Oy birliğiyle belirlendi... TBMM'de kurulan komisyon nasıl çalışacak?

TBMM'de Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu kuruldu. Komisyon, oy birliğiyle usul ve esaslarını belirledi.

Yayınlanma: 06 Ağustos 2025, 07:30 Güncellenme: 06 Ağustos 2025, 10:05

Oy birliğiyle belirlendi... TBMM'de kurulan komisyon nasıl çalışacak?

A⁺ A^-

"Terörsüz Türkiye" adı verilen süreç kapsamında Meclis'te kurulan komisyon, dün ilk toplantısını yaptı. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, komisyonun anayasa teklifi hazırlama görevi olmadığını vurgularken komisyonun adı “Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu” olarak belirlendi. Kurtulmuş konuşmasında, komisyonun ilkelerini, “şeffaflık, açıklık ve çoğulculuk” olarak sıraladı.

Toplantıya Kurtulmuş’un davet gönderdiği üye milletvekilleri tam kadro katıldı. Komisyonda AK Parti 21, CHP 10, MHP dört, DEM Parti 4, Yeni Yol Grubu 3, Hüda Par, TİP, YRP, EMEP, DSP ve DP de birer üyeyle temsil ediliyor.

KOMİSYONUN USUL VE ESASLARI BELLİ OLDU

Milliyet Gazetesi'nden Evrin Güvendik ve Mehtap Gökdemir'in haberine göre; Komisyonda oy birliğiyle belirlenen çalışma usul ve esaslar şöyle:

◾️ Komisyon Başkanlığını TBMM Başkanı yürütecek. TBMM Başkanının yokluğunda görevlendireceği Komisyon üyeleri toplantıya sırayla başkanlık edecek.

◾️ Komisyonun toplantı yeter sayısı üye tam sayısının salt çoğunluğu olacak. Kanun teklifi hazırlanmasına ilişkin kararlar üye tam sayısının 5’te 3 çoğunluğu ile alınacak.

◾️ Komisyon toplantılarında tam tutanak tutulacak. Kapalı yapılması kararlaştırılan toplantıların tutanakları gizli olacak. Toplantıların belirli bir kısmının veya tamamının basına kapatılmasına Komisyon karar verebilecek.

◾️ Komisyon 31 Aralık 2025 tarihine kadar çalışmalarına devam edecek. Bu sürenin bitiminde Komisyon üye tam sayısının beşte üç çoğunluğuyla çalışma süresini her defasında 2 aya kadar uzatabilecek.

◾️ 8 Ağustos Cuma yapılacak ikinci toplantıya Savunma Bakanı Güler, İçişleri Bakanı Yerlikaya ve MİT Başkanı Kalın da katılacak.

◾️ Toplantılar basına açık olacak ancak toplantıların basına kapatılmasına Komisyon karar verebilecek. Bilgilendirmeler ise TBMM Başkanlığınca yapılacak.

◾️ Komisyonun yaz ayları boyunca yapacağı hazırlıkların Ekim'de TBMM açılınca yasa tekliflerine dönüştürülmesi bekleniyor. Komisyon gerekli kanunların çerçevesini hazırladıktan sonra bunlar ilgili ihtisas komisyonlarında görüşülecek yasa tekliflerine dönüştürülecek.

SİYASİ PARTİ TEMSİLCİLERİ NE DEDİ?

AK Parti Grubu adına konuşan eski Adalet Bakanı Abdülhamit Gül bu sürecin herhangi bir partinin ya da kurumun projesi olmayıp 86 milyonun projesi olduğunu söyleyerek sürece "toplumsal mühendislik olarak değil kardeşlik ahdini yenileme" olarak baktıklarını kaydetti. Gül, "gerekirse baldıran zehrini içmeye" hazır olduklarını ancak bu süreci sürdürme niyetini koruyacaklarını da ifade etti. Gül, ülkenin birlik ve bütünlüğünü korumaya devam edeceklerini de belirtti.

MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız konuşmasında anayasanın ilk üç maddesinin değiştirilemeyeceğini belirterek, "Türk devletinin dilinin Türkçe olduğunu" vurguladı. Yıldız, 2013 çözüm sürecini de hatırlatarak, o süreçte görev alanların çalışmaları için bir yasa çıkarıldığını ancak bugün böyle bir yasaya ihtiyaç olmadığını bildirdi. Yıldız'ın "komisyonun yeni anayasa yapmak gibi bir görevi olmadığı" sözleri de dikkat çekti.

DEM Parti adına konuşan Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit ise genel ifadelerle anadilde eğitim ve demokrasi mesajları verdi. DEM Parti adına konuşan İstanbul Milletvekili Meral Danış Beştaş ise halen cezaevinde bulunan eski eş başkanlar Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ve benzeri siyasi tutukluların durumunu gündeme getirdi, kayyum uygulamalarına son verilmesini istedi. Beştaş, aynı zamanda PKK lideri Abdullah Öcalan için umut hakkını da gündeme getirdi.

CHP Grubu adına konuşan Grup Başkanvekili Murat Emir konuşmasında anayasanın sürekli çiğnendiğini, hukuk devletinin yerle bir edildiğini ve muhalefete karşı düşman hukuku uygulandığını söyleyerek "siyasetin yargı sopası eliyle design edilmeye" çalışıldığını kaydetti. Emir, her ne kadar komisyonun her sorunu çözemeyeceğini bildiklerini ancak demokrasi, temel hak ve özgürlükleri ve Kürt sorunu ile cesur bir ses yükseltilmesi gerektiğini belirtti. Emir, "Komisyon göstermelik olmamalı, işlevsel olmalıdır" diyerek komisyonun amacının net şekilde belirlenmesi çağrısında bulundu.

PERİNÇEK: STRATEJİLERİ VE PROGRAMLARI YOK

Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, Ulusal Kanal ekranlarında yayınlanan Çıkış Yolu programında TBMM'de kurulan komisyonun eksikliklerine dikkat çekti. Vatan Partisi lideri, komisyonun adının 'Bütünleşen Türkiye Komisyonu' olması gerektiğinin altını çizdi.

Perinçek açıklamasında şunları kaydetti:

"Komisyonun önünde bir program yok. Böyle bir komisyon kurulduğu zaman hükûmet, götürür bir öneri koyar komisyonun önüne. Komisyon da o öneri üzerinde çalışır. Hadi toplandım siz sırayla konuşun, mecliste grubu olanlar 10 dakika konuşsun, grubu olmayanlar 5 dakika konuşsun... Böyle bir komisyon olmaz. Havanda su dövüyor bu komisyon. Göreceksiniz havanda su dövülecek."

Vatan Partisi'nin silah bırakma süreciyle ilgili af kanunu hazırladığını hatırlatan Perinçek şu ifadeleri kullandı:

"Vatan Partisi'nin bir af kanunu var bu konuyla ilgili. Onu götürüp komisyonun önüne koysalar, hükûmet böyle yönetilir, devlet böyle yönetilir. Vatan Partisi devleti yönetmeye aday bir parti olduğu için af kanunu hazırlıyor, aylarca çalışıyor. Başka bir partinin var mı böyle bir çalışması?"

TBMM Numan Kurtulmuş