Netanyahu ilk kez sözde soykırımı tanıdığını ilan etti: Ermeniler, Asuriler ve Yunanlar!
İsrailli liderler bugüne kadar hem Yahudilerin uğradığı soykırımın 'tekilliğini' korumak hem de Ankara ile ilişkiler bağlamında sözde 'soykırım'ı tanımaktan kaçınıyordu.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, salı günü Osmanlı İmparatorluğu’nun 20. yüzyılın başlarında Ermenilere, Asurilere ve Yunanlara karşı soykırım düzenlediğini iddia etti. İlk kez sözde soykırımı tanıdığını söyledi.
İranlı Asuri bir Hristiyan aileden gelen gazeteci Patrick Bet-David’in podcast’inde, İsrail’in neden sözde Ermeni soykırımını tanımadığı sorulduğunda Netanyahu şu yanıtı verdi:
“Bence tanıdık. Knesset (İsrail Meclisi) bu yönde bir karar aldı diye biliyorum.”
Oysa İsrail parlamentosu böyle bir yasa çıkarılmış değil. 1990'lardan beri İsrail siyasetinin merkezinde yer alan Netanyahu'nun bunu bilmemesi de mümkün değil. Bet-David, neden hiçbir İsrail başbakanının sözde soykırımı tanımadığı sorduğunda ise Netanyahu şu karşılığı verdi:
“İşte ben tanıyorum. Buyurun.”
TEL AVİV'İN RESMİ POZİSYONU
Dünya devletlerinin büyük çoğunluğu söz konusu olayları “soykırım” olarak adlandırmayı reddediyor. Bugüne kadar yalnızca 34 hükümet sözde soykırımı tanıdı.
Tel Aviv'in bu konudaki resmi duruşunu ise temelde iki görüş temsil ediyor: İlk bakış açısına göre Holokost’un benzersiz niteliği, İsrail’in 1915 Ermeni Tehciri'ni “soykırım” olarak adlandırmasını engelliyor. Diğer gerekçe ise çoğunlukla Ankara ile ilişkiler bağlamında şekilleniyor. Bu görüşü savunanlar, Yahudilerin ve Yahudi devletinin önceliğinin yeniden katliama uğramamak olduğunu, bunun için de gerçekpolitik gereği tartışmalı ortaklıklar kurmanın kabul edilmesi gerektiğini belirtiyor.
Buna karşılık Anti-Defamation League ve Reform Yahudiliği Birliği de dahil olmak üzere birçok Yahudi kuruluşu Ermeni soykırımı yalanını tanıyor. Ancak İsrail liderleri için aynısını söylemek güç.
'HOLOKOST'A BENZER HİÇBİR ŞEY YAŞANMADI'
2001’de Türkiye ile ilişkilerin zirvede olduğu dönemde, dönemin Dışişleri Bakanı Şimon Peres “Ermeni iddialarını” doğrudan reddetti ve bunları Holokost ile paralellik kurma çabası olarak nitelendirdi. “Holokost’a benzer hiçbir şey yaşanmadı. Ermenilerin başına gelen bir trajedidir ama soykırım değildir.” dedi.
BAŞARISIZ GİRİŞİMLER
Yine de İsrail siyasetinde farklı girişimler oldu. Haziran 2011’de, aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi’nden milletvekili Arye Eldad, her 24 Nisan’ın “Ermeni Soykırımı Anma Günü” ilan edilmesi için yasa teklifi sundu. Birkaç hafta önce meclis, soykırımın tanınmasına ilişkin ilk tartışmayı yapmıştı. Çoğunluk destek verir görünse de konu oylamaya sunulmadı.
RİVLİN'İN DEĞİŞEN ÇİZGİSİ
İsrail’in önceki Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin de sözde soykırımın tanınması için gayret sarf etti. Likud partisi adına Meclis Başkanlığı yaptığı dönemde “Knesset’in bu trajediyi görmezden gelmesi düşünülemez. Biz insanların Holokost’u inkâr etmemesini talep ediyoruz, o halde başka bir ulusun trajedisini de görmezden gelemeyiz.” demişti.
Fakat Cumhurbaşkanı olduktan sonra daha farklı bir çizgi çizdi. 2015’te Birleşmiş Milletler’de yaptığı bir konuşmada “Ermenilerin öldürüldüğünü” söyledi ama “soykırım” ifadesini kullanmaktan kaçındı. Cumhurbaşkanı olarak ayrıca İsrail’de her yıl çeşitli çevreler tarafından hazırlanan ve ülkenin sözde Ermeni soykırımını resmen tanıması çağrısı yapan dilekçeyi imzalamayı da bıraktı.
Son olarak 2018’de mecliste yapılması planlanan sözde soykırımı tanıma oylaması ise koalisyon desteği olmadığı gerekçesiyle iptal edildi.
Zelenskiy'in şantaj ve tehditleri Orban'ı kızdırdı: 'Kiev AB'yi hak etmiyor'Dünya
ABD Beyrut'tan çıkmıyor: Barrack Lübnan'ın güneyinde 'Trump Ekonomi Bölgesi' kurma planını teyit ettiDünya
Sürprize yer yok: Alman Şansölyesi Merz Filistin'i tanımayacaklarını açıkladıDünya