dedik. Yapılan kursu 100 kişi bitirdi ve şu an hiçbiri hakemlik yapmıyor.
‘DELEGE SAYISI ADİL DAĞITILMALI’
Sayın Tokat, bu büyük sorunun çözümü için neler yapmak gerekiyor?
Şimdi en önemli şey Türkiye Futbol Federasyonu seçim statüsünün değişmesi lazım. Kulüplerin bu kadar baskın olduğu, kulüplerin bu kadar ağırlıkta olduğu bir seçim sistemiyle Türk futbolu bir yere gelemez. Hepimizin taşın altına elini sokması için aynı sorumluluğu almamız lazım. Eğer bir tarafın seçme gücü yüksek olursa o zaman orada adalet bozuluyor ve düzeni getiremeyiz. İlk yapılması gereken TFF Başkanı’nı seçme statüsündeki kulüplerin delege yapısının daha adil bir şekilde dağıtılması gerekiyor.
‘DİRAYETLİ BİR YÖNETİMLE
BİZ BU İŞİ HALLEDERİZ’
İkincisi, bu futbol paydaşları içinde spor basını, kulüp yöneticileri, seyirciler ve futbolcular var. Herkesin hatta hakemlerin de içinde olduğu bir yapının oluşturulması lazım. Sadece birilerini kötülemekle bu iş olmaz. Onun için futbol paydaşlarının ortak bir noktada, ortak bir çalıştayla bir araya gelerek, herkes elindeki, eteğindeki taşları dökmesi lazım. Dirayetli bir yönetim ve federasyon geldiği takdirde biz bu işi de hallederiz.
Metin Tokat kimdir?
27 Mayıs 1960 Batman doğumlu olan Metin Tokat, 1980 yılında faal hakemliğe başladı ve 2006 yılında hakemlik hayatına sona erdi. 2014 yılında Yusuf Namoğlu Başkanlığındaki MHK’da Başkanvekilliği yaptı. Faal Futbol Hakemleri ve Gözlemcileri Derneği Genel Başkanlığı görevini üstlendi. FIFA kokartlı hakem olan Metin Tokat, 2020’de MHK Başkanlığına seçilen Serdar Tatlı’nın ekibinde MHK üyeliğine getirildi. 2021 tarihinde ise MHK üyeliğinden istifa etti.
